همشهری: شاید قیمت نفت در نیمه دوم امسال به بالای 80 دلار برود و این خبر خوش برای دولت ابراهیم رئیسی است چرا که داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که در ۵ ماه نخست امسال تنها ۵۰ درصد از درآمدهای نفتی محقق شده است. دولت به نفت چند دلاری نیاز دارد؛ ۶۵ دلار یا ۸۵ دلار؟
نفت فروشان دنیا در جستجوی راهی برای جلوگیری از ریزش قیمت نفت این طلای سیاه جهان هستند و نقش اصلی را 2 کشور روسیه و عربستان بر عهده دارند و در این میان نتیجه یک نظرسنجی توسط خبرگزاری رویترز نشان می‌دهد که تولید نفت اوپک در ماه اوت سال جاری میلادی، با افزایش قابل توجه تولید ایران و به رغم کاهش اضافی تولید از سوی عربستان، صعود کرده است. البته گزارشی از میزان افزایش تولید نفت ایران منتشر نشده است. تحلیلگران بین‌المللی می‌گویند: چشم‌انداز بازار جهانی نفت مثبت است و این امکان وجود دارد که قیمت در ماه‌های باقی‌مانده از سال جاری میلادی بالای ۸۰ دلار باشد.
خبری خوب برای دولت ایران که می‌تواند به معنای کاهش شکاف بین دخل و خرج سالانه کشور باشد. به تازگی داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که در ۵ ماه نخست امسال تنها ۵۰ درصد از درآمدهای نفتی محقق شده که عامل عمده این اتفاق تغییر نرخ فروش نفت از ۶۵ دلار به ۸۵ دلار در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ توسط مجلس بوده است. اشاره این مقام ارشد اقتصادی دولت نشان می‌دهد که دولت سیزدهم در بودجه امسال روی فروش هر بشکه نفت به میزان ۶۵ دلار حساب کرده که مجلس اما با بیش برآورد کردن قیمت جهانی نفت، آن را به ۸۵ دلار افزایش داده است و با این حساب به هر میزان که ایران نفت کمتر از ۸۵ دلاری بفروشد، با کسری بودجه مواجه خواهد شد.
افزایش تولید نفت ایران
رویترز گزارش داده که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه اوت امسال، ۲۷.۵۶ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده که ۲۲۰ هزار بشکه در روز نسبت به ماه قبل افزایش داشته و نخستین افزایش ماهانه از فوریه بوده و نکته قابل تامل این که ایران از مشارکت در کاهش تولید اوپک معاف است و صادرات نفت این کشور در سال ۲۰۲۳، با وجود تحریم‌های آمریکا، افزایش پیدا کرده اما دیدگاه های مختلفی درباره میزان دقیق آن وجود دارد.
محسن خجسته‌مهر، معاون وزیر نفت هم به تازگی گفته که تولید نفت ایران به روزانه ۳.۵ میلیون بشکه در روز تا پایان تابستان امسال می‌رسد که البته بخشی از این تولید در داخل کشور توسط پالایشگاه‌ها مصرف می‌شود. به گفته این مقام ارشد نفتی، در ابتدای دولت سیزدهم، تولید روزانه نفت ایران به ۲.۲ میلیون بشکه و میزان میعانات گازی روی آب هم به ۸۷ میلیون بشکه رسیده بود که حالا او می‌گوید: همه این میعانات به فروش نرفته و تولید هم به ۳.۵ میلیون بشکه افزایش یافته است.
نظرسنجی جدید رویترز میزان تولید نفت ایران در ماه گذشته میلادی را ۳.۱ میلیون بشکه در روز برآورد کرده که بالاترین میزان تولید نفت از ۲۰۱۸ یعنی از زمان اعمال دور تازه‌ای از تحریم‌های آمریکا و خروج این کشور از برجام است که به گفته تحلیلگران، صادرات بالاتر، نتیجه موفقیت ایران در دور زدن تحریم‌های آمریکا است.
تلاش روس‌ها برای توافق جدید
الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه، به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که روسیه با شرکای خود در اوپک پلاس برای کاهش صادرات نفت به توافق رسیده است و هفته آینده، پارامترهای اصلی جدید را اعلام خواهد کرد. روسیه که دومین صادرکننده بزرگ نفت در جهان است، به همراه عربستان سعودی، تولید و صادرات نفت خود را کاهش داده است که علاوه بر کاهش توافق شده تحت توافق اوپک پلاس بوده است. بنابراین، سیگنال اخیر از سوی مسکو، نشان می دهد که هر دو کشور ممکن است این کاهش تولید داوطلبانه را در اکتبر هم تمدید کنند.
هرچند این مقام پرنفوذ نفتی روسیه جزییاتی از پارامترهای جدید را رسانه‌ای نکرده اما علاوه بر احتمال کاهش تولید نفت این کشور، تحلیلگران انتظار دارند که عربستان سعودی کاهش داوطلبانه تولید نفت خود به میزان یک میلیون بشکه در روز را تمدید کند و به محدودیت عرضه گروه اوپک پلاس بیافزاید. ریاض در ابتدای اوت، این کاهش داوطلبانه را برای سپتامبر تمدید کرد و وزارت انرژی عربستان سعودی اعلام کرد که ممکن است این کاهش، تمدید شده یا تمدید و افزایش بیشتری پیدا کند.
نگاه‌ها به ریاض دوخته شده
شبکه خبری بلومبرگ هم از معامله‌گران و تحلیلگران بین‌المللی نفت پرسیده که ایا عربستان در ماه آینده بازهم سیاست کاهش تولید را ادامه می‌دهد که ۲۵ نفر از ۲۵ تحلیل‌گر و معامله‌گر گفته‌اند عربستان سعودی این اقدام داوطلبانه را حداقل تا یک ماه دیگر ادامه خواهد داد. باب مک نالی، رئیس گروه مشاوران رپیدان انرژی و یکی از مقامات سابق کاخ سفید، می‌گوید: تصور نمی‌کنم آنها هنوز آماده تعدیل این کاهش تولید اضافی باشند، چرا که هنوز هم ابهامات کلان اقتصادی به خصوص نگرانی پیرامون وضعیت چین وجود دارد و اگر سعودی‌ها، زودتر از موعد به کاهش داوطلبانه تولید پایان دهند، ممکن است فروشندگان به بازار بازگردند.
قیمت بالاتر می‌رود یا نه؟
از سوی دیگر نظرسنجی جدید رویترز از ۳۷ اقتصاددان و تحلیل‌گر نشان می‌دهد که میانگین قیمت هر بشکه نفت برنت در سال میلادی جاری، ۸۲ دلار و ۴۵ سنت خواهد بود که بالاتر از پیش بینی قیمت ۸۱ دلار و ۹۵ سنت در نظرسنجی ماه ژوئیه است. آنها میانگین قیمت هر بشکه نفت سبک آمریکا را هم برای امسال ۷۷ دلار و ۸۳ سنت برآورد کرده‌اند. مت شروود، دبیر ارشد واحد اطلاعات اکونومیست توضیح می‌دهد: پیش بینی می کنیم که بازار نفت در سه ماهه سوم و سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳، با کمبود عرضه قابل توجه روبرو شود. بسیاری از دولت های جهان پس از برداشت حجم زیادی نفت از ذخایر استراتژیک، اکنون به دنبال پر کردن مجدد این ذخایر هستند و این امر، تقاضا را بالاتر خواهد برد.
قیمت هر بشکه نفت اعضای اوپک در ماه اوت ۲۰۲۳ میلادی - دلار
