فرمانده گروه شبهنظامی واگنر که روسیه را تا آستانه وقوع یک جنگ داخلی پیشبرده، چه کسی است؟
یوگنی پریگوژین، ۶۲ ساله، که پول خود را با ارائه خدمات پذیرایی به دست می آورد و لقب «آشپز پوتین» را برای خود به ارمغان می آورد، مدتی نه چندان دور به عنوان متحد نزدیک رئیس جمهور روسیه و کرملین به حساب می آمد.
پریگوژین که در سال ۱۹۶۱ در لنینگراد، سن پترزبورگ کنونی، در اتحاد جماهیر شوروی به دنیا آمد، مدتی از دوران اولیه زندگی خود را پس از محکوم شدن به سرقت و کلاهبرداری در زندان گذراند.
پریگوژین پس از آزادی از زندان در سال ۱۹۹۰ پس از ۹ سال بازداشت، شروع به فروش هات داگ در بازارهای کثیف شهر خود کرد. او در سال ۲۰۱۸ به نیویورک تایمز گفت: «روبلها سریعتر از آن چیزی که مادرش میتوانست آنها را بشمارد روی هم جمع میشد». و با سقوط اتحاد جماهیر شوروی، پریگوژین چندین تجارت راه اندازی کرد.
پریگوژین پس از درگیر شدن با یک تجارت مواد غذایی و سپس یک تجارت قمار، بعداً یک رستوران دار شد. پس از موفقیت چندین فروشگاه، پریگوژین شروع به به دست آوردن قراردادهای پرسود پذیرایی کرملین با نخبگان روسیه کرد.
این امر او را به خط مقدم سیاست روسیه سوق داد و نشان از جاه طلبی های رو به رشد او داشت. او در نهایت به خود پوتین نزدیک شد و گفته می شود که صدها میلیون قرارداد دولتی برای تغذیه کودکان مدرسه و کارکنان دولتی دریافت کرده است.
اعتقاد بر این است که این قراردادها، که برخی از آنها بعداً در ارتش مشارکت داشتند، باعث شد او گروه مزدور واگنر را راه اندازی کند، اگرچه اطلاعات در مورد منشاء دقیق آن بسیار اندک است. پریگوژین مدتها بود که هرگونه ارتباط با واگنر را رد کرده بود و روزنامه نگارانی را که در مورد دخالت او با این گروه گزارش می کردند، تهدید کرده بود که شکایت خواهد کرد.
این گروه به خاطر انجام کاره ای کثیف ارتش روسیه به شهرت رسید و ردی از خشونت وحشیانه، تجاوز و جنایات جنگی را در پی خود به جا گذاشت. سال ها پس از تاسیس این گروه، دولت روسیه حتی از تایید وجود این گروه خودداری کرد.
اولین استقرار واگنر در خطوط مقدم در شرق اوکراین در سال ۲۰۱۴ بود – جایی که آن ها به گروه های جدایی طلب مورد حمایت روسیه که پس از انقلاب سال ۲۰۱۳ که رئیس جمهور دوست کرملین را سرنگون کرد، با دولت جدید این کشور مبارزه می کردند، کمک کردند.
از آن زمان آنها به لیبی رفتند – برای خلیفه حفتر جنگ سالار علیه دولت وفاق ملی مورد حمایت غرب رفتند.
آنها همچنین به جمهوری آفریقای مرکزی اعزام شدند، جایی که آنها به تجاوز، سرقت و شکنجه علیه غیرنظامیان غیرمسلح متهم شدند، و در حال حاضر به مالی اعزام شده اند، جایی که آنها متهم به قتل عام غیرنظامیان هستند.
تا کنون، ناسزاهای پریگوژین علیه رهبری نظامی با سکوت پوتین و ارتش مواجه شده است. برخی این شکست در فرونشاندن درگیری های داخلی را نشانه ای از تغییرات بالقوه در صحنه سیاسی روسیه دانستند که زمینه را برای نبردهای داخلی بیشتر فراهم می کند. ویدئویی که پریگوژین در ماه مه منتشر کرد، به نظر میرسد که برخی از شکافها را بین ارتش و شبهنظامیان شعلهور میکند – نه فقط برای آنچه که نشان میدهد، بلکه برای آنچه رئیس واگنر گفته است. او در مقابل اجساد خونین سربازان کشته شده خود در نزدیکی باخموت، در شرق اوکراین ایستاد و به شویگو و ژنرال والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش فحش داد. آنها را ضعیف و ناتوان خواند و آنها را مقصر این کشتار دانست. پریگوژین گفت: «آنها به عنوان داوطلب به اینجا آمدند و مردند تا به شما اجازه دهند استراحت کنید. “شما در باشگاه های گران قیمت خود نشسته اید، فرزندان شما از زندگی خوب و استفاده از یوتیوب لذت می برند. کسانی که به ما مهمات نمی دهند در جهنم زنده زنده خورده می شوند!
این شکاف با ارتش روز جمعه با اتهام او مبنی بر هدف قرار دادن نیروهای واگنر توسط شویگو به شدت تشدید شد. پریگوژین گفت که افرادش رهبران نظامی را که دستور حمله را صادر کرده بودند مجازات خواهند کرد و گفت که سربازانش به سمت نیروهایی که بخواهند آنها را متوقف کنند شلیک خواهند کرد. پریگوژین در یک بیانیه ضبط شده فریاد زد: “شرارتی که توسط رهبری نظامی کشور تجسم یافته است باید متوقف شود” و افزود که نیروهایش به دنبال به چالش کشیدن پوتین و سایر ساختارهای دولتی نیستند. “عدالت در نیروهای مسلح برقرار خواهد شد و سپس عدالت در تمام روسیه برقرار خواهد شد.”
این درگیری تاکنون از سوی تلویزیون دولتی که بیشتر روس ها اخبار آن را دریافت می کنند، نادیده گرفته شده است. اما شبکه یک روز جمعه در اقدامی بی سابقه خبری را پخش کرد که به رد ادعای پریگوژین از سوی وزارت دفاع اشاره داشت و ویدئویی را که او منتشر کرده بود جعلی توصیف کرد که ظاهرا عواقب حمله موشکی به اردوگاه واگنر را نشان می داد. با این حال، این مناقشه توسط روس های فعال سیاسی و فوق میهن پرست در شبکه های رسانه های اجتماعی که تحقیر او را نسبت به رهبران نظامی به اشتراک می گذارند، از نزدیک دنبال شده است.
نیگل گولد – دیویس، عضو ارشد روسیه و اوراسیا در موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک گفت: در حالی که هیچ نشانه ای از از دست دادن نفوذ پوتین وجود ندارد، نشانه های فزاینده ای از اختلال عمیق، اضطراب، نگرانی در مورد جنگ و مشکلات واقعی در تخصیص منابع لازم برای مبارزه موثر با آن وجود دارد.
دشمنی پریگوژین با رهبران نظامی به سالها قبل برمیگردد و در بحبوحه نبرد برای باخموت که توسط مزدورانش رهبری میشد، آشکار شد. این امر مردی را که به خاطر قراردادهای پرسود خود در کرملین «آشپز پوتین» لقب گرفته بود، به خط مقدم سیاست روسیه سوق داد و نشان از جاه طلبی های رو به رشد او داشت.
سرگئی مارکوف، مفسر سیاسی طرفدار کرملین، پریگوژین را “دومین مرد محبوب پس از پوتین” و “نماد پیروزی نظامی روسیه برای میلیون ها نفر” توصیف کرد.