نزدیک به 10 روز پیش، از یک پایگاه هوایی زیرزمینی ارتش در داخل ایران رونمایی شد. نیویورک‌تایمز می‌گوید که جزئیات ویدئوی تبلیغاتی و تصاویر ماهواره‌ای، نشان می‌دهد که احتمال زیادی وجود دارد که در صورت موافقت روسیه با فروش جنگنده‌های پیشرفته سوخو35 به ایران، این هواپیماها در این پایگاه مستقر شوند.
یک سرنخ در پایگاه زیرزمینی نیروی هوایی ارتش
نیویورک تایمزدر گزارش خود به انتشار ویدئویی تبلیغاتی از پایگاه زیرزمینی جدید نیروی هوایی به نام «عقاب 44» اشاره کرده و نوشته که روی دیوار این پایگاه سرنخی بود که از یک نگاه ساده و سطحی پنهان شده بود: «پوستری با تصاویری از جنگنده‌هایی که یکی از آنها به طور خاص، برجسته است.» این هواپیما که در مرکز تصویر قرار دارد، شبیه به یک مدل جت نظامی پیشرفته است که ایران در حال حاضر آن را در اختیار ندارد، اما مقامات تهران می‌گویند روسیه در جریان فروش آن به آنها است.
بنابر گزارش نیویورک‌تایمز، تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای همچنین نشان می‌دهد که یک ماکت با ابعاد دقیق از همان نوع جت جنگنده در این پایگاه وجود دارد. در کنار هم قرار دادن این جزئیات دو چیز را در مورد برنامه‌های ایران نشان می‌دهد: مقامات ایرانی نسبت به تحویل این هواپیماها بسیار خوش‌بین هستند و این که قرار است از این پایگاه هوایی برای اسکان برخی از آنها استفاده کنند.
سوخو 35 به ایران می آید؟
از سپتامبر 2022، مقامات نظامی و سیاسی ایران علناً خرید احتمالی 24 فروند سوخو 35، یکی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی روسیه را تبلیغ کرده‌اند.
روسیه این قرارداد را تایید نکرده است، اما جزئیات موجود در ویدئو و تصاویر ماهواره‌ای نشان می دهد که ایران در حال آماده سازی برای ورود این هواپیماها است که مقامات معتقدند اواخر امسال انجام خواهد شد. این مهم‌ترین ارتقای ناوگان هواپیماهای جنگنده قدیمی این کشور در دهه‌های اخیر خواهد بود.
نگرانی آمریکا از همکاری نظامی ایران و روسیه
بنا به گزارش اکوایران، همکاری نظامی روسیه و ایران به دلیل انزوای بین المللی روسیه و نیاز آن به تجهیزات نظامی پس از تهاجم به اوکراین تسریع شده است. دولت بایدن روابط نزدیک‌تر این دو بازیگر را «مضر» توصیف کرده و گفته که معتقد است ایرانی‌ها هم‌اکنون در حال آموزش‌دیدن برای هواپیمای جدید هستند. جان کربی، سخنگوی کاخ سفید، در نشست خبری دسامبر گفت: «این هواپیماهای جنگنده نیروی هوایی ایران را نسبت به همسایگان منطقه‌ای آن به‌طور قابل توجهی تقویت خواهند کرد.»
کریس بیگرز تحلیلگر سابق دولت آمریکا و مدیر ارشد برنامه‌های کاربردی درهاوک‌آی 360 است، شرکتی که انتشار فرکانس‌های رادیویی را در سراسر جهان ردیابی می‌کند. آقای بیگرز در تجزیه و تحلیل خود از این پایگاه که در اختیار تیم تحقیقات بصری تایمز قرار داده است، دو ماکت هواپیمای جنگی را شناسایی کرده است، از جمله یکی از آنها که با ابعاد سوخو-35 روسی مطابقت داشت. آقای بیگرز نوشت: «اینها احتمالاً برای ارزیابی فضا‌های مانور هواپیما در سراسر این تأسیسات زیرزمینی استفاده می‌شوند و می‌توانند نشان دهند که این هواپیماها در اینجا مستقر خواهند شد.»
