در روزها و ماههای اخیر، مسائل و گزارههای جدید در مورد فناوری هوش مصنوعی و پیشرفتهای قابل توجه آن طرح میشود. همزمان، مناظراتی نیز پیرامون تبعات و پیامدهای مثبت و منفی آن برای انسان و آینده آن شکل گرفته است. جدا از دیدگاههای مثبتی که نسبت به ذات پیشرفت فناوری وجود دارد و از آن استقبال میشود، بعضاً برخی دیدگاههای نگرانکننده در مورد سوءاستفادههای احتمالی که هوش مصنوعی زمینههای آنها فراهم میکند، نیز ظهور و بروز یافته است.
برخی از روسای شرکتهای مهم فناوری آمریکایی در جریان نشستی مشترک، بیانیهای صادر کردند و هشدار دادند که پیشرفت خارج از کنترل و لجام گسیخته فناوری هوش مصنوعی میتواند زمینه را حتی برای انقراض نسل بشر نیز فراهم کند. کارشناسان حوزه هوش مصنوعی به طرح دیدگاههای خود پرداختهاند و سعی داشتهاند تا پیشنهاداتی را با هدف ممانعت از تحقق سناریوهای آخرالزمانی مطرح سازند.
اینطور به نظر میرسد که پیشرفت فناوری هوش مصنوعی مخصوصا در قالب ساوزکارهایی که عامیانهتر هستند و بیش از بقیه در دسترس عموم مردم قرار دارند، میتواند حامل ۳ پیامد مخرب باشد و حتی جهان و سازوکارهای حاکم بر آن را به هم بریزد. مسائلی که باید آنها را شناخت و متناسب با رشد سریع فناوری هوش مصنوعی، برایشان برنامه ریزیهای لازم را نیز انجام داد.
۱. باب میل خلافکارها و تروریستها
به تازگی اعلام شده که احتمالا شرکت "اپل" در سیستم عامل جدید خود که آن را در شهریورماه سال جاری رونمایی خواهد کرد، از فناوری شبیهسازی پیشرفته صدا که متاثر از پیشرفتهای به دست آمده در حوزه هوش مصنوعی است، بهره خواهد برد و قابلیتهایی را نیز در این زمینه در اختیار مخاطبان خود قرار میدهد. این مساله در نوع خود یک زنگ هشدار را به صدا میآورد؛ این که در دسترس قرار گرفتن چنین فناوریهایی برای عموم مردم، بسیار سریعتر از روندهای کنترلی و تنظیمی است که بایستی برای آنها اندیشیده و تدبیر شود. البته که شبیه سازی پیشرفته صدای افراد تنها یکی از جلوههای عینی پیشرفت فناوری هوش مصنوعی است که در نوع خود نگرانیهایی را میان ناظران و تحلیلگران ایجاد کرده است (این فناروی همین حالا نیز در دسترس است).
از این رو، یکی از مسائلی که همواره با ظهور پدیدههای تازه بیش از همه جلب توجه کرده این بوده که مبادا دستاوردهای جدید، به دست افراد و گروههای خلافکار بیفتند و آنها از این فناوریها در راههای منفی و خرابکارانه استفاده کنند. این مساله گزینهای است که به شدت در مورد فناوری هوش مصنوعی و بروندادهای بیرونی برجسته شده است.
از این منظر، گروههای خلافکار و تروریست که جرایم سازمان یافته را در دستورکار دارند میتوانند استفادههای گستردهای را به شیوههای مخرب و در قالبهای گوناگون از فناوری هوش مصنوعی انجام دهند و نسبت به ترویج ناامنی و بی ثباتی در جهان، چه در رابطه با دولتها و چه انسانهای عادی، اقدام کنند.
