اولین پرواز تجاری ویرجین گلکتیک، شرکت گردشگری فضایی خصوصی ریچارد برانسون به فضا، دوران سفرهای فضایی پرطرفدار را نزدیک‌تر کرد اما این سفرها همچنان در اختیار مولتی میلیونرهایی خواهد بود که مایل به پذیرش خطرات هستند.
اما در یک پرواز فضایی تجاری چه اتفاقی می‌افتد؟ و هزینه سفر یک گردشگر فضایی چقدر است؟
گردشگری فضایی چیست؟
به گفته آژانس فضایی ایالات متحده، ناسا، یک پرواز در صورتی که بالاتر از جو زمین یا ۵۰ مایل (۸۰.۴۷ کیلومتر) بالاتر از سطح زمین باشد، «گردشگری فضایی» است.
از جمله مشهورترین توريست‌های فضایی، ویلیام شاتنر هنرپیشه (بازیگر نقش کاپیتان کرک در پیشتازان فضا) است که با بلو آریجن متعلق به جف بزوس به فضا رفت.
این سفر اغلب درک جدیدی از شکنندگی زمین به ارمغان می‌آورد.
شاتنر در مجله ورایتی نوشت: «تضاد بین هوای به شدت سرد فضا و گرمای نوازشگر زمین در پایین، من را در غم و اندوه برد. هر روز، ما از تخریب بیشتر زمین به دست خودمان آگاه می‌شویم.»
چه کسی در ورجین گلکتیک ۰۱ حضور داشت؟
گلکتیک ۰۱ سه خدمه از نیروی هوایی ایتالیا و شورای تحقیقات ملی ایتالیا داشت.
یک مربی فضانورد از ورجین گلکتیک آنها را در این سفر کوتاه راهنمایی کرد.
در ورجین گلکتیک ۰۱ چه اتفاقی افتاد؟
فضانوردان وقتی به لبه فضا می‌رسند، بی‌وزن می‌شوند.
آنها تسمه‌های نگهدارنده‌شان را جدا کرده و در حالی که به دلیل گرانش صفر شناور هستند، ۱۳ آزمایش انجام دادند.
در این آزمایشات دینامیک حرارتی سیال زیست‌پزشکی و ریزگرانش بررسی شد.
این یک سفر فرو-مداری بود- به این معنا که فضاپیما وارد مدار کامل نمی‌شود در نتیجه پس از چند دقیقه که فضانوردان کمربندهای‌شان را محکم می‌کنند، شروع به سُریدن به سوی زمین می‌کند.
هزینه رفتن به فضا چقدر است؟
قیمت‌ها متفاوت است: بلیت یک سفر ۹۰ دقیقه‌ای برای گردشگران فضایی ورجین گلکتیک تا ۴۵۰ هزار دلار می‌رسد.
رسانه‌های هندی به نقل از سریدهارا سومانات، رئیس سازمان تحقیقات فضایی هند، گفتند که این سازمان تخمین می‌زند که «قیمت هر بلیت به احتمال زیاد حدود شش کرور روپیه (۷۳۱ هزار دلار) باشد.
در حراجی، یک صندلی برای پرواز بلو اریجن به قیمت ۲۸ میلیون دلار فروخته شد. یک صندلی در پرواز بعدی به قیمت ۱ میلیون دلار فروخته شد، در حالی که برخی از آنها به صورت رایگان، اغلب به افراد مشهور، اهدا شده است.
ورود به مدار کامل با سایر شرکت‌ها ممکن است بیش از ۵۰ میلیون دلار هزینه داشته باشد، اگرچه برآوردها متغیر است.
یکی از گردشگران فضایی که وارد مدار کامل شد، ریچارد گاریوت، طراح بازی‌های ویدئویی است.
در سال ۲۰۰۸ او با مأموریت سایوز تی‌ام‌ای-۱۳ به ایستگاه فضایی بین‌المللی رفت.
او در سال ۲۰۲۱ به بی‌بی‌سی گفت: «فکر می‌کنم هیچ شکی وجود ندارد که بشریت گونه‌ای چند سیاره‌ای خواهد بود».
ولی لحن سخن‌اش احتیاط‌آمیز بود.
«من فکر نمی‌کنم مردم از زمین فرار کنند ... در واقع زندگی در فضا دشوارتر است.»
گردشگری فضایی در آینده چقدر می‌تواند ارزان شود؟
با انجام پروازهای بیشتر و بهبود روش‌ها، قیمت‌ها کاهش یافته است.
ریچارد گاریوت گفت سفر به فضا در سال ۲۰۲۱ «هزار برابر ارزان‌تر» از زمانی است که این کار آغاز شد. اما، «تا زمانی که افراد ثروتمند حاضر نباشند به [فضا] پرواز کنند، گام بعدی را نمی‌توان برداشت.»
شرکت اسپیس‌اکس ایلان ماسک، در حال حاضر مسافران را به مدار می‌برد. این کارآفرین میلیاردر، هزینه‌ها را با یک موشک قابل استفاده مجدد کاهش می‌دهد. جف بزوس مالک آمازون می‌خواهد یک ایستگاه مداری تجاری به نام اُربیتال ریف بسازد.
