در طول دو روز پرماجرای گذشته، روسیه با تهدید جدی یک شورش مسلحانه روبرو شد و ولادیمیر پوتین قول داد که جنگجویان واگنر را که در مسیر خود به سمت مسکو بودند، مجازات کند. پس از آن به طور اعلام شد که توافقی با کمک بلاروس برقرار شده است که بحران را به همان سرعتی که شروع شده بود، پایان داد.
اما بسیاری از مسائل هنوز مشخص نیست و کارشناسان هشدار می‌دهند که یک چنین قیام نادری، به این سرعت و بدون عواقب پایان نمی‌یابد.
به گفته سی‌ان‌ان، پوتین اکنون باید با عواقب جدی‌ترین چالش برای تسلطش بر قدرت از زمانی که در سال 2000 به قدرت رسید، دست و پنجه نرم کند. یوگنی پریگوژین، رئیس رک و راست گروه واگنر، ظاهراً صحیح و سالم به بلاروس فرستاده می‌شود، اما شاید بیش از هر زمان دیگری در گذشته در معرض خطر باشد.
توافق واگنر و کرملین
پریگوژین، رئیس غیرقابل پیش‌بینی گروه واگنر، روز شنبه موافقت کرد که روسیه را به مقصد بلاروس ترک کند. سخنگوی کرملین گفت که این توافق شامل عقب نشینی نیروهای پریگوژین از حرکت به سمت پایتخت است.
به گفته این سخنگو: اتهامات جنایی علیه وی لغو خواهد شد. جنگنده‌های واگنر به‌خاطر نقش خود در قیام با هیچ پیگرد قانونی مواجه نخواهند شد و در عوض با وزارت دفاع روسیه قرارداد امضا می‌کنند - اقدامی که پریگوژین قبلاً آن را به عنوان تلاشی برای مطیع کردن نیروهای شبه‌نظامی خود رد کرده بود.
سربازان واگنر ادعا کرده بودند که تأسیسات نظامی کلیدی را در دو شهر روسیه تصرف کرده اند. تا روز شنبه، ویدئوهای تایید شده نشان می‌دهد که نیروهای واگنر از یکی از آن شهرها، روستوف-آن-دون، عقب نشینی می‌کنند.
در حال حاضر مشخص نیست که پریگوژین کجاست. سخنگوی کرملین روز شنبه گفت که کرملین از مکان وی بی‌اطلاع است.
از کجا شروع شد؟
بحران در روسیه روز جمعه زمانی آغاز شد که پریگوژین ارتش روسیه را به حمله هوایی به یک اردوگاه واگنر و کشتن تعداد زیادی از افرادش متهم کرد و قول داد که انتقام بگیرد.
پریگوژین سپس نیروهای خود را به روستوف-آن-دون هدایت کرد و گفت که کنترل تأسیسات نظامی کلیدی در منطقه ورونژ را به دست گرفته است، جایی که بین واحدهای واگنر و نیروهای روسی درگیری‌هایی رخ داد.
پریگوژین ادعا کرد که این یک کودتا نیست بلکه «راهپیمایی عدالت» است. اما این مسکو را راضی نکرد و یک مقام ارشد امنیتی اقدامات پریگوژین را یک «کودتای صحنه سازی شده» خواند.
وزارت دفاع روسیه حمله هوایی به نیروهای واگنر را تکذیب کرد و سازمان امنیت داخلی روسیه یک پرونده جنایی علیه پریگوژین باز کرد.
سپس پوتین یک سخنرانی ملی انجام داد. او گفت که «خیانت» واگنر «خنجری به پشت کشور و مردم ما» بود و اقدامات این گروه را به انقلاب روسیه در سال 1917 تشبیه کرد که تزار نیکلاس دوم را در بحبوحه جنگ جهانی اول سرنگون کرد.
