سال‌های سال بود که قطعات بی‌کیفیت خودرو، پایشان به خطوط تولید خودروسازان باز شده بود، اما دهه نود که دهه عقبگرد صنعت ایران هم بود، این اتفاق پرشمارتر رخ داد. برخی از قطعه‌سازان به‌واسطه لابی و ارتباطاتی که داشتند قطعات بی‌کیفیت خود یا سایر مجموعه‌ها را روانه خطوط تولید می‌کردند. همین امر سبب شد که کیفیت خودروهای تولید داخل روز به روز کاهش پیدا کند؛ البته در آن برهه زمانی، تحریم صنعت خودرو توجیهی بود که مدیران وقت عنوان می‌کردند.
اما از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، سیاست‌ها بر این بود که خودروسازان، خودروهای کیفی و ایمن تولید کنند، از همین رو در اولین اقدام‌ها وزارت صمت از خودروسازان خواست که دیگر هیچ قطعه غیرکیفی وارد خطوط تولید نشود. حتی 11 اسفند ماه در 8 فرمان ابلاغی رئیس جمهور به صراحت دربند 7 آمده است که هرگونه استفاده از قطعات با کیفیت پایین در مونتاژ خودرو از ابتدای سال ۱۴۰۱ مطلقاً ممنوع است و دستگاه‌های مسئول موظفند با عرضه قطعات یدکی تقلبی و قاچاق بویژه قطعات پر مصرف و مؤثر بر ایمنی خودرو نیز مقابله کنند.
وقتی دولت سیزدهم کار خود را آغاز کرد با 200 هزار خودرویی روبه‌رو بود که به دلیل نقص قطعه در پارکینگ خودروسازان بود، لذا وزارت صمت تمام سعی خود را کرد تا پرونده خودروهایی که تجاری‌سازی نشده بود را ببندد و خوشبختانه آذرماه سال‌جاری، خودروسازان با خودروهای ناقص خداحافظی کردند. از سویی از مهرماه سال گذشته کیفی‌سازی خودروها آغاز شد و خودروسازان تلاش کردند که خودروهایی که به جهت نداشتن قطعه در پارکینگ هستند و همچنین خودروهای جدید را با کیفیت بهتری تولید کنند. حال روز گذشته وزیر صنعت، معدن و تجارت از کاهش تلفات انسانی حاصل از تصادف جاده‌ای خبر داد و گفت: بهبود ترمز ضدقفل(ABS) و ایجاد کیسه هوا در خودرو در بهبود این آمار اثرگذار بوده است. روز گذشته در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، سؤال حسین گودرزی نماینده دورود و ازنا از وزیر صنعت، معدن و تجارت در دستور کار قرار گرفت. در متن سؤال گودرزی آمده بود، طبق گزارش پلیس راهور کشور در تصادف زنجیره‌ای شهرستان بهبهان (دی ۱۴۰۰) ایربگ هیچ کدام از ۵۹ خودرو تصادفی باز نشده است؛ در این رابطه چه برخوردی با خودروسازان انجام گرفته است؟ آیا اراده‌ای برای برخورد با سازندگان ارابه‌های مرگ در وزارت صنعت وجود دارد؟ آیا استانداردها در ساخت ایربگ رعایت شده است؟
سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این سؤال ابتدا به ارائه آماری در خصوص کاهش تلفات جاده‌ای پرداخت و اظهار داشت: از سال ۹۲ تا ۱۴۰۰، تعداد کشته شدگان در تصادفات به یک چهارم کاهش یافته است؛ در سال ۹۹ طبق گزارش مرکز آمار ایران در هر تصادف ۴.۴ فوتی داشتیم که این رقم در سال ۱۴۰۰ به عدد یک رسیده است. اوافزود: البته حتی یک فرد کشته شده برای تصادفات قابل قبول نیست اما از آنجا که تعداد وسایل نقلیه ۷۰ درصد افزایش یافته است، شاهد این کاهش در تلفات جاده‌ای هستیم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: تصادفات عوامل متعددی دارد که ۴۹ درصد آن به عامل انسانی، ۳۶ درصد جاده و ۱۵ درصد به خودرو باز می‌گردد. در طول ۱۰ سال گذشته اقداماتی برای ارتقای ایمنی خودروها انجام شده که می‌توان به تعبیه ترمز ضدقفل اشاره کرد. او یادآور شد: از سال ۹۳ کیسه هوا (ایربگ) برای خودروها اجباری و در این ۱۰ سال سایر اقدامات لازم برای ارتقای ایمنی خودرو انجام شد به نحوی که به تدریج شاهد بهبود کیفیت خودروها و کاهش تصادفات جاده‌ای بودیم.
