روز 11 اردیبهشت بود که رئیس سازمان هواپیمایی اعلام کرد تا 10 روز آینده تعرفه نرخ بلیت در شورای عالی هواپیمایی نهایی و برای بررسی و تایید به ستاد تنظیم بازار می‌رود، اما نرخ‌های بلیت هواپیما هنوز بلاتکلیف است و در نبود نظارت، آژانس‌‌ها و چارترکننده‌ها قیمت را تا 100 درصد افزایش داده‌اند.
سال گذشته بود که شرکتهای هواپیمایی به وزیر وقت راه و شهرسازی (مرحوم رستم قاسمی) و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری درخواست افزایش قیمت بلیت هواپیما دادند، شرکتهای مدعی بودند 1.5 سال قیمت بلیت هواپیما افزایش نیافته است و با توجه به افزایش هزینه‌ها اعم از حقوق پرسنل، نوسانات ارزی، گرانی قطعه هواپیما و غیره، ضرورت دارد نرخ بلیت هواپیما اصلاح شود.
شنیده‌ها حاکی از آن است که در آخرین جلسه‌ای که با حضور مرحوم رستم قاسمی در شورای عالی هواپیمایی برگزار شده است، برخی از اعضای شورا با افزایش 30 درصدی قیمت بلیت هواپیما موافقت کردند، اما چون این افزایش قیمت مخالفانی هم در آن جلسه داشته است، مقرر شد بررسی نهایی و تصویب نرخ جدید، در جلسه بعدی شورای عالی هواپیمایی انجام شود که این جلسه برگزار نشد.
* پیشنهاد انجمن شرکتهای هواپیمایی برای افزایش 100 درصدی قیمت بلیت هواپیما
با فوت رستم قاسمی و آمدن بذرپاش به وزارت راه و شهرسازی، انجمن شرکتهای هواپیمایی بار دیگر پیگیر افزایش قیمت بلیت هواپیما شد، این‌بار انجمن شرکتهای هواپیمایی در جلسه‌ای که معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی حضور داشت، پیشنهاد افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت بلیت هواپیما را مطرح کرد و ظاهرا ادعای آنها این بوده است که چون حدود ۲ سال قیمت بلیت هواپیما افزایش نیافته است، این اصلاح قیمت برای ادامه حیات شرکتهای هواپیمایی ضروری است.
31 فروردین امسال بود که رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اظهار داشت: بنا به پیشنهاد انجمن شرکتهای هواپیمایی بحث تغییر قیمت بلیتهای هواپیمایی مطرح شد زیرا قیمت بلیت هوایی مدت‌زمان زیادی بدون تغییر مانده است، هم در سال ۱۴۰۰ و هم سال ۱۴۰۱ افزایش قیمت بلیت هواپیما اتفاق نیفتاد، در واقع از تیر ۱۴۰۰ تاکنون، قریب به مدت ۲۲ ماه هیچگونه افزایش قیمتی صورت نگرفته است؛ با توجه به افزایش نرخ ارز که بخش اعظمی از هزینه شرکتهای هوایی بر این مبناست، همچنین حقوق و دستمزد و تورم، پیشنهاد این انجمن در اردیبهشت سال قبل افزایش ۴۰ تا ۴۵درصدی قیمت بلیت بود که سازمان هواپیمایی کشوری در سال ۱۴۰۱ آن را در شورای عالی هواپیمایی ۳۰ درصد مصوب کرد اما این افزایش قیمت از اردیبهشت سال پیش، به دلایل متعدد اعمال نشد.
به گفته محمدی‌بخش، طی مدتی که افزایش قیمت اتفاق نیفتاده بود، انجمن شرکتهای هواپیمایی درخواست جدیدی را در شورای عالی ترابری به صورت افزایش ۱۰۰ درصدی مطرح کرد که مقرر شد در ستاد تنظیم بازار ارائه شود، نظر سازمان هواپیمایی کشوری نیز اخذ شده است اما به معنای افزایش ۱۰۰ درصدی نیست و ما در صدد کمک به ایرلاین‌ها هستیم که باید در شرایط استاندارد اداره شوند و چالش جدی برای این صنعت به‌وجود نیاید؛ بر اساس مصوبه دولت هر زمانی که نظر ستاد تنظیم بازار اخذ شود، این اعمال تغییر قابل اجراست.
* بلاتکلیفی تعرفه بلیت در شورای عالی هواپیمایی و ستاد تنظیم بازار
روز 11 اردیبهشت بود که رئیس سازمان هواپیمایی اعلام کرد تا 10 روز آینده تعرفه نرخ بلیت در شورای عالی هواپیمایی نهایی و برای بررسی و تایید به ستاد تنظیم بازار می‌رود.
