زنگ خطر موج مهاجرت کادر درمان

«روزی را می بینم که برای یک عمل جراحی ساده مجبور باشیم به خارج از کشور مهاجرت کنیم!»؛ این صحبت های رئیس سازمان نظام پزشکی مشهد با اشاره به وضعیت نگران کننده مهاجرت جامعه پزشکی است. موج مهاجرت کادر درمان و جامعه پزشکی چنان بغرنج است که طی یک سال و نیم اخیر فقط 480 مورد «گوداستندینگ» (نوعی تاییدیه پزشکی از سوی کشور مبدأ به معنای گواهی حسن انجام کار فرد مهاجر) برای پزشکان استان صادر شده است!

پزشکانی که بنا به اعلام رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای جراح آماده به کار 10 میلیارد تومان و برای یک دانشجوی پزشکی 2 میلیارد و 800 میلیون تومان از سرمایه های کشور، هزینه آن ها شده است. آسیب های این شرایط نگران کننده مهاجرت پزشکان، تنها منوط به جامعه پزشکی نمی شود بلکه با توجه به تاثیر پزشکان در سلامت عمومی جامعه، ادامه این روند ممکن است اثرات جبران ناپذیری را متوجه سلامت جامعه کند که به تدبیر ویژه مسئولان امر نیاز دارد. نابسامانی این وضعیت تا آن جاست که رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار می کند: «به این نتیجه رسیده ایم که ما داریم دانشجو برای آن طرف تربیت می کنیم!»

هزینه 2 میلیارد و 800 میلیون تومانیِ تربیت یک دانشجوی پزشکی

دکتر محمدعلی کیانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت و گو با «خراسان» درباره مهاجرت و خروج پزشکان از کشور می گوید: بحث خروج برای ما خیلی سخت است. باید به کسانی که رزومه می خواهند، به طورقانونی این برگه را بدهیم، روزی چند مورد همین گونه پر می کنیم، این ها سرمایه مملکت هستند و خوب نیست چون خیلی هزینه می شود. وی با اشاره به زیان های مالی مهاجرت پزشکان می افزاید: تربیت یک دانشجوی پزشکی 2 میلیارد و 800 میلیون تومان فقط برای ما هزینه دارد، اما رقم استاندارد بین المللی یک و نیم میلیون دلار یعنی 75 میلیارد تومان است، یک جراح وقتی به این جایگاه می رسد و شروع به کار می کند 10 میلیون دلار یعنی 100 میلیارد تومان ارزش دارد، بعد ما همین را از دست می دهیم. این ها سرمایه مملکت هستند، وقتی این ها را حساب کنید متوجه می شوید چه آثار زیانباری نصیب ما می شود. وی ادامه می دهد: ما احساس خوبی راجع به شرایط نداریم، دوستان صحبت از افزایش دانشجوی پزشکی می کنند، حرفی نیست، اما همان تعدادی را که دارید، حفظ کنید تا مازاد هم تولید کنیم، به این نتیجه رسیده ایم که ما داریم دانشجو برای آن طرف تربیت می کنیم، برخی از کشورها به این نتیجه رسیده اند که دانشجوی پزشکی نگیرند و از همین پزشکانی بگیرند که آماده اند.

صدور 480 مورد «گوداستندینگ» طی یک سال و نیم اخیر

دکتر علیرضا صداقت، رئیس سازمان نظام پزشکی مشهد نیز درباره وضعیت مهاجرت پزشکان در استان می گوید: یکی از گواهی ها و تاییدیه هایی که برای مهاجران جامعه پزشکی می دهیم، تاییدیه شرایط کاری آن هاست که نوعی تاییدیه پزشکی است. یعنی شرایط این فرد را تایید می کنیم که این فرد شرایط تحصیلی لازم را دارد، سوء سابقه علمی ندارد و مشکلی از بابت کار در کشور ما نداشته است؛ به این تاییدیه گوداستندینگ می گوییم. وی ادامه می دهد: اگر بر این مبنا آمار بدهم، شاید آمار بزرگی به چشم نیاید، از ابتدای سال تا ابتدای مردادماه تعداد 140 مورد گوداستندینگ در استان صادر کرده ایم که این عدد در سال 1401 به تعداد 340 مورد بوده است، این تاییدیه را برای این که در کشور مد نظرشان در زمینه کاری یا  آموزشی و تحصیلی پذیرش شوند، از ما دریافت کرده اند.

