فشار خون بالا به ندرت علائم قابل توجهی دارد و در صورت عدم درمان میتواند خطرناک باشد و امکان دارد شما را در معرض خطر سکته مغزی، حملات قلبی، نارسایی کلیه و سایر مشکلات دیگر قرار دهد. سبک زندگی سالم مانند سیگارنکشیدن، ورزشکردن و داشتن رژیم غذایی مناسب میتواند به پیشگیری و درمان این عارضه کمک کند البته برخی افراد نیز برای درمان به دارو نیاز دارند.
فشار خون بالا چیست؟
قلب اندامی است که خون را به تمام بخشهای بدن پمپاژ میکند. در حین حرکت، خون اکسیژن را به اندامهای حیاتی بدن میرساند. گاهی اوقات با بروز مشکلی در بدن، پمپاژ خون برای قلب سخت میشود، مثلا اگر شریان بیش از حد باریک شود، ممکن است این اتفاق بیفتد.
در واقع فشاری که خون در حین جریان در رگها به دیواره آنها وارد میکند در طول روز ممکن است کم و زیاد شود اما در صورتی که خیلی بالا برود فرد دچار فشار خون بالا خواهد شد. این عارضه میتواند منجر به مشکلات مختلفی شود که برخی از آنها امکان دارد تهدیدکننده زندگی باشد.
این نکته را در نظر داشته باشید که فشار خون خود را حداقل هر دو سال یک بار از سن 18 سالگی به بعد چک کنید.
خطرات فشار خون بالا
اگر فشار خون شما بیش از حد بالا باشد، بر رگهای خونی، قلب و سایر اندامها مانند مغز، کلیهها و چشمها تاثیر میگذارد. این عارضه اگر بهصورت مداوم رخ دهد، امکان خطر ابتلا به برخی از بیماریهای جدی و بالقوه را افزایش میدهد. تعدادی از این مشکلات عبارتند از:
- بیماری قلبی
- سکتههای مغزی
- بیماری شریانی
- آنوریسم آئورت
- نارسایی کلیوی
- زوال عقل عروقی
اگر به طور معمول دچار فشار خون بالا میشوید، کاهش آن حتی به مقدار کم میتواند خطر ابتلا به این بیماریها را پایین بیاورد.
تنها راه تشخیص این عارضه انجام آزمایش فشار خون است، معمولابه بزرگسالان بالای 40 سال توصیه میشود که بهطور مرتب فشار خون خود را چک کنند، انجام این کار آسان است و میتواند زندگی شما را نجات دهد.
علائم فشار خون زیاد
اکثر افراد مبتلا به این عارضه هیچ علامتی ندارند. شما میتوانید سالها بدون هیچ نشانهای، این بیماری را داشته باشید. برخی از افراد مبتلا به این عارضه ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- سردرد
- تنگی نفس
- خونریزی بینی
با این حال، این علائم خاص نیستند و معمولا تا زمانی که افزایش فشار خون به مرحله شدید یا تهدیدکننده نرسد، رخ نمیدهند.
علل فشار خون بالا
فشار خون بالا زمانی رخ میدهد که تغییرات خاصی در بدن اتفاق بیفتد یا اینکه فردی با ویژگیهای ژنتیکی خاص متولد شود که باعث بروز این مشکل شود. چنین بیماری ممکن است بر اثر وجود دلایل زیر ایجاد شود:
- چاقی
- دیابت نوع 2
- بیماری کلیوی
- آپنه انسدادی خواب
- لوپوس
- اسکلرودرمی
- تیروئید کمکار یا پرکار
- شرایط مادرزادی، مانند آکرومگالی یا سندرم کوشینگ
گاهی اوقات، هیچ کدام از این موارد در فردی مشاهده نمیشود. در این صورت، پزشک فشار خون را بررسی و مقدار آن را تشخیص میدهد.
درمان فشار خون زیاد
درمان این مشکل به عوامل مختلفی از جمله میزان فشار خون و خطر بیماری قلبی عروقی یا سکته بستگی دارد. اگر برای آشنایی با نحوه درمان فشار خون بالا به این وب سایت بروید متوجه خواهید شد که با افزایش فشار خون، پزشک درمانهای مختلفی را توصیه میکند، آنها حتی ممکن است تغییرات سبک زندگی را پیشنهاد کنند.
اگر فشار خون خیلی بالا باشد، استفاده از دارو نیز الزامی است. بسته به شدت این عارضه و اینکه آیا عوارضی مانند بیماری کلیوی ایجاد میشود، گزینههای درمان امکان دارد در طول زمان تغییر کند.
داروها
داروهای متداول و مورد اعتماد برای درمان این عارضه عبارتند از:
مهارکنندههای آنزیم تبدیلکننده آنژیوتانسین (ACE)
این داروها عملکرد برخی از هورمونهای تنظیمکننده فشار خون مانند آنژیوتانسین II را مسدود میکنند. آنژیوتانسین II باعث انقباض عروق و افزایش حجم خون و فشار خون بالا میشود. مهارکنندههای ACE میتوانند خونرسانی به کلیهها را کاهش داده و اثربخشی آنها را کم کنند.
