احیای برجام، «نقطه سر خط.» این جمله را میتوان از سخنان اخیر اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی برداشت کرد. او درباره توافق بر سر متن برجام و اینکه آیا متن توافقی همان متن سال ۲۰۱۵ است گفت: متن همان است، گفتوگوها هم در این مورد بوده است. فلسفه وجودی برجام عبور از اتهامات و موارد ناروایی است که به جمهوری اسلامی ایران منتسب میکنند. برجام متنی است که در کشور مراحل قانونی را طی کرده است. از این رو میتوان گفت: شایعاتی که در مورد یک برجام موقت رسانهای میشود و یا اینکه برجام اگر احیا شود آثاری کمتر از گذشته خواهد داشت تنها یک تحلیل رسانهای است چرا که متن برجام حاصل از مذاکرات بین سالهای 2003 تا 2015 است متنی که جواد ظریف ؛ عراقچی و تخت روانچی به دقت بر روی آن کار کردند.
برجام در بخش مراقبتهای ویژه
با این وجود کارشناسان معتقدند که تغییر و تحولات در جهان از جمله جنگ اوکراین و مواضع تند اروپاییها علیه پهپادهای ایرانی به بهانه انتساب پهپادهای استفاده شده در جنگ علیه اوکراین توسط روسها به ایران؛ موجب شده عملا برجام در شرایط زندگی نباتی قرار داشته باشد. چرا که آمریکاییها هم این بار در هماهنگی با اروپاییها اعلام کردهاند درحال حاضر در اندیشه احیای برجام نیستند. برخی طرفین برجام نیز در مورد احیا و ممات برجام به گونهای سخن گفتهاند که گویا برجام مرده است. معاون وزیر امور خارجه روسیه عنوان کرد: فعلا نمیتوان گفت که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دفن شده، اما در بخش مراقبتهای ویژه است.
از سفر آقای دبیرکل تا اظهارات وزیر خارجه
از سویی بعد از تحولاتی که در فردو صورت گرفته است. دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده که در اولین فرصت و خیلی زود به تهران سفر خواهد کرد. سفری که میتواند آغازی باشد برای توافق ایران و آژانس در سه پرونده باز مانده میان تهران و آژانس و همچنین سایر پروندهها که اخیرا مطرح شده است.
پیام وزیر خارجه به مقامات آمریکایی
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در گفتوگو با یک رسانه آمریکایی در پاسخ به اینکه آیا «توافق هستهای مرده محسوب میشود، گفت: آمریکاییها مدام به ما پیام میدهند اما رفتار ریاکارانهای دارند. ما از یک طرف از آقای راب مالی و آقای بلینکن پیامهایی دریافت میکنیم. وزرای خارجه در تماس با من پیامها را منتقل میکنند. پیامهایی که به ما میرسد نشاندهنده اصرار آمریکا در رسیدن به نقطه پایانی توافق است. اما همزمان در مصاحبههای مطبوعاتی حرف دیگری میزنند. من به مقامات ذیربط آمریکا پیامی دادم و به آنها گفتم که چرا رفتارتان ریاکارانه است؟! امیرعبداللهیان در پاسخ به اینکه «پیام را به چه کسی دادید»، گفت: از طریق یکی از وزرای خارجه به آقای بلینکن.
آمریکاییها یک نماینده انگلیسی را به تهران فرستادند
امیرعبداللهیان ادامه داد: توافق روی میز است. تنها مجموعهای از اقدامات تکنیکی باید توسط طرف آمریکایی انجام شود. احساس میکنم آمریکاییها در این موضوع هم سردرگماند. مدام امروز و فردا میکنند و موضوع را از این هفته به هفته بعد موکول میکنند؛ ولی ما کاملا آمادهایم؛ در چارچوب صورتجلسهای که بین ما و طرف آمریکایی از طریق ثالث وجود دارد. ما با طرف آمریکایی توافق کردیم نمایندهای را معرفی کنند. آنها یکی از مقامات کشور انگلیس را به عنوان نماینده خود به ما معرفی کردند. این نماینده در هفتههای اخیر به ایران آمد و ما توافق ماه مارس را به روز کردیم. ما آماده تبادل هستیم ولی طرف آمریکایی باید مجموعهای از اقدامات فنی را انجام دهد. ما منتظر نتیجه اقدامات فنی آنها هستیم.