افزایش حداقل 25 درصدی صدور گوداستندینگ به طور سالانه

رئیس سازمان نظام پزشکی مشهد با اشاره به افزایش آمارهای مهاجرت تصریح می کند: عده ای هستند که به صورت ترک شغل مهاجرت می کنند و  قصد ادامه فعالیت در حرفه پزشکی را  ندارند،  از ما گوداستندینگ نمی گیرند. بنابراین این ها در شمارش ما نمی آیند، پس آمار بیشتر از این هاست، اما این آمار سیر فزاینده ای دارد طوری که بعد از سال 1398 تقریبا برای گود استندینگ رشد 25 تا 35 درصدی در سال داشته ایم. رشد فزاینده در صدور گوداستندینگ تقریبا در سال حداقل 25 درصد افزایش داشته است، این نشان دهنده رشد معنادار مهاجرت است، مهاجرت در تمام صنوف در حال افزایش است، اما در جامعه پزشکی این مسئله هزینه بالایی برای جامعه و خود شخص ایجاد می کند و همین مسئله نگرانی بیشتری ایجاد می کند.

رئیس سازمان نظام پزشکی مشهد می افزاید: مشکل دیگر ، نگرانی برای سلامت عمومی است چون جامعه پزشکی در این زمینه حساسیت ویژه ای دارد. صداقت درباره دلایل مهاجرت جامعه پزشکی می گوید: این سیر مهاجرت با اتفاقات روزمره اقتصادی و اجتماعی رابطه مستقیم دارد. طی ده سال اخیر، کمترین افزایش تعرفه مربوط به تعرفه خدمات پزشکان بود، نبود رشد منطقی و عادلانه تعرفه های پزشکی در این موضوع نقش دارد، شما در بین دانشجویان پزشکی بروید به عنوان اولین گزینه خود می گویند که  قصد مهاجرت به کشوری دیگر را داریم که این نگران کننده است.

  وی تاکید می کند: همچنین هجمه های ناجوانمردانه ای که طی سال های اخیر امنیت جامعه پزشکی را تهدید می کند موثر بوده است، گزارش های غیرعلمی و غیر مستندی که برخی از رسانه ها تهیه می کنند و اطلاق به جامعه پزشکی می کنند، هجمه ای را به سمت این افراد روانه می سازد، همچنین زودتر از زمان موعد از پزشکان مالیات کم می شود، این نامهربانی ها در برخی موارد  ، جامعه پزشکی را هدف قرار می دهند، همچنین قوانین صنفی در جامعه پزشکی داریم از جمله عوارض کسب و پیشه، پسماندهای عفونی و... که جامعه پزشکی را برای همین ها به دادگاه  می کشانند، البته گاهی هم به دلیل ادامه تحصیل این مهاجرت انجام می شود. دکتر صداقت می گوید: به طور کلی آقای دکتر رئیس زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی در چند سخنرانی خود نکته نگران کننده ای را مطرح کردند که من هم این را تایید می کنم؛ من روزی را می بینم که برای یک عمل جراحی ساده مجبور باشیم به خارج از کشور مهاجرت کنیم. با توجه به اتفاقات جامعه پزشکی، سیر روزافزون مهاجرت و تغییر شغل پزشکان و تغییر زمینه تخصص به سمت زیبایی این شرایط رقم خواهد خورد.

صدور ماهانه 150 مورد «گوداستندینگ» برای پرستاران

همچنین محسن گچ پزان، رئیس هیئت‌مدیره نظام پرستاری مشهد در پاسخ به میزان مهاجرت پرستاران می گوید: گوداستندینگ را  نظام پرستاری کشور صادر می کند، اما بر اساس آن چه خود سازمان اعلام می کند در کشور روزانه 5 مورد و ماهانه 150 مورد صادر می شود، البته تمام گوداستندینگ ها به مهاجرت منجر نمی شود بلکه یک گواهی است که از طرف نظام صادر می شود.رئیس هیئت‌مدیره نظام پرستاری مشهد در پاسخ به این سوال که دلیل مهاجرت پرستاران چیست؟

می گوید: فکر می کنم بخشی از آن مربوط به تفاوت پرداخت دریافتی یک پرستار در مشهد است، متاسفانه غوغایی در بچه ها ایجاد شده که همه صحبت این قضیه را می کنند. وی با اشاره به کمبود نیروهای پرستاری و اهمیت جلوگیری از مهاجرت پرستاران می گوید: از نظر کمبود نیرو، آمار تخت به پرستار در سطح جهان استانداردی دارد. استاندارد در کل دنیا 2.5 است اما در کشور ما 1.8 است، اما این میزان اکنون در کشور ما 0.9 است. یعنی یک بیمارستان صد تختخوابی باید 180 پرستار داشته باشد، اما 90 پرستار دارد. در واقع، نظام پرستاری کشور ما دارد با 50 درصد نیرو کار می کند. یک نفرش هم برای ما مهم است. برای همین باید به فکر باشیم تا حداقل همکاران ما راهی غربت نشوند. وی تصریح می کند: همه دنیا دنبال پرستاران ایرانی هستند و این نشان از سرمایه بودن این هاست، 30 درصد پرستاران ما کارشناسی ارشد و 10 تا 15 درصد دکترای پرستاری دارند و در تمام دنیا بنام هستند./ خراسان