در نتیجه، افرادی که این داروها را مصرف میکنند نیاز به آزمایش خون منظم دارند. علاوه بر این، افراد در صورت بارداری یا داشتن شرایطی که بر خونرسانی به کلیهها تاثیر میگذارد، نباید از مهارکنندههای ACE استفاده کنند.
این داروها همچنین ممکن است عوارض جانبی زیر را ایجاد کنند که معمولا پس از چند روز برطرف میشوند، این عوارض عبارتند از:
- سرگیجه
- خستگی
- ضعف
- سردرد
- سرفه خشک
اگر عوارض جانبی فشار خون بالا مداوم یا بسیار ناخوشایند باشد، پزشک ممکن است به جای آن یک آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین II تجویز کند. این داروهای جایگزین اغلب مشکلات کمتری ایجاد میکنند، اما ممکن است گاهی سبب سرگیجه، سردرد و افزایش سطح پتاسیم در خون شود.
مسدودکنندههای کانال کلسیم (CCB)
تجویز این داروها با هدف کاهش سطح کلسیم در رگهای خونی انجام میشود. این کار باعث شلشدن ماهیچه صاف عروق شده و بهدنبال آن عضله با شدت کمتری منقبض میشود. با این حال، CCB ممکن است همیشه برای افرادی که سابقه بیماری قلبی، بیماری کبد یا مشکلات گردش خون دارند، مناسب نباشد.
عوارض جانبی زیر امکان دارد با مصرف این نوع داروها رخ دهد:
- قرمزی پوست، به طور کلی روی گونهها یا گردن
- سردرد
- متورمشدن پا
- سرگیجه
- خستگی
- بثورات پوستی
دیورتیکهای تیازیدی
در عارضه فشار خون بالا، چنین داروهایی به کلیهها کمک میکنند تا سدیم و آب را دفع کنند و فشار خون را کاهش دهند. در اثر مصرف این داروها، احتمال دارد عوارض جانبی زیر رخ دهد:
- پتاسیم خون پایین، که میتواند بر عملکرد قلب و کلیه تاثیر بگذارد.
- ایجاد اختلال در تحمل گلوکز
- اختلال در نعوظ
افرادی که از دیورتیکهای تیازیدی استفاده میکنند باید به طور منظم آزمایش خون و ادرار انجام دهند تا سطح قند خون و پتاسیم آنها کنترل شود. ممکن است برخی از افراد نیاز به ترکیبی از چند داروی داشته باشند.
رژیم غذایی
مدیریت رژیم غذایی میتواند راه موثری برای پیشگیری و درمان این عارضه باشد، داشتن برنامه غذایی شامل موارد زیر میتواند به برطرفکردن این عارضه کمک کند.
غذاهای گیاهی
یک رژیم غذایی مغذی و متعادل شامل میوهها و سبزیجات فراوان، روغنهای گیاهی، امگا و کربوهیدراتهای باکیفیت مانند غلات کامل است. افرادی که محصولات حیوانی را در رژیم غذایی خود قرار میدهند باید چربی را حذف کنند و برای درمان فشار خون بالا از مصرف گوشتهای فرآوری شده نیز اجتناب کنند.
کاهش مصرف نمک
کارشناسان کاهش مصرف نمک و افزایش دریافت پتاسیم را برای مدیریت یا پیشگیری از این عارضه توصیه میکنند. محدودکردن مصرف نمک به کمتر از پنج تا شش گرم در روز میتواند به بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش فشار خون در افراد مبتلا به افزایش فشار خون کمک کند.
چربیهای مغذی
در حد اعتدال مصرفکردن منابع گیاهی که حاوی چربی هستند مانند آووکادو، آجیل، روغن زیتون و روغنهای امگا میتوانند فواید بیشتری برای افراد داشته باشند. بهتر است مصرف چربیهای اشباعشده و ترانس را که در غذاهای حیوانی و فرآوریشده رایج است، محدود کنید.
خون هنگام جریان در شریانها بر دیواره آنها فشاری وارد میکند که تحت عنوان فشار خون شناخته میشود، در صورتی که مقدار آن از حد طبیعی بالاتر رود فرد دچار مشکلاتی میشود. فشار خون بالا معمولا نشانه خاصی ندارد اما ممکن است باعث ایجاد سردرد، تنگی نفس و خونریزی بینی شود، در صورتی که این مشکل به طور مداوم ادامه داشته باشد میتواند منجر به مشکلات قلبی،کلیوی و مغزی شود.
برای درمان این عارضه پزشک معمولا داروهای مختلفی را تجویز میکند اما در کنار آن اصلاح سبک زندگی و داشتن رژیم غذایی مناسب، بسیار کمککننده خواهد بود.