ماحصل سفر دو روزه رئیس جمهور به چین، اگر چه امضای 20 تفاهم نامه بین دو کشور اعلام شد، با این حال، دامنه توافقات اقتصادی انجام شده به این اجمال نبوده است. به طوری که حتی علی نادری مدیر عامل ایرنا نیز از مذاکرات ایران و چین گزارش داده که شاید برخی توافقات به دلایلی مطرح نشود. با این حال در روزهای اخیر جزئیات بیشتری از این توافقات منتشر شد که نمونه آن را می توان در توضیحات پیمان پاک رئیس سازمان توسعه تجارت و نیز گزارش خبرگزاری صدا و سیما مشاهده کرد.
توافق 12 میلیارد دلاری در خودرو و حمل و نقل
همان طور که انتظار می رفت، ظرفیت چین در حوزه خودرو یکی از محورهای مذاکرات تیم دولت سیزدهم در سفر به چین بوده است. به گزارش تسنیم، پیمان پاک رئیس سازمان توسعه تجارت در این زمینه و در پاسخ به سوالی مبنی بر این که مذاکرات ایران و چین چقدر به عملیاتی شدن نزدیک بوده است، گفت: در برخی از این مذاکرات، حتی مدیران عامل شرکت ها و اعضای هیئت مدیره حضور داشتند. نفرات حقوقی و نفرات فنی بخشی از این ها از چند ماه پیش شروع شده بود من جمله در حوزه خودرو. دو، سه قرارداد خیلی خوبی داشتیم که به مرحله قرارداد رسید و وارد فرایند عملیاتی و اجرایی شد. از سوی دیگر خبرگزاری صدا و سیما گزارش داد که میزان توافقات انجام شده در صنعت حمل و نقل و ساخت خودروی با کیفیت، 12 میلیارد دلار بوده است.
امضای 3.5 میلیارد دلار قرارداد صنعتی با چین
رئیس سازمان توسعه تجارت در برنامه میز اقتصاد شبکه خبر با اشاره به تفاوت سفر اخیر رئیسی با سفرهای مشابه دیگر گفت: تفاوت این سفر با سفرهای دیگر و نیز نکته مهمی که داشت این بود که پیش از سفر و چند هفته قبل از آن، هیئت های تخصصی، شرکت ها و بنگاه ها و حوزه های فعالیت تخصصی حضور داشتند و با شرکای شان مذاکرات جدی انجام شد. همچنین برخی از وزیران من جمله آقای فاطمی امین چند روز زودتر به چین رفته و نه تنها در پکن، بلکه در شهرهای مختلف در کارخانجات و واحدهای بزرگ و مجموعه های بزرگ صنعتی حضور یافتند و مذاکرات جدی انجام شد. در این زمینه و فقط در حوزه صنعت، معدن و تجارت 19 سند، قرارداد و موافقت نامه غیر از بیست سند اصلی را امضا کردیم. برخی از آن ها قرارداد و برخی ها موافقت نامه بود. حجم این قراردادها به حداقل سه و نیم میلیارد دلار می رسد. وی ادامه داد: در حوزه معدن مذاکرات جدی و دستاوردهای خیلی خوبی داشتیم. در زمینه صنعت، مشارکت های صنعتی، بحث انتقال فناوری و بحث همکاری های مشترک هم در چین و هم در ایران، در حوزه خودرو مطرح شد.
همکاری مشترک برای تولید هواپیما و سرمایه گذاری در ساخت فرودگاه
بر خلاف برخی ادعاهای مطرح شده، گزارش خبرگزاری صدا و سیما نشان می دهد که تولید مشترک هواپیما با چین و سرمایه گذاری این کشور در ساخت فرودگاه را باید از جمله دستاوردهای سفر دو روزه رئیس جمهور به چین دانست. موضوعی که به گزارش ایسنا به نقل از آرمان بیات کارشناس حوزه حمل و نقل هوایی، در برنامه جامع همکاری 25 ساله ایران و چین نیز به نوعی بیان شده است.
مسیر صادرات محصولات کشاورزی به چین هموار شد
از دیگر توافقات انجام شده در سفر رئیسی، باید به باز شدن مسیر صادرات محصولات کشاورزی و دامی به چین یاد کرد. خبرگزاری فارس به نقل از وزیر جهاد کشاورزی گزارش داد که سه سند در بخش کشاورزی با چین امضا شده که دو سند آن مربوط به صادرات محصولات لبنی و یک سند مربوط به صادرات سیب به این کشور است. وی با بیان این که علاقه مندی از سوی چین در حوزه شیلات و میگو وجود دارد، گفت: دستاوردهای خوبی درباره کاشت برنج با آب شور و بحث‌های مربوط به بذر و تحقیقات در کشور چین انجام شده است که امیدواریم ارتباط بین ایران و چین در این باره افزایش یابد. همچنین می‌توانیم در حوزه بذر، مکانیزاسیون، فناوری و زنجیره ارزش و گیاهان دارویی بین دو کشور همکاری‌ها را افزایش دهیم تا بخشی از نیاز دو کشور برطرف شود.
ورود چینی ها به حوزه مسکن و راه ایران
نتیجه دیگر سفر رئیس جمهور به چین، مربوط به حوزه های راه و مسکن است. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در این سفر توافق برای مشارکت چین در ساخت انبوه مسکن در ایران انجام شده است. همچنین چینی ها برای تکمیل راهگذر شرق به غرب چراغ سبز نشان داده اند. همان موضوعی که در راستای تکمیل بخش ایران پروژه کمربند و جاده چین است. به گزارش خبرگزاری فارس، وزیر راه و شهرسازی نیز در دیدار خود با وزیر حمل و نقل چین در این سفر، برنامه‌ریزی لازم برای انجام اقدامات مشترک در چارچوب تقویت و توسعه شاخه جنوبی جاده ابریشم در چارچوب ابتکار کمربند راه را برای اتصال چین به اروپا از مسیر ایران خواستار شده بود.
پیشنهاد بسته 40 میلیارد دلاری به چین برای سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران
جدا از توافقات گفته شده، به نظر می رسد مذاکرات برای حضور جدی چینی ها در صنعت نفت و زنجیره ارزش پایین دست آن انجام شده است. در این زمینه، معاون امور بین‌الملل وزارت نفت از طراحی و ارائه بسته 40 میلیارد دلاری به چین برای سرمایه گذاری در زنجیره ارزش صنعت نفت ایران خبر داده و گفته است: علاوه بر این در سفر اخیر رئیس‌جمهور به چین، بسته ای برای جذب فاینانس چین ارائه شده است. اظهارات اسدزاده نشان می دهد که پروژه های ارائه شده در حال بررسی است. به گزارش خراسان، به نظر می رسد توافقات انجام شده ایران و چین در سفر رییسی دامنه بیشتری نیز داشته باشد. به طوری که علاوه بر موارد فوق، ایجاد شهرک صنعتی مشترک و نیز سرمایه گذاری چین در سواحل مکران نیز اعلام شده است. در هر حال باید منتظر ماند و دید که در آینده این سرفصل ها، چطور به قرارداد قطعی و اجرایی تبدیل خواهد شد.