از ابتدای آذر ماه رسماً ممنوعیت 4 ماهه واردات برنج به کشورمان که هر ساله از مرداد ماه تا آخر آبان ماه اعمال می‌شود، برداشته شد و به نظر می‌رسد ثبت سفارش این کالای اساسی شروع شود.
کشورمان سالانه به حدود 3 میلیون و 600 هزار تن برنج برای تأمین نیاز کشور احتیاج دارد که از این میزان 2 میلیون و 400 هزار تن آن در داخل تولید شده و معمولاً مابقی این میزان نیز از خارج تأمین می‌شود.
برداشت برنج اواخر تابستان و اوایل پاییز سال‌جاری در استان‌های شمالی و جنوبی کشورمان به پایان رسیده و بازار هم‌اکنون شاهد تزریق برنج داخلی تازه برداشت شده است، از طرف دیگر ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که 30 درصد برنج برداشت شده از سال گذشته نیز هم‌اکنون در بازار به فروش نرفته و بازار و انبارهای کشورمان مملو از این کالای اساسی است.
جزئیات واردات برنج در هفت ماهه سال‌جاری
در سال‌جاری و تا پایان مهر ماه ۶۹۶ هزار و ۴۴۲ تن و ۲۹۱ کیلوگرم برنج به ارزش ۲۳ هزار و ۲۹۰ میلیارد و ۶۹۷ میلیون و ۵۸۷ هزار تومان یا ۸۱۵ میلیون و ۸۳۲ هزار و ۷۰۵ دلار وارد کشور شده، در حالی که طی سال گذشته در همین بازه زمانی یک میلیون و ۲۲۴هزار و ۳۴تن برنج به ارزش یک میلیارد و ۴۸۱ میلیون و ۵۳۹ هزار دلار وارد شده بود.
این آمار نشان‌دهنده آن است که واردات این کالای اساسی در هفت ماهه سال‌جاری در قیاس با همین بازه زمانی در سال گذشته با کاهش حدوداً ۴۵ درصدی (۵۲۸ هزار تنی) به لحاظ وزنی یا کاهش ۴۵درصدی (۶۶۶ میلیون دلاری) به لحاظ ارزشی روبه‌رو بوده است.
مناطق آزاد، عراق، امارات متحده عربی، هند، پاکستان و تایوان شش مبدأ واردات برنج به کشورمان بوده‌اند. به طوری که ۴۴۸هزارو ۴۱۴تن و ۲۸۰کیلوگرم برنج از هندوستان به ارزش ۱۴هزار و ۶۴۸ میلیارد و ۹۴۴میلیون و ۱۰۰هزار تومان یا ۵۱۳ میلیون و ۲۹۵هزار و ۶۴۸ دلار، ۴۶۴ میلیون و ۲۱۹هزار و ۷۵۰دلار، ۱۵هزار و ۹۴تن و ۸۵۵ کیلوگرم برنج به ارزش ۱۸میلیون و ۶۶۶ هزار و ۶۱۲ دلار از مناطق آزاد، ۱۸۵هزار و ۷۶۴تن و ۹۳۰کیلوگرم برنج به ارزش ۵۳۲ میلیارد و دو میلیون و ۲۹۲ هزار تومان یا ۲۳۱ میلیون و ۳۳۵ هزار و ۷۴۶دلار یا ۶۶۱۲ میلیارد و ۵۱۶ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان از پاکستان، ۴۶ هزار و ۱۵۹ تن و ۹۷۶ کیلوگرم برنج به ارزش ۵۱ میلیون و ۵۲۲ هزار و ۶۹۷ دلار یا ۱۴۶۸میلیارد و ۳۹۶ میلیون و ۸۹۹ هزار تومان از امارات، ۹۸۴ تن برنج به ارزش ۲۷میلیارد و ۵۸۲ میلیون و ۷۵ هزار تومان یا ۹۶۷ هزار و ۷۳۲ دلار از تایوان، ۲۴تن و ۲۵۰کیلوگرم برنج به ارزش یک میلیارد و ۲۵۵میلیون و ۶۷۰ هزار تومان یا ۴۴ هزار و ۵۹ دلار از عراق وارد کشور شده است.
ولی با وجود این کاهش واردات نسبت به سال گذشته همچنان با مملو شدن بازار و انبارها از برنج مواجه هستیم که به نظر می‌رسد باید جلوی واردات برنج گرفته شود تا هم از افزایش ارزبری این کالای اساسی جلوگیری شود و هم شالیکاران و تولیدکنندگان داخلی از به فروش نرسیدن محصول خود و زیاندهی آنان ممانعت به عمل آورد.
فشار واردکنندگان برنج برای آزاد شدن ثبت سفارش
در ماه‌های اخیر جدال بر سر کاهش دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج بین دستگاه‌های مختلف و واردکنندگان در جریان بود. به طوری که با وجود حمایت قاطع وزیر جهاد کشاورزی و معاون اول رئیس‌جمهور از عدم ثبت سفارش برنج، دبیر انجمن واردکنندگان برنج از ذخیره کم برنج خارجی خبر داده بود و چند بار خواستار کاهش زمان دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج شد.
اخیراً نیز مسیح کشاورز اعلام کرده که با توجه به سیستمی شدن ثبت سفارش انتظار می‌رود هرچه سریع‌تر برنج‌های مانده در گمرک ترخیص شود و از طرفی باید تلاش شود ترخیص هرچه سریع‌تر انجام شود تا بازار دچار چالش نشود.
وی افزود: بعد از گذشت ۴ ماه از دوره ممنوعیت واردات، ثبت سفارش برنج از ابتدای آذر آزادسازی شد. کشاورز ادامه داد: پیشنهاد ما به وزارت جهاد این است که در راستای تنظیم بازار تا پایان سال ۶۰۰ هزارتن وارد شود، حال باید منتظر ماند و دید که آیا دولت سهمیه ارزی ۶۰۰ هزارتن تأمین می‌کند.
وی گفت: شورای امنیت عالی واردات کالاهایی نظیر روغن، دانه‌های روغنی و برنج مانده در گمرک را هرچه سریع‌تر تسریع کند.
جلوی ثبت سفارش برنج را می‌گیریم
با این حال چندی پیش بود که محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه‌ای با حضور استانداران سه استان شمالی، وزیر جهاد کشاورزی و نمایندگان کشاورزان اعلام کرد: مادامی که یک گرم برنج داخلی در انبارهای کشاورزان وجود دارد، واردات و توزیع برنج خارجی تخلف محسوب می‌شود و دستگاه‌های نظارتی با افراد خاطی و متخلفان در این زمینه برخورد خواهند کرد.
از طرف دیگر وزیر جهاد کشاورزی در این جلسه راهبرد اصلی این وزارتخانه را حمایت از تولید داخل و کشاورزان عنوان کرد و گفت: رویکرد جدی این وزارتخانه تأمین نیازهای کشور از محل تولیدات داخلی و محصولات کشاورزان است.
نیکبخت همچنین با تأکید بر اینکه از لحظه حضورم در این وزارتخانه تاکنون هیچ ثبت سفارشی برای واردات برنج انجام نشده، تصریح کرد: با جدیت پای حمایت از کشاورزان و تولید داخلی ایستاده‌ایم و اجازه نخواهیم داد کشاورزان دچار آسیب و خسارت بیشتری شوند.