هواپیمای دیگری که ماکت آن در تصاویر ماهواره‌ای دیده شده است در اختیار نیروی هوایی ایران قرار دارد. آقای بیگرز افزود: «آنها سوخو 35 ندارند، اما در حالی که تهران به حمایت [ادعایی] از جنگ روسیه در اوکراین ادامه می‌دهد انتظار می‌رود در اوایل سال 2023 به آن دست یابند.»
تحلیل آمریکایی از یک پوستر در پایگاه عقاب 44
ویدئوی تبلیغاتی ایرانی که توسط نیویورک‌تایمز و آقای بیگرز ارزیابی شده است، جزء مجموعه‌ای تبلیغاتی درباره پایگاه عقاب 44 است که هفته گذشته توسط ایران منتشر شد. این ویدئو مقامات عالی رتبه نظامی را نشان می‌دهد که در حال بازدید از پایگاه هستند.
به گفته آقای بیگرز، شکل هواپیمای جنگنده اصلی که روی پوستر در این ویدئو دیده می‌شود، با جت‌های سری فلانکر مطابقت دارد - اصطلاحی که به جنگنده‌های مدرن روسیه مانند سوخو 35 اطلاق می‌شود.
تاثیر جنگ اوکراین بر همکاری نظامی نزدیک‌تر
پس از شکست‌های روسیه در میدان جنگ، مقامات اوکراینی و آمریکایی ادعا کرده‌اند که مسکو به‌طور فزاینده‌ای برای تهیه تدارکات نظامی به ایران روی آورده است، از جمله پهپادهایی که اغلب برای انجام حملات علیه شهرهای بزرگی مانند کیف استفاده می‌شوند -ادعایی که از سوی تهران و مسکو رد شده است. مقامات غربی مدعی‌اند فروش سوخو35 می‌تواند راهی برای جبران این کمک [ادعایی] باشد.
دکتر افشون استوار، دانشیار امور امنیت ملی در دانشکده افسری نیروی دریایی، به تایمز گفت: «به نظر می‌رسد حمایت‌های ایران از روسیه بخشی از یک پیمان همکاری دفاعی بزرگتر باشد. ایران می‌تواند از راه‌های مختلفی از همکاری روسیه و خرید تسلیحات منتفع شود، اما دو حوزه اصلی که همکاری در آنها می‌تواند موجب تقویت ایران شود، انتقال هواپیماهای پیشرفته و سامانه‌های ضد هوایی روسی مانند اس-400 است.»
دکتر استوار گفت که تأسیسات زیرزمینی جدید می‌تواند سرمایه‌گذاری مؤثری در ساخت یک دفاع مستحکم باشد، اما اگر قرار باشد صرفاً برای اسکان ناوگان کنونی ایران از هواپیماهای آمریکایی و روسی متعلق به دوران جنگ سرد استفاده شود، زیاده‌روی خواهد بود.
۱۰ سال در حال ساخت
این پایگاه هوایی در منطقه‌ای کوهستانی در جنوب استان هرمزگان، در 150 کیلومتری شمال تنگه هرمز قرار دارد، یک آبراه استراتژیک که برای عرضه جهانی نفت حیاتی است.
بررسی تایمز از تصاویر ماهواره‌ای این منطقه در طول زمان نشان می‌دهد که فعالیت‌ها در آگوست 2013 آغاز شد و کار حفاری این تأسیسات زیرزمینی تا اوایل سال 2014 قابل مشاهده بود. از فوریه 2023، پنج ورودی تونل منتهی به پناهگاه‌های زیرزمینی در تصاویر مشهود است.
مشخص نیست که آیا کاربری مورد نظر این تأسیسات زیرزمینی از ابتدا یک پایگاه نیروی هوایی بوده است یا خیر. ساخت باند پرواز تا ماه می 2021 آغاز نشد، تقریباً هشت سال پس از اولین فعالیت مشاهده شده در سایت و همچنان در جریان است.