رویاهای شبانه گاه عجیب به نظر میرسند و هنوز هم کارشناسان نتوانستهاند پاسخی روشن برای این پرسش بیابند که چرا برخی «رویاهای مشابه» بطور مرتب افراد را در سراسر جهان هنگام خواب آزار میدهند.
بررسیها نشان داده که برخی رویاهای شبانه، جهانی هستند. اینفوگرافیک ایجاد شده توسط پلتفرم آنلاین «Dream Moods» همچنین جستجوگر «Ahrefs» که به دستهبندی موضوعاتی پرداخته که مردم بیش از همه در رویا میبینند و معنای آن را در اینترنت جستجو میکنند، در گزارشی رایجترین رویاهای شبانه مردم در سراسر جهان را معرفی کردهاند.
از دست دادن دندان
یکی از رایجترین رویاهای شبانه، از دست دادن دندان است و عمدتا نیز افرادی که ساکن کشورهای آمریکای شمالی و اروپا هستند تعبیر آن را در گوگل جستجو میکنند.
از نظر کلودیا پیکارد دولند، مدرس روانشناسی در دانشگاه مونترال، اینکه چرا جستجو دربارۀ تعبیر این رویا عمدتا از سوی کاربرانی در کشورهای شمالی و صنعتی انجام میشود، جالب است.
او میگوید: «رویای از دست دادن دندان ممکن است با افزایش اضطراب یا تحریک دندان (دندان قروچه) در طول خواب مرتبط باشد. شاید نیز ارتباطی میان دیدن این رویا و آب و هوای سرد وجود داشته باشد.»
برخی تحقیقات نیز حاکی از آن است که مردم عمدتا زمانی این رویا را میبینند که دچار تغییرات مهمی در زندگی شده باشند. با این حال علت دقیق دیدن چنین رویاهایی هنوز نامشخص و احتمالاً برای هر فردی متفاوت است.
دیدن مار در خواب
در مقابل، بر اساس دادههای «Dream Moods» دیدن مار در خواب، از رویاهای بسیار رایج در میان مردم کشورهای آسیایی و اقیانوسیه است؛ یعنی کشورهایی که بطور طبیعی زیستگاه انواع مارها هستند.
کلودیا پیکارد دولند میگوید: «این رویا اغلب در مناطقی از جهان دیده میشود که مارها با انسانها زندگی میکنند و احتمالا مارها نشانهای از خطر در نظر گرفته میشوند. این مساله با نظریه شبیهسازی تهدید که توسط آنتی روونسو ارائه شده مطابقت دارد که میگوید رویاهای شبانه، مکانیزمی برای شبیهسازی و آمادهسازی انسان در مقابل تهدیدات بالقوه (مانند مارها) و چالشهای اطراف هستند؛ با این هدف که شانس بقا را افزایش دهند. البته در کنار این موضوع، دیدن مار در خواب ممکن است با باورهای فرهنگی ملل مختلف نیز مرتبط باشد.»
نظرات دیگری نیز درباره معنای دیدن مار در خواب مطرح شده است؛ از جمله لوری کوین لوونبرگ، نویسنده و تحلیلگر رویا معتقد است که مار میتواند نمایندۀ فردی باشد که رفتار سمی یا مشکلزا از خود نشان میدهد.
ترسها و آرزوهای مشترک
کلودیا پیکارد دولند معتقد است: «این که مردم در سراسر جهان و در دورههای زمانی مختلف، موضوعات مشابهی را در خواب میبینند بسیار قابل توجه است و احتمالا نشان دهندۀ نگرانیها، ترسها و آرزوهای مشترک ما به عنوان انسان است.»
با این وجود او تاکید دارد که بررسی جستجوهای گوگل، تنها نشان میدهد که مردم تعبیر چه رویاهایی را جستجو میکنند و نه اینکه اغلب چه رویاهایی را میبینند.
او به تحقیقات دیگری در سراسر جهان دربارۀ رویاهای شبانه اشاره دارد که در جریان آن، به جای بررسی جستجوهای گوگل، از شیوههای دیگری همچون پرسشنامه استفاده شده است و بطور مثال از پاسخ دهندگان خواسته میشود رویاهایی را که اغلب میبینند در داخل یک فهرست ۵۵ موضوعی مشخص کنند.
نتایج تحقیقات مختلف نشان داده که ۵ موضوع رایجی که مردم آلمان در خواب میبینند تقریبا همانهایی هستند که در چین نیز دیده شدند. پرسشنامهای قدیمیتر متعلق به سال ۱۹۵۸ میلادی برای مقایسه رویاهای مردم آمریکا و ژاپن نیز نتیجه مشابهی را نشان داده است.
از نظر کلودیا پیکارد دولند «رایج بودن رویاهای مشابه در نقاط مختلف جهان، میتواند نشان دهنده آن باشد که سناریوهای شکلگیری رویاها احتمالا به وسیلۀ مکانیسمهایی نسبتاً پایدار و جهانی اداره میشود.»
با این حال او تاکید دارد که تحقیقات درباره رویاهای معمولی خیلی زیاد نیست و لازم است برای توضیح این موضوع به ویژگیهایی همچون گروههای سنی افراد و ملیت آنها نیز توجه شود.