فاطمی امین با اشاره به حادثه تصادف زنجیره‌ای در جاده بهبهان - رامهرمز که بنابر گزارش پلیس به دلیل مه غلیظ روی داد، افزود: در این حادثه ۵۸ خودرو با یکدیگر تصادف کردند که اولین خودرو یک کامیون بود که با یک دستگاه النترا تصادف کرد اما کیسه هوای آن باز نشد؛ در ادامه این حادثه ناگوار ۳۸ خودروی سواری به صورت زنجیره‌ای برخورد کردند که فقط ۱۰ دستگاه از این تعداد کیسه هوا داشتند.
او افزود: همان زمان دستور دادم که هیچ خودرویی از این توقفگاه خارج نشود تا تمام آنها از نظر وضعیت ایمنی و کیسه هوا بررسی شوند؛ سپس گزارشی در این زمینه تهیه شد که در حال حاضر در کمیسیون ایمنی راه‌های وزارت راه و شهرسازی موجود است ضمن اینکه در همان زمان سردار اشتری رئیس وقت نیروی انتظامی در مکاتبه‌ای هشت موضوع را در حوزه‌های مختلف مطرح کردند.
۶ اقدام برای ارتقای ایمنی خودروها
فاطمی امین با اشاره به ۶ اقدامی که در یک سال گذشته در حوزه بهبود کیفیت ایمنی خودروها مورد توجه قرار گرفته است، گفت: نخستین اقدام در این زمینه اصلاح بن‌سازه‌ها و پلتفرم‌ها است زیرا خودروهایی داریم که به دلیل برخورداری از پلتفرم‌های قدیمی ایمنی مناسبی ندارند. او الزامی کردن استانداردهای ایمنی و ایجاد مراکز آزمون در کشور را از دیگر اقدامات انجام شده در این زمینه برشمرد و گفت: نبود زیرساخت‌های کافی در این زمینه سبب می‌شد تا خودروها برای برگزاری این آزمون به دیگر کشورها فرستاده شوند که دریافت نتیجه آن ۶ ماه تا یک سال به طول می‌انجامید.
وزیر صنعت، معدن و تجارت «شبیه‌سازی تصادف» را اقدام چهارم این وزارتخانه دانست و افزود: همچنین کنترل کیفیت در حین تولید و استفاده از فناوری‌های نوین در اتصال‌پذیری اقدامات دیگری است که در حوزه پیشگیری و کاهش ضایعات ناشی از تصادفات انجام شده است.
اصلاح بن سازه‌ها در صنعت خودروسازی
فاطمی امین با یادآوری اینکه حادثه بهبهان نتیجه عملکرد تولیدات ۱۰ سال قبل بود، اظهار داشت: نخستین اقدامی که برای پیشگیری از وقوع چنین حوادثی نیاز بود، اصلاح بن سازه‌ها و پلتفرم‌ها در صنعت خودروسازی بود.
وزیر صمت ادامه داد: ۴۵ درصد فولاد خودروهای تولیدی جدید همچون ساینا و تارا از استحکام بالا برخوردار است اما بن سازه‌های خودروهای قدیمی مانند تیبا که تولید آن امسال متوقف شد از ۱۰ درصد فولاد با استحکام بالا برخوردار هستند که نشان می‌دهد هر اندازه روی تیبا و خودروهای قدیمی کار کنیم ایمنی حاصل نخواهد شد. فاطمی امین با اشاره به اسکن تشخیص زودهنگام تصادف که از سال‌جاری روی خودرو نصب شده است، یادآور شد: این موضوع به عملکرد هنگام تصادف کمک می‌کند. الزامی کردن استانداردها از دیگر اقدامات انجام شده است چرا که چند سال است که استانداردهای ۸۵گانه متوقف شده است.
استاندارد پایداری ترمز از 1402
وزیر صنعت اظهار داشت: یکی از این استانداردها که بسیار اهمیت دارد، استاندارد پایداری ترمز است که با سازمان ملی استاندارد هماهنگ کردیم و در یک زمان‌بندی مشترک که از اول مرداد ماه سال آینده اجرا خواهد شد، تولید خودرو فاقد این سیستم ممنوع خواهد بود، همچنین از چند ماه قبل به خودروسازان اعلام کردیم که موظف به اعمال این اصلاح هستند.
عضو کابینه دولت سیزدهم اظهار کرد: یکی دیگر از اقداماتی که در استاندارد خودروها اهمیت دارد محافظت از عابرپیاده است، به این صورت که وقتی عابرپیاده با خودرو تصادف می‌کند باید برای ایمن‌سازی جلوبندی و کاپوت تدابیری اندیشیده شود که آسیب کمتری به عابرپیاده وارد شود چرا که متأسفانه ۲۸ درصد فوتی‌ها در تصادف با عابرپیاده است که میانگین جهانی آن ۲