اوضاع در میدان متشنج بود و به غیرنظامیان در ورونژ گفته شد که در خانه بمانند. در همین حال، مسکو تدابیر امنیتی خود را در سرتاسر پایتخت تشدید کرد و تصاویری از استقرار نیروهای ارتش و گارد ملی در نزدیکی اماکن دولتی و بزرگراه‌های اصلی مسکو منتشر شد.
همه نشانه‌ها به یک درگیری مسلحانه قریب الوقوع در پایتخت اشاره داشت، در حالی که شایعات و عدم اطمینانی زیادی در فضا بود.
سپس به همان ناگهانی‌ای که این ماجرا شروع شده بود، آتش شورش کوتاه‌مدت واگنر با توافق با کمک بلاروس خاموش شد، حداقل فعلاً.
آینده پریگوژین و واگنر چیست؟
چیزهای زیادی نامشخص است، مثل اینکه چه اتفاقی برای نقش پریگوژین و گروه واگنر در اوکراین خواهد افتاد، و اینکه آیا همه جنگجویان او با ارتش روسیه قرارداد خواهند بست یا خیر.
مایک لیونز، سرگرد بازنشسته ارتش آمریکا روز شنبه گفت: «گروه واگنر یک "شرکت جنگی مستقل" با شرایط متفاوت از ارتش روسیه است. جنگنده‌های واگنر حتی غذای بهتری از ارتش می‌خورند- به این معنی که جذب کامل آنها دشوار خواهد بود.»
او افزود: «شاید برخی از آنها از گروه جدا شوند، اما این افراد به یک شخص، پریگوژین، وفادارند، نه به کشور، نه به مأموریت. من فکر می‌کنم ما سؤالات زیادی داریم که در حال حاضر برای آنها پاسخی نیست.»
به گفته کارشناسان، خطرات برای رئیس واگنر نیز تمام نشده است.
جیل دوگرتی، رئیس سابق دفتر سی‌ان‌ان در مسکو و کارشناس کهنه‌کار در امور روسیه، گفت: «پوتین خائنان را نمی‌بخشد. حتی اگر پوتین بگوید پریگوژین، تو به بلاروس برو ، او همچنان یک خائن است و من فکر می‌کنم پوتین هرگز چنین چیزی را نخواهد بخشید.»
او اضافه کرد که ممکن است شاهد «کشته شدن پریگوژین در بلاروس باشیم. تا زمانی که پریگوژین از هر نوع حمایتی برخوردار باشد، صرف نظر از اینکه کجاست، یک تهدید برای کرملین است.»
این برای پوتین چه معنایی دارد؟
پوتین نیز اکنون با مشکلات جدی مواجه است. کارشناسان متعددی به سی‌ان‌ان گفتند که در حالی که رئیس‌جمهور روسیه از این بن‌بست جان سالم به در برد، او اکنون ضعیف به نظر می‌رسد - نه تنها برای جهان و دشمنانش، بلکه برای مردم و ارتش خودش. اگر در مسکو افراد بدبین یا رقیبی وجود داشته باشند که فرصت را برای زمین زدن پوتین مناسب ببینند، می‌تواند برای او خطرناک باشد.
دوگرتی می‌گوید: «اگر من جای پوتین بودم، از این نگران می‌شدم که هنگام خروج نیروهای واگنر از روستوف، مردم در خیابان‌ها آنها را تشویق می‌کردند.»
یک ویدئو تأیید شده، جمعیتی را نشان می‌دهد که هنگام خروج خودروی پریگوژین از روستوف-آن-دون، او را تشویق می‌کنند. خودرو زمانی که یک نفر به آن نزدیک می‌شود توقف می‌کند و او با پریگوژین دست می‌دهد.
دوگرتی گفت: «چرا مردم عادی روسیه باید در خیابان‌ها کسانی را تشویق کنند که سعی کردند کودتا کنند؟ این بدان معناست که شاید مردم از آنها حمایت می‌کنند یا آنها را دوست دارند. هر چه که باشد، واقعاً خبر بدی برای پوتین است.»