هلن شارمن، که اولین فضانورد بریتانیایی بود که در ماموریتی به ایستگاه فضایی میر شوروی در سال ۱۹۹۱ رفت، معتقد است که رقابت‌های بین‌المللی کنونی می‌تواند توسط مصلحت‌گرایی بخش خصوصی در سایه قرار گیرد.
او در ژانویه به بی‌بی‌سی گفت: «واقعاً تجاری‌سازی خواهد بود که شرکت‌ها را در سراسر جهان گرد هم می‌آورد».
آیا گردشگری فضایی خطرناک است؟
تمام سفرهای فضایی خطر مدیریت شده‌ای را به همراه دارند.
در سال ۲۰۱۴ یک فضاپیمای ورجین گلکتیک پس از یک انفجار در حین پرواز آزمایشی بر فراز صحرای موهاوی در ایالات متحده سقوط کرد و یک خلبان کشته و خلبان دیگر زخمی شد.
اگر مدتی طولانی در فضا باشید، بدن شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
مگان مک آرتور، فضانورد ناسا در سال ۲۰۲۱ به بیزنس اینسایدر گفت که پرواز فضایی دشوار و خطرخیز است.
«چیزهایی که روی زمین بسیار بسیار ساده هستند ناگهان بسیار سخت می‌شوند - حتی چیزهای ساده‌ای مانند خوابیدن یا مسواک زدن. شما باید واقعاً به این فکر کنید: چگونه می‌خواهم این کار را با موفقیت و بدون خرابکاری انجام دهم؟»
بر اساس تحقیقات مرکز سیاست و استراتژی فضایی، حدود ۱ درصد از پروازهای فضایی انسان در ایالات متحده منجر به حوادث مرگبار شده است.
ممکن است این رقم کوچک به نظر برسد، اما در واقع حدود ۱۰ هزار برابر خطرناکتر از پرواز با یک هواپیمای تجاری است.
آیا گردشگری فضایی برای محیط زیست مضر است؟
دکتر الوئیز مارایس، دانشیار جغرافیای فیزیکی در دانشگاه کالج لندن، در سال ۲۰۲۱ به بی‌بی‌سی گفت که موشک‌های موجود گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن و آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای نیتروژن تولید می‌کنند. او گفت که به ازای هر کیلومتر طی شده، آلودگی آنها بسیار بیشتر از هواپیماها است.
اما فناوری جدید می‌تواند این تاثیر را کاهش دهد.
بلو اریجن به بی‌بی‌سی گفت که نوع موتوری که استفاده می‌کند (برودتی) نسبت به یک «موتور هیبریدی پرتاب شده در هوا»ی سنتی‌تر، اوزون کمتری را در لایه اوزون از بین می‌برد.
کدام شرکت‌ها در مسابقه گردشگری فضایی حضور دارند؟
در این مسابقه سه شرکت بزرگ و برخی بازیگران نوظهور وجود دارد.
اسپیس‌اکس
اسپیس‌اکس (شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی) در سال ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک، بنیانگذار تسلا و مالک توییتر راه‌اندازی شد.
این سازمان با ناسا برای تحویل فضانوردان و تجهیزات محموله به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) همکاری نزدیکی دارد.
اسپیس‌اکس پرتابگرهای موشکی قابل استفاده مجددی را طراحی کرده و از آنها استفاده می‌کند که خودشان فرود می‌آیند.
بلو اریجن
بلو اریجن در سال ۲۰۰۰ توسط بنیانگذار آمازون جف بزوس ایجاد شد.
نیو شپرد این شرکت یک وسیله پرتاب زیر مداری قابل استفاده مجدد است که اولین ماموریت دارای خدمه خود را در سال ۲۰۲۱ به فضا انجام داد.
مسافران این فضانورد، جف بزوس، برادرش مارک، هوانورد مری والاس فانک و الیور دیمن هلندی ۱۸ ساله بودند که پس از انصراف برنده ناشناس مزایده به دلیل تداخل زمانی، این مکان را به دست آورده بود.
این شرکت در حال تولید «بلو مون لندر» است که فضاپیمایی است که برای فرود روی ماه طراحی شده است.
ورجین گلکتیک
اولین پرواز تجاری ورجین گلکتیک دو سال پس از آن انجام شد که بنیانگذار آن، ریچارد برانسون (که ورجین رکوردز و شرکت هواپیمایی ورجین آتلانتیک را نیز تأسیس کرده است)، اولین پرواز خود را با خدمه کامل انجام داد.
این شرکت در حال برنامه‌ریزی یک پرواز دیگر در ماه اوت و سفرهای ماهانه پس از آن است.
سازمان تحقیقات فضایی هند
سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) انتظار دارد تا سال ۲۰۳۰ پروازهای زیر مداری را آغاز کند.
این سازمان زیر نظر اداره فضایی دولت هند فعالیت می‌کند.
ایوایا گیکن
استارت‌آپ ژاپنی ایوایا گیکن در ماه فوریه برنامه‌های خود را برای راه‌اندازی پروازهای بالونی تجاری برای مشاهده فضا اعلام کرد.
کیسوکه ایوایا، مدیر ارشد اجرایی این شرکت، گفت که مسافران نیازی به میلیاردر بودن یا آموزش‌های سخت ندارند.
«ایده این است که گردشگری فضایی را برای همه قابل دسترسی کنیم» و «فضا را دموکراتیک کنیم».