۲. کلاهبرداری مثل آب خوردن
قابلیتهای خیره کننده "چت جی پی تی" به عنوان یک فناوری هوش مصنوعی که اقدام به تولید متن در حوزههای مختلف میکند و یا شبیه سازی صدا و تصویر با استفاده از نرم افزارهای مرتبط با هوش مصنوعی آن هم با کیفیت بالا و باور نکردنی، همه و همه زمینههای مناسبی را برای گستردش پدیده کلاهبرداری در جهانِ امروز ایجاد کرده اند. کافی است توجه داشته باشیم که در فناوری شبیه سازی پیشرفته صدا، تنها یک برش کوتاه از صدای افراد لازم است تا صدای مورد نظر بازتولید شود و سپس جهت قرائت هر متن و موضوع دیگری از آن استفاده کرد.
فناوری که موجب میشود دیگر نتوان به هیچ صدایی پشت تلفن حتی صدای نزدیکان خود اعتماد کنید. عجیب اینکه همانطور که پیشتر هم گفته شد، حتی به تصویر افراد هم دیگر نمیتوان اعتماد کرد. در این راستا، "تام هنکس" بازیگر شناخته شده هالیوودی اخیرا گفته است که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی، او حتی بعد از مرگش هم میتواند فیلم بازی کند. در کنار همه این ها، قابلیتهای خیره کننده چت جی پی تی در تولید متنهای مختلف حتی در موضوعات آکادمیک سبب شده بسیاری استفاده منفی از فناوریهای نوین را در دستورکار قرار دهند.
به بیان ساده تر، این قبیل فناوریها که در این گزارش تنها به بخش کوچک و البته عمومی ترِ آنها اشاره میشود، عملا کلاهبرداری را به یک فعل و اقدام ساده و کاملا در دسترس برای همگان تبدیل کرده اند.
۳. خداحافظ جهانِ برترینها
استفاده نادرست از فناوریهای عمومیترِ هوش مصنوعی میتواند تا حد زیادی انگیزههای فردی افراد را تضعیف کند و نوعی رقابت نابرابر را در جهان ایجاد کند. مسالهای که هم برای افراد عادی وجود دارد و هم میتوان آن را در رابطه با نخبگان و چهرههای برجسته در حوزههای مختلف مشاهده کرد. به عنوان مثال، اخیرا برخی از ناظران و تحلیلگران منتقدِ پیشرفت لجامگسیخته هوش مصنوعی میگویند که چرا شرکتهای فیلمسازی هالیوودی بایستی با استودیوهای فیلمسازی قرارداد ببندند وقتی یک گوشی هوشمند ساده میتواند بسیاری از امکانات مورد نیاز آنها را تامین کند؟
با توجه به فناوری شبیه سازی صدا با استفاده از هوش مصنوعی که از دقت بالایی نیز برخوردار است، عملا سالها فعالیت افرادی نظیر صداپیشگان که صدای خود را تربیت کرده اند و با شرکتهای مختلف جهت همکاری قرارداد میبندند نیز به امری بی معنا تبدیل میشود. زیرا فناوری هوش مصنوعی به شما این امکان را میدهد تا صدای آنها را خیلی راحت شبیه سازی کرده و حتی صداهای با کیفیت عالی دیگری را نیز تولید کنید. در حوزه تولید متن نیز همانطور که پیشتر گفته شد، سوءاستفادههای احتمالی از فناوریهای مرتبط با حوزه هوش مصنوعی میتواند رقابت سالم میان افراد را در عرصههای گوناگون که با نگارش مرتبط است، تضعیف و حتی بیمعنا کند.
به بیان ساده تر، اینطور به نظر میرسد که پیشرفت سریع فناوری هوش مصنوعی، با سرعتی به شدت بالا نیز سبب منسوخ شدن راهها و رویههای سنتی میشود و در این میان روند تغییرات به قدری تند و سریع است که مجالی را برای هماهنگ شدن افراد با این تغییرات نمیدهد. مسالهای که خود یک خطر جدی است و میتواند چالشهای جدی را به ویژه از حیث اجتماعی و فکری برای بشرِ امروز ایجاد کند./ فرارو