سبقت نفتی ایران از رقبای دیرینه در اوپک

افزایش 68 هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت ایران در هفتمین ماه سال‌جاری میلادی وکاهش فاصله ایران با امارات متحده عربی به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ در سازمان اوپک. تولید نفت ایران با ۶۸ هزار بشکه افزایش در روز،  به ۲.۸۲۸ میلیون بشکه در روز رسیده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که کل تولید نفت اوپک در هفتمین ماه سال میلادی جاری 27 میلیون و 310 هزار بشکه در روز بوده است.

در این بین، مجموع تولید نفت 13 عضو اوپک در جولای 2023 نسبت به ماه قبل از آن 836 هزار بشکه در روز کاهش داشته است. ناگفته نماند که 9 عضو اوپک از جمله ایران در جولای امسال تولید نفت خود را افزایش داده‌اند.

تولید نفت کل اعضای اوپک ۸۳۶ هزار بشکه در روز طی ماه گذشته میلادی پایین آمده که بیشتر نتیجه کاهش تولید داوطلبانه عربستان بوده است.

تولید نفت کل اعضای اوپک 836 هزار بشکه در روز در ماه ژوئیه پایین آمده و به 27.31 میلیون بشکه در روز رسیده است. عربستان سعودی 968 هزار بشکه در روز تولید خود را کم کرده و به تعهد خود برای کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید پایبند مانده است. تولید نفت عربستان، لیبی و نیجریه در ماه گذشته میلادی نسبت به ژوئن کاهش یافته است. تولید نفت عربستان در ماه ژوئیه 968 هزار بشکه در روز نسبت به ژوئن کاهش یافته و به متوسط 9.021 میلیون بشکه در روز رسیده است. تولید نفت عربستان به خاطر کاهش تولید داوطلبانه این کشور حالا به کمتر از تولید روسیه رسیده است. تولید نفت لیبی و نیجریه هم به ترتیب 52 هزار و 40 هزار بشکه در روز طی ماه گذشته میلادی پایین آمده است.

عربستان هفته گذشته اعلام کرد، کاهش تولید داوطلبانه خود را در سپتامبر هم ادامه خواهد داد که این امر می‌تواند تولید اوپک را باز هم پایین‌تر بیاورد.

 روسیه هم اعلام کرده به کاهش تولید خود در سپتامبر ادامه می‌دهد. الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه به‌تازگی اعلام کرده، کشورش صادرات نفت خود را 300 هزار بشکه در روز در سپتامبر پایین می‌آورد و افزوده که روسیه صادرات خود را در ماه اوت 500 هزار بشکه در روز کاهش می‌دهد. تولید نفت گروه اوپک پلاس در ژوئیه، تحت تأثیر کاهش اضافی تولید از سوی عربستان سعودی، به پایین‌ترین رکورد دو سال گذشته رسید.

گروه اوپک که متشکل از ۱۳ کشور عضو است، ۲۷.۳۴ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد و روسیه و هشت تولیدکننده دیگر متحد این گروه، جمعاً ۱۳.۶ میلیون بشکه در روز نفت تولید کردند و مجموع تولید آنها به ۴۰.۴۰ میلیون بشکه در روز رسید. این پایین‌ترین سطح تولید گروه اوپک پلاس از اوت سال ۲۰۲۱ به شمار می‌رود که این گروه، بزرگ‌ترین کاهش داوطلبانه تولید را در اوج دوران همه‌گیری کووید ۱۹ به اجرا گذاشته بود.

برخلاف این کشورها اما، کشورهایی چون عراق، ایران، آنگولا و ونزوئلا تولید نفت خود را افزایش داده‌اند. لیبی، ایران و ونزوئلا از قرارداد کاهش تولید ائتلاف اوپک پلاس معاف هستند. تولید روزانه نفت خام ایران در جولای 2023 نسبت به ماه قبل از آن 68 هزار بشکه افزایش یافته و به 2 میلیون و 828 هزار بشکه در روز رسیده است. ایران در ماه ژوئن 2 میلیون و 760 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده است.

ایران با این افزایش تولید توانسته فاصله خود با کویت را افزایش دهد و در جایگاه چهارمین تولیدکننده نفت در میان اعضای اوپک قرار گیرد. کویت در این ماه 2 میلیون و 558 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده و پس از ایران رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است. همچنین ایران فاصله خود با امارات را که در رتبه سوم اوپک قرار گرفته، کاهش داده و برای قرار گرفتن در این جایگاه تنها باید 42 هزار بشکه تولید خود را افزایش دهد. امارات در ماه جولای 2 میلیون و 900 هزار بشکه در روز نفت تولید کرده است.

