آلمان در چارچوب یک طرح از پیش برنامهریزی شده دراز مدت به منظور پایان دادن به روند تولید برق از طریق انرژی اتمی دیروز شنبه سه رآکتور هستهای باقی مانده خود را متوقف کرد.
این طرح با توجه به بحران انرژی ناشی از تنش و مناقشه جاری در اروپا و نیز شرایط اضطراری آب و هوایی با انتقادهایی همراه و بحثانگیز شده است.
بر این اساس سه نیروگاه هستهای «ایزار۲» در جنوب شرقی، «نکاروشتایم» در جنوب غربی و «امسلاند» در شمال غربی آلمان از نیمه شب شنبه پانزدهم آوریل تعطیل و از مدار خارج شدند.
این سه نیروگاه هستهای باقیمانده در آلمان ابتدا قرار بود ۳۱ مارس تعطیل شوند اما دولت این کشور بدون زیر سوال بردن تصمیم از پیش اتخاذ شده برای خروج از تولید برق هستهای، چند هفته دیگر برای تعطیلی به آنها مهلت داد.
اقتصاد اول اروپا بدین ترتیب با بستن کلیه نیروگاههای هستهای خود فصل تازهای را در زمینه تامین انرژی آغاز خواهد کرد.
این در حالیست که آلمان برای مدیریت بحران گاز ناشی از جنگ در اوکراین چندی است که با چالش روی آوردن به نیروگاههای سوختهای فسیلی مواجه شده است.
اشتفی لمکه، وزیر محیط زیست آلمان پیشتر در خصوص تعطیلی نیروگاههای اتمی کشورش گفته بود: «خطرات مرتبط با انرژی هستهای قطعاً بزرگ و خارج از کنترل هستند.»
خطرات احتمالی ناشی از حوادث هستهای بخش عمدهای از شهروندان آلمانی را نگران کرده و به تقویت جنبشهای زیست محیطی کمک کرده است.
جنبش صلح سبز که در خط مقدم مبارزه با انرژی هستهای قرار دارد عصر روز شنبه جشن خداحافظی با انرژی اتمی را در پای دروازه براندنبورگ در برلین ترتیب داد.
این سازمان غیردولتی با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «سرانجام، انرژی هستهای به تاریخ پیوست! بیایید این ۱۵ آوریل را به یک روز به یاد ماندنی تبدیل کنیم.»
در مقال برخی رسانهها و پایگاههای خبری مطالبی در تمجید از نقش انرژی اتمی برای آلمان منتشر کردند؛ روزنامه محافظهکار «فرانکفورتر آلگماینه زایتونگ» با اشاره به مزایایی که تولید برق هستهای برای این کشور داشته در تیتری نوشت: «انرژی هستهای! متشکریم.»
آلمان برای خروج از انرژی هستهای راه درازی را طی کرده و برنامه بلند مدتی را برای نهایی کردن این روند تدوین کرده بود.
تصمیم اولیه برلین برای کنار گذاشتن تدریجی انرژی اتمی در زمینه تولید و تامین برق اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی اتخاذ شد و آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین آلمان پس از فاجعه فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ به این روند سرعت بخشید.
آلمان در طول اجرای این برنامه به تدریج نیروگاههای هستهای خود را بست؛ این روند از سال ۲۰۰۳ سرعت بیشتری گرفت به نحوی که آلمان از آن سال تاکنون ۱۶ راکتور هستهای تولید برق را متوقف کرده است.
سه نیروگاه هستهای باقی مانده آلمان که روز شنبه تعطیل شدند پیشتر، حدود چهار دهه گذشته یک سوم برق این کشور را تامین میکردند اما سهم آنها در تامین انرژی الکتریسیته در سال گذشته به شش درصد کاهش یافته بود.
تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در این میان از این ظرفیت برخوردار بود که همه برنامههای قبلی دولت آلمان را زیر سوال ببرد.
آلمان پس از محرومیت از گاز روسیه که بخش عمدهای از آن توسط مسکو قطع شده بود در معرض بدبینانهترین سناریوها از خطر توقف کارخانهها گرفته تا بحران گرمایش خانهها قرار گرفت.
زمستان در نهایت بدون کمبود گذشت؛ گاز روسیه با تامین کنندگان دیگر جایگزین شد اما اجماع در مورد حذف تدریجی انرژی هستهای از بین رفت.
در یکی از تازهترین نظرسنجیهای رسانهای صورت گرفته در آلمان ۵۹ درصد از پاسخ دهندگان با ایده کنار گذاشتن تدریجی انرژی هستهای در کشورشان همراهی نکردهاند.
پیتر آدریان، رئیس اتاق بازرگانی آلمان در گفتگو با روزنامه «راینیشه پست» از پایان تولید برق هستهای در کشورش ابراز تاسف کرد و گفت آلمان با توجه به ریسکهای موجود در زمینه کمبود و قیمتهای بالا، باید به جای محدود کردن عرضه انرژی، آنرا گسترش دهد.»
بیژن جیرسرایی، دبیر کل ایرانی تبار حزب دموکرات آزاد آلمان که تشکیلات سیاسی تحت هدایت وی از شرکای دولت ائتلافی اولاف شولتس و احزاب محیط زیستی به شمار میرود پایان تولید برق هستهای و تعطیلی نیروگاهها در این کشور را «اشتباه استراتژیک بزرگ در یک محیط ژئوپولیتیکی پر تنش» توصیف کرده است.
سهم انرژیهای تجدیدپذیر در «مخلوطی» از روشهای تولید انرژی در آلمان سال۲۰۲۲ به ۴۶ درصد رسید در حالی که ۱۰ سال پیش این سهم کمتر از ۲۵ درصد بود.
با این حال در آلمان که بزرگترین تولید کننده گاز دی اکسید کربن در اتحادیه اروپا محسوب میشود، نیروگاههای فعال با سوخت زغال سنگ همچنان یک سوم تولید برق این کشور را تامین میکنند؛ سهمی که سال گذشته برای جبران کمبود گاز روسیه با افزایش ۸ درصدی همراه شد.
آلمان ترجیح می دهد بر روی هدف از پیش تعیین شده خود برای تامین ۸۰ درصد از نیازهای برق خود تا سال ۲۰۳۰ از طریق انرژی های تجدیدپذیر تمرکز کند.
این کشور در عین حال تصمیم دارد نیروگاههای زغال سنگ خود را حداکثر تا سال ۲۰۳۸ تعطیل کند.