کاپیتان محمد محمدی‌بخش، در این‌باره می‌گوید: در بحث قیمت بلیت هواپیما قانون‌گذار تکلیف را مشخص کرده است قبل از برنامه پنجم تعیین نرخ خدمات بر عهده سازمان هواپیمایی کشوری بود و از سال 95 طبق قانون برنامه متنوع‌سازی نرخ بلیت مطرح شد و تا سال 99 جاری و ساری بود و نرخ‌ها در پروازهای داخلی طبق عرضه و تقاضا بود؛ پس از ایام پیک کرونا مطرح شد که قیمت‌گذاری در حوزه خدمات حمل و نقل هوایی بر عهده ستاد تنظیم بازار باشد در این راستا سازمان هواپیمایی کشور نظرات انجمن هواپیمایی را درباره نرخ دریافت می‌کند، در شورای عالی هواپیمایی بررسی می‌شود سپس به ستاد تنظیم بازار می‌رود و پس از بررسی در ستاد ابلاغ خواهد شد؛ مسئولیت اصلی در این موضوع بر عهده سازمان هواپیمایی و شورای عالی هواپیمایی کشوری است.
به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در اردیبهشت پارسال افزایش 30 درصدی نرخ بلیت هواپیما به ستاد تنظیم بازار رفت اما به دلایلی ستاد ابلاغ نکرد، برای سال 1402 انجمن شرکتهای هواپیمایی پیشنهاد داد با توجه به آنکه از تیر 1400 هیچ افزایش قیمتی در نرخ بلیت پروازهای داخلی نداشته‌ایم رشد 100 درصدی در نرخ بلیت پروازها اعمال شود این موضوع در شورای عالی هواپیمایی بررسی شده است...پس از آنکه به نتیجه برسیم این موضوع برای بررسی به ستاد تنظیم بازار می‌رود و پس از بررسی ستاد نرخ جدید بلیت هواپیما در پروازهای داخلی ابلاغ می‌شود.
* قیمت بلیت هواپیما چقدر افزایش می‌یابد؟
پیش‌بینی‌های حاکی از آن است که ستاد تنظیم بازار با افزایش 100 درصدی قیمت بلیت هواپیما موافقت نخواهد کرد؛ کارشناسان معتقد هستند احتمالا ستاد تنظیم بازار به افزایش قیمت 35 تا 40 درصدی قیمت بلیت هواپیما بسنده کند.
* گران‌فروشی بلیت تا 100 درصدی بیشتر از نرخنامه/ چرا این روزها بلیت هواپیما گران و کم است؟
اما شرکتهای هواپیمایی که منتظر افزایش قیمت بلیت هواپیما هستند، این روزها فروش بلیت پروازهای را به صورت روزانه و قطره‌چکانی انجام می‌دهند؛ البته شرکتهای هواپیمایی برنامه پروازهای فصلی خود را از قبل به سازمان هواپیمایی کشوری ارائه داده‌اند و مجوز گرفته‌اند، اما چون احتمال می‌دهند در روزهای پیشِ رو افزایش قیمت از سوی ستاد تنظیم بازار ابلاغ شود، فروش بلیت پروازهایِ پیشِ رو را در مدت کوتاهی قبل از انجام پرواز، مثلا چند روز مانده به پرواز انجام می‌دهند تا با ابلاغ ستاد تنظیم بازار، بلافاصله افزایش قیمت را در نرخ‌ها ابلاغ کنند.
به همین دلیل است که با مراجعه به سایت‌های فروش بلیت هواپیما و سایت برخی شرکت‌ها، برای هفته‌های آینده بلیت موجود نیست و بلیتهای موجود هم تا 100 درصد بیشتر از نرخنامه سال 1400 است، مثلا مسیر تهران-مشهد یا تهران-شیراز با نرخ 2.2 میلیون تومان تا 2.5 میلیون تومان عرضه می‌شود و تقریبا 100 درصد بیشتر از نرخنامه بلیت هواپیما است که در ادامه قابل مشاهده است.
سازمان هواپیمایی: نرخ بلیت هواپیما کماکان براساس نرخ های مصوب سال ۱۴۰۰ به فروش می‌رسد
این در حالی است که سازمان هواپیمایی به تازگی مجددا مدعی شده است هیچ گرانی در عرضه بلیت هواپیما رخ نداده است.
در اطلاعیه سازمان هواپیمایی آمده است: کمبود بلیت هواپیما که توسط برخی رسانه‌ها مطرح می شود همواره در سال های گذشته مطرح بوده و مربوط به امروز و دیروز نیست که یکی از دلایل این امر به تقاضای بالای سفر و رغبت بیشتر به سفرهای هوایی بازمی‌گردد؛ از سویی دیگر علت این افزایش تقاضا و میل به سفرهای هوایی به عدم افزایش قیمت بلیت به دنبال اقدامات کنترلی توسط سازمان هواپیمایی کشوری باز می گردد به همین دلیل سفر با هواپیما نه تنها به دلیل صرفه جویی در زمان، ایمنی بسیار بالا و بعد مسافت بلکه به دلیل مقرون به صرفه بودن این مدل در مقایسه با سایر مدل های حمل و نقلی است که همواره مورد اقبال عموم است.
در ادامه مطلب سازمان هواپیمایی آمده است: این در حالیست که ناوگان هوایی به دلیل تحریم های تحمیلی با محدودیت مواجه است و همین امر منجر به عدم تناسب عرضه و تقاضا در این بخش شده است به گونه ای که طبق کارشناسی های صورت گرفته برای پاسخ به نیازهای این بخش به تعداد ۵۵۰ فروند هواپیما نیاز است در حالی که اکنون تنها ۱۷۰ فروند هواپیمای فعال وجود دارد.
سازمان هواپیمایی همچنین در پاسخ به بیان مطلبی در خصوص این که گفته می شود بلیت ها تا ۱۰۰ درصد گران شده و یا اینکه توسط آژانش‌های هواپیمایی تا ۳۰ درصد بدون مصوبه گران شده است توضیح داد: ذکر این نکته جهت تنویر افکار عمومی ضروری است؛ نرخ بلیت هواپیما کماکان براساس نرخ های مصوب سال ۱۴۰۰ به فروش می رسد و بدون تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری و ستاد تنظیم بازار شرکت های هواپیمایی اجازه فروش با قیمت بالاتر را ندارند و قیمت ها تابع قوانین و مقرارت است؛ حال نباید از نظر دور داشت که تقاضای مطرح شده در خصوص افزایش قیمت از سوی ایرلاین ها تابع شاخص های اقتصادی، نرخ تورمی و نرخ ارز است به گونه ای که نرخ بلیت باوجود عدم تغییر در طول ۲۲ ماه گذشته ثابت مانده اما حقوق و دستمزد کارکنان این بخش چه خصوصی و چه دولتی بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. همچنین در بخش هزینه‌های شرکتهای هواپیمایی که به دلار تأمین می‌شود نیز باید اشاره کرد که به دلیل افزایش نرخ دلار یک قطعه هزار دلاری در سال گذشته با ۲۵ میلیون تومان خریداری می‌شد اما هم اکنون این رقم به ۵۵ میلیون تومان افزایش یافته است؛ بنابراین نمی توان این فشار ناشی از شاخص های تورمی و گران شدن قطعات و دستمزد ها را نادیده گرفت.
در بخش پایانی مطلب سازمان هواپیمایی آمده است: سازمان هواپیمایی کشوری در انجام مسئولیت های خود همسو با فرمایشات مقام معظم رهبری و سیاست‌های دولت گام برداشته و تا زمان تصویب نرخ های تعیین شده در ستاد تنظیم بازار نظارت خود را تشدید کرده و معیار محاسبه را نرخ‌های ابلاغی براساس نرخنامه سال ۱۴۰۰ می‌داند و با تشدید نظارت‌ها در حدود اختیارات قانونی خود اقدام و از حداکثر ظرفیت ناوگان برای خدمتگزاری به مردم و مسافران هوایی استفاده خواهد کرد.
* عرضه بلیت با 100 درصد افزایش قیمت نسبت به نرخنامه 1400
ادعای سازمان هواپیمایی کشوری درباره عرضه بلیت هواپیما بر اساس نرخنامه سال 1400 در حالی مطرح می‌شود که بررسی سایت‌ها و آژانس‌های عرضه بلیت هواپیما نشان می‌دهد در حال حاضر بلیت هواپیما با 100 درصد افزایش قیمت نسبت به نرخنامه 1400 عرضه می‌شود.
* ضرورت افزایش نظارت نهاد حاکمیتی صنعت حمل و نقل هوایی
بنابراین گزارش قطعا موضوع افزایش هزینه شرکتهای هواپیمایی نسبت به سال 1400 در دستور کار بررسی شورای عالی هواپیمایی و ستاد تنظیم بازار است، به هر حال از آن سال تاکنون با افزایش قیمت ارز، هزینه تأمین موتور و قطعه برای شرکتهای هواپیمایی افزایش بسزایی یافته است و شرکت‌ها هم با افزایش دستمزد پرسنل مواجه هستند، اما ضرورت دارد تا زمان ابلاغ نشدن قیمت بلیت هواپیما از سوی ستاد تنظیم بازار، حتما قیمت بلیت با نرخ‌ها مصوب عرضه شود؛ چون عدم تمکین قانون در یک بخش و بی‌تفاوتی نهاد ناظر، موجب سرایت بی‌قانونی قیمتی به دیگر بخش‌‌ها خواهد شد و آن زمان مدیریت قیمت‌ها بسیار مشکل خواهد بود./ فارس