آن‌گونه که مسئولان وزارت صمت عنوان کردند، خودروسازان و قطعه‌سازان در سال‌جاری با هیچ مشکل ارزی روبه‌رو نخواهند شد ومی توانند قطعات مورد نیاز تولید را بدون مشکل وارد کنند. طی سه روز اخیر فضایی ایجاد شد که گویا به دلیل کمبود ارز، تولید خودرو کاهشی می‌شود. این استنباط زمانی شکل گرفت که منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت طی مکاتبه‌ای با رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران خواستار لغو محدودیت‌های سیستمی تخصیص ارز برای صنعت خودرو شد.
او در این نامه متذکر شده بود که با توجه به اجرای مصوبه اخیر کارگروه هماهنگی سیاست‌های ارزی و تجاری مبنی بر اعمال محدودیت سیستمی سقف و سابقه واردات برای تمامی مجموعه‌های تولیدی و بازرگانی و همچنین با توجه به اجرای یک‌باره و آنی افزودن 238 ردیف تعرفه مشمول جدید به فهرست پیشین برای الزام استعلام ضوابط پرونده‌های ثبت سفارش به‌منظور کنترل سیستمی سقف و سابقه واردات در سامانه جامع تجارت که بدون هماهنگی با دفتر تخصصی و هرگونه نظرخواهی و بررسی کارشناسی صورت پذیرفته است این امر به ایجاد بحران قریب‌الوقوع توقف خطوط تولیدی، کاهش تولید خودرو و خدمات پس از فروش، برهم زدن تعادل عرضه و تقاضا، ایجاد اختلال در بازار، افزایش قیمت‌ها و رشد تورم که با هدف‌گذاری سال جدید برای رشد تولید و مهار تورم مغایر است، خواهد انجامید.
از آنجا که این نامه رسانه‌ای شد، برخی از بخش‌ها روی این خبر موج سواری کردند و فضا را به گونه‌ای به تصویر کشیدند که گویی تولید خودرو در آستانه کاهش است. قاعدتاً چنین امری سیگنال‌هایی به بازار خودرو مخابره می‌کند؛ بازاری که طی یک ماه اخیر کاهش 5 تا 30 درصدی قیمت‌ها را تجربه کرده است. دلالان بازار که این روزها بسیار متضرر شدند، از این نامه و موضوع کاهش تولید خودرو استقبال و سعی کردند که قیمت‌های خودرو را در بازار افزایش دهند. در ساعت‌های اولیه روز گذشته قیمت‌ها بین 3 تا 6 میلیون تومان افزایش پیدا کرد اما با صحبت‌های سرپرست وزارت صمت و معاونین وزیر، به‌سرعت قیمت‌ها برگشت و حتی کاهش قیمت در برخی از خودروها به 10 میلیون تومان هم رسید.
تداوم روند افزایش تولید
منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت به «ایران» گفت: طی هفته‌های اخیر، جلسات متعددی بین وزارت صمت، شرکت‌های خودروسازی و بانک مرکزی برای تأمین ارز خودروسازان و قطعه‌سازان برگزار شد. در این جلسات مشکلات ارزی و نیازها مطرح و در نهایت توافق‌های خوبی حاصل شد. لذا خودروسازان و قطعه‌سازان در تأمین ارز خود مشکلی نخواهند داشت.
او تصریح کرد: یکی از اقدام‌هایی که وزارت صمت انجام می‌دهد تا از چالش‌های احتمالی جلوگیری کند، بررسی متناوب فرایند تولید است. از آنجا که به صورت مستمر تولید پایش می‌شود موضوعاتی که احتمال دارد در آینده برای تولید دست‌انداز ایجاد کند، احصا می‌شود. از همین رو برای پیشگیری از مشکلات، نامه‌نگاری‌های لازم انجام شد تا صنعت خودرو صدمه‌ای نبیند و مهم‌تر آنکه از هر گونه کاهش تولید به خصوص در سالی که «مهار تورم و رشد تولید» نامگذاری شده است، جلوگیری شود.
معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت اظهار داشت: اگر روند تولید به‌صورت مستمر رصد نشود، نمی‌توان مشکلات احتمالی را پیش‌بینی کرد. پایش‌های مداوم سبب شده که تولید خودرو از سال 1400، افزایشی و از التهاب‌های بازار خودرو کاسته شود. از این رو با تزریق منابع مالی و تأمین مواد اولیه می‌توان امیدوار بود که تولید خودرو برای ماه‌های آتی هم افزایشی باشد.
سال گذشته برای اولین بار طی چند سال اخیر، تولید خودرو به حدود 1،4 میلیون دستگاه رسید و رشد 39 درصدی را ثبت کرد. این رشد تولید در سال جاری هم برنامه‌ریزی شده به گونه‌ای که قرار است یک میلیون و 700 هزار دستگاه خودرو تولید شود. طی دو ماه نخست سال جاری نیز رکورد رشد تولید سال گذشته هم زده شده و تولید خودرو رشد 48 درصدی را ثبت کرد. این اتفاق نتیجه برنامه‌ریزی تولید، رفع موانع این حوزه و تأمین به‌موقع ارز مورد نیاز کارخانجات بوده است.
تأمین به موقع نیازهای ارزی
سید مهدی نیازی، سرپرست وزارت صمت با اشاره به وضعیت مطلوب تأمین ارز صنایع بویژه صنایع خودرو و قطعه‌سازی در ماه‌های اخیر، گفت: با رایزنی‌های بسیار مثبتی که اخیراً با بانک مرکزی داشتیم، ارز مورد نیاز قطعات خودرو به نحو خوبی تأمین شده و در سال جاری نیز طبق برنامه تأمین خواهد شد که محل تأمین این ارز از طریق سامانه نیما، تهاتر، صادرات در برابر واردات و سایر روش‌های مرسوم خواهد بود.
به گفته او، با توجه به همکاری بانک مرکزی با وزارت صمت برای تأمین ارز و منابع در دسترسی که برای این کار اختصاص داده شده، خودروسازان با شرایط مناسب‌تری نسبت به سال‌های اخیر اقدام به برنامه‌ریزی تولید کرده‌اند و امسال تولید خودرو رشد مطلوب‌تری نسبت به سال‌های قبل خواهد داشت.
نیازی افزود: تاکنون جلسات متعددی با مدیران شرکت‌های خودروسازی و بانک مرکزی برای تأمین ارز خودروسازان برگزار شد که نتیجه آن جلسات، تأمین به‌موقع ارز موردنیاز صنایع خودرو است. البته برنامه میان‌مدت وزارت صمت تولید خودرو با ارزبری بالا نیست، بلکه شرکت‌ها مکلف هستند با توجه به سیاست‌های عمق‌بخشی به ساخت داخل، ظرفیت‌های قطعه‌سازی داخلی را فعال کرده و ارزبری خودروها را کاهش دهند تا علاوه بر مدیریت واردات، زنجیره تولید قطعات داخل کشور را نیز تقویت کنیم.
همکاری مطلوب بانک مرکزی
یک منبع آگاه در وزارت صمت که خواست نامش عنوان نشود درباره تأمین ارز واحدهای صنعتی به «ایران» گفت: واردات مواد اولیه تولید خودرو چه قطعه‌سازان و چه خودروسازان، بدون چالش‌های ارزی در حال انجام است و بانک مرکزی در این خصوص همکاری‌های لازم را دارد. سال‌های گذشته در این بخش ضعف‌های زیادی وجود داشت و بانک مرکزی در برابر تولیدکنندگان و تجار می‌ایستاد و نگاه منفی به فعالان اقتصادی داشت اما در این دولت، تولیدکنندگان و تجار بسیار اهمیت دارند و سعی سیاست‌گذاران بر این است که همکاری کنند تا روند تولید با خللی روبه‌رو نشود.
جعفر احمدوند، فعال بازار خودرو درباره فراز و نشیب قیمت خودرو طی دو روز اخیر به «ایران» گفت: قیمت خودروها تنها سه ساعت بالا بود و دوباره قیمت‌ها کاهشی شد. قیمت برخی از خودروها حتی کاهش 10 الی 11 میلیون تومانی داشته است. به عنوان مثال خودرو شاهین که 600 میلیون تومان بود روز گذشته به کمتر از 589 میلیون تومان رسید.