عربستان با تولید 9 میلیون و 21 هزار بشکه نفت در روز، بزرگ‌ترین تولیدکننده اوپک در ماه جولای بوده و عراق با 4 میلیون و 203 هزار بشکه نفت در روز در رتبه دوم قرار گرفته‌اند.

محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه در ابتدای دولت سیزدهم تولید نفت ایران ۲.۲ میلیون بشکه در روز بود، افزوده، تا هفته آینده ۱۵۰ هزار بشکه به تولید نفت صادراتی کشور اضافه خواهد شد که تا پایان شهریورماه تولید نفت کشور به کانال روزانه ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه‌ای می‌رسد. بررسی داده‌های بولتن آماری سالانه اوپک نشان می‌دهد که ارزش صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۲ ، به ۴۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسید که در مقایسه با رقم ۲۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ و ۷ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ و ۱۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ افزایش داشته است. ثبت رقم بیش از ۴۲ میلیارد دلاری برای ارزش صادرات نفت خام ایران در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که این رقم به‌دنبال افزایش فروش محموله‌های نفتی در حال نزدیک شدن به رقم ۶۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار ثبت‌شده در سال ۲۰۱۸ است. مجموع ارزش صادرات نفت اعضای اوپک در سال ۲۰۲۲ به ۸۷۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رسید که در مقایسه با رقم ۵۶۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار ثبت‌شده در سال ۲۰۲۱ افزایش نشان می‌دهد. اداره اطلاعات انرژی امریکا به‌تازگی در گزارشی اعلام کرده که ایران با درآمد ۵۴ میلیارد دلاری از صادرات نفت در سال ۲۰۲۲، در میان اعضای اوپک جایگاه پنجم را به خود اختصاص داد.

با روی‌ کار آمدن دولت سیزدهم، توجه به بازیابی بازارهای نفتی ایران و احیای ظرفیت‌های تولید نفت در اولویت قرار گرفت تا آنجا که پس از چند ماه اعلام شد صادرات نفت ایران ۴۰ درصد افزایش داشته است. روند رشد تولید و صادرات نفت ایران در سال ۱۴۰۱ هم تداوم داشت. در همین زمینه جواد اوجی، وزیر نفت با تأیید افزایش صادرات نفت ایران گفته که در سال گذشته ۱۹۰ میلیون بشکه نفت بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۸۳ میلیون بشکه بیشتر از سال ۱۴۰۰ صادر شد و پیش‌بینی می‌شود امسال رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شود.

وزیر نفت با اشاره به ظرفیت تولید روزانه ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی و بیش از یک میلیارد مترمکعب گاز غنی (ترش) در ایران گفته که با توجه به وجود ظرفیت بالای تولید نفت و گاز، ایران در دولت سیزدهم برنامه‌ریزی مدونی برای افزایش توان تولید در نظر گرفته است.

محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی هم به‌تازگی گفته که فروش نفت ایران در تیرماه به بالاترین رقم در پنج سال گذشته رسید و صادرات نفت با ۴۱ درصد رشد روبه‌رو شد و نرخ رشد گروه نفت در سال ۱۴۰۰ به ۱۰.۱ درصد و در سال ۱۴۰۱ به ۱۰ درصد رسیده است. قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال دیروز با ۱ سنت معادل ۰.۰۱ درصد کاهش به ۸۶ دلار و ۳۹ سنت رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت امریکا هم با 1 سنت معادل 0.01 درصد کاهش، 82 دلار و 81 سنت معامله می‌شود. قیمت هر دوی این شاخص‌های نفتی از ماه ژوئن رو به افزایش بوده ‌است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) روز پنجشنبه اعلام کرده، انتظار می‌رود تقاضای جهانی برای نفت 2.25 میلیون بشکه در روز طی سال 2024 رشد داشته باشد. این رقم 2.44 میلیون بشکه در روز برای سال‌جاری میلادی پیش‌بینی می‌شود. هیچ کدام از این پیش‌بینی‌ها تغییری نسبت به ماه گذشته نداشته‌اند. به علاوه، پیش‌بینی می‌شود که رشد یکنواخت اقتصاد چین مصرف نفت را در سال 2024 افزایش دهد. قیمت نفت در معاملات روز جمعه که سرمایه‌گذاران، پیش‌بینی‌های خوشبینانه اوپک از تقاضا را در برابر آمار اقتصادی مختلف چین، سبک و سنگین کردند، اندکی کاهش پیدا کرده است.