موسسه مالی گلدمن ساکس در گزارش اخیر خود اعلام کرده است که موازنه قدرت اقتصادی در جهان در دهه‌های آینده دستخوش تغییراتی قابل توجه خواهد شد، برای مثال قرار است تا ۵۰ سال آینده اقتصاد هند از اقتصاد آمریکا سبقت بگیرد.
براساس پیش‌بینی‌های گلدمن ساکس، لیست برترین اقتصادهای جهان تا سال ۲۰۵۰ و پس از آن تا سال ۲۰۷۵ دستخوش تغییراتی قابل توجه خواهد شد. این تغییرات با استفاده از شاخص تولید ناخالص داخلی(GDP) مبتنی بر برابری قدرت خرید (PPP) برآورد شده‌اند.
تولید ناخالص داخلی ارزش بازار همه کالاها و خدمات تولید شده در بازه زمانی مشخصی را در داخل یک کشور مشخص میکند. اما تولید ناخالص داخلی براساس برابری قدرت خرید، ارزش کالاها یا خدمات تولید شده در یک کشور را نسبت به واحد پول کشوری دیگر،معمولا دلار آمریکا، برآورد میکند. از این شاخص به صورت گسترده‌ای برای سنجش تفاوت‌های میان بهره‌وری در اقتصاد کشورهای مختلف جهان استفاده می‌شود. برای مثال آمریکا براساس تولید ناخالص داخلی اسمی بزرگترین اقتصاد جهان به شمار می‌رود، اما براساس شاخص برابری قدرت خرید چین بزرگترین اقتصاد جهان خواهد بود.
سازمان ملل پیش‌بینی کرده است که اقتصاد جهان در سال جاری ۲.۳ درصد رشد خواهد کرد. پیش‌بینی رشد آمریکا برای سال جاری ۱.۱ درصد و برای چین ۵ درصد بوده است. همچنین پیش‌بینی می‌شود اقتصادهای اروپایی تحت تاثیر جنگ اوکراین و روسیه تنها ۰.۹ درصد رشد را تجربه کنند و این روند نزولی در پیش‌بینی جدید گلدمن ساکس همچنان تداوم خواهد داشت.
کارشناسان اقتصادی زیادی قرن ۲۱ را قرن آسیا نامیده‌اند. گلدمن ساکس هم باور دارد به دلیل عملکرد بهتر از حد انتظار کشورهای آسیایی و عملکرد ضعیف‌تر از حد انتظار کشورهای عضو بریکس، وزنه تولید ناخالص داخلی جهانی در سال ۲۰۵۰ در سمت آسیا سنگین‌تر خواهد شد. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده توسط موسسه پژوهشی PwC تولید ناخالص داخلی جهانی بین سال‌های تا ۲۰۱۶ تا ۲۰۵۰ نزدیک به ۱۳۰ درصد رشد خواهد کرد. چین به تنهایی یک پنجم سهم تولید ناخالص مبتنی بر برابری قدرت خرید جهانی را تا سال ۲۰۵۰ خواهد داشت، درحالی که هند از آمریکا سبقت گرفته و در رتبه دوم جهان خواهد ایستاد.
موسسه بین‌المللی مکینزی هم در گزارش جدید خود بر تاثیر شرکت‌های بزرگ بر اقتصاد جهانی تاکید کرده است، به ویژه شرکت‌هایی از قبیل اپل، مایکروسافت و لاکهید مارتین که درآمد سالانه آنها بالای یک میلیارد دلار است و بسیاری از آنها به دنبال نیروی کار ارزان، بخش تولید خود را به آسیا منتقل ساخته‌اند. شرکت‌های آسیایی نظیر تویوتا و علی‌بابا هم سهم زیادی در اقتصاد جهانی دارند. همین وضعیت احتمال حضور اقتصادهای آسیایی در میان اقتصادهای برتر جهان را در دهه‌های آینده تقویت میکند. به صورت خاص، پیش‌بینی گلدمن ساکس نشان می‌دهد اندونزی قرار است تا سال ۲۰۵۰ به چهارمین اقتصاد برتر جهان تبدیل شود. این کشور درحال حاضر از نظر جمعیت در رتبه چهارم جهان ایستاده است.
پیش بینی جایگاه اقتصاد ایران
یکی از مهم ترین موضوعات اصلی چند دهه گذشته رشد باورنکردنی چین و هند بوده است. برای مثال، بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲، هند ۸ پله جهش کرد و به پنجمین اقتصاد بزرگ تبدیل شد و از بریتانیا و فرانسه هم پیشی گرفت. تا سال ۲۰۵۰، گلدمن ساکس معتقد است که سهم آسیا از تولید ناخالص داخلی جهانی بسیار بیشتر از امروز خواهد بود و اقتصادهای آسیایی سهم بیشتری از کیک اقصاد جهانی را از آن خود خواهند کرد.
یکی از کشورهایی که پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ رشد و جهش بزرگی داشته باشد، اندونزی به عنوان پرجمعیت ترین کشور مسلمان و چهارمین کشور پرجمعیت جهان است. پیش بینی می شود این کشور تا سال ۲۰۵۰ به چهارمین اقتصاد بزرگ دنیا تبدیل شود و از برزیل و روسیه به عنوان بزرگترین بازارهای نوظهور هم پیشی بگیرد.
فرشاد پرویزیان، نائب رئیس انجمن اقتصاد ایران در گفت و گو با روزنامه آرمان امروز با اشاره به پیش بینی اقتصاد جهان برای ۵۰ سال آینده گفت: ما درباره روندهای بلندمدت صحبت می کنیم. در شرایطی هستیم که پیش بینی ۵۰ ساله بدون استفاده از روش های آینده پژوهی خیلی معتبر نیست.
او درباره وضعیت اقتصاد ایران در پایان نیمه قرن ۲۱ گفت: ایران کشوری نفتی است و باید به تغییرات در این زمینه توجه کنیم. ما مطمئن نیستیم که در ۵۰ سال آینده سوخت فسلیی منبع انرژی جهان را تامین می کند. شما سرعت تغییر فناوری و نوع تولید را در نظر بگیرید. در این دوره سرعت تغییران فناوری آنقدر سریع است که شما نمی توانید مطمئن باشید که در ۵۰ سال آینده عوامل تولید تغییر نکند. برای مثال، وقتی خودروهای تماما برقی می آید، انرژی سوخت فسلیی کنار می رود. در کنار آن باید پرسید فاصله فناوری ما با جهان چقدر خواهد بود. این اقتصاددان افزود: به روش های اینده پژوهی شاید بتوانیم این پیش بینی را داشته باشیم. وقتی این تغییرات فناوری را در نظر بگیریم، پیش بینی بسیار تغییر خواهد کرد. با روش های اقتصادی نمی توان آینده ۵۰ سال اقتصادی کشور را پیش بینی کرد.
نائب رئیس انجمن اقتصاد ایران در پاسخ به این سوال که در بازه زمانی ۱۰ تا ۲۰ ساله وضعیت اقتصاد ایران چگونه خواهد بود، گفت: مبنای پیش بینی اقتصادی بر اساس اطلاعات گذشته است. اگر بخواهیم اینگونه پیش بینی کنیم رشد اقتصادی در ۱۰ سال گذشته صفر بوده وبنابراین در ده سال آینده ۸ درصد نخواهد بود. اگر به این شیوه نگاه کنیم با همین دست فرمان جلو برویم اوضاع تغییری نخواهد کرد و شاید بدتر شود. پرویزیان با اشاره به اینکه اقتصاد در ایران تابع تصمیمات سیاسی است، گفت: حل مشکلات فعلی اقتصاد کشور برای رسیدن به رشد اقتصاد پایدار خارج از حوزه اقتصاد است و نیازمند تصمیم های سخت در حوزه سیاسی است. در شرایط فعلی با این تحریم ها نمی توایم کار کنیم. از سوی دیگر، بدون پذیرش اف.ای.تی.اف نمی توانیم ارتباط مالی با جهان داشته باشیم. البته نباید آنقدر بدبین باشیم و اگر این تغییرات سیاسی انجام شود، پتانسیل بالایی برای رشد اقتصادی داریم.
بر اساس یک بررسی جهانی پیش‌بینی می‌شود که تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های جاری در ایران بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ به طور مستمر در مجموع ۸۸.۱ میلیارد دلار آمریکا (۲۴.۰۴ درصد) افزایش یابد. پس از هشتمین سال افزایش متوالی، تولید ناخالص داخلی به ۴۵۴.۵ میلیارد دلار آمریکا تخمین زده می شود و بنابراین در سال ۲۰۲۸ به اوج جدیدی می رسد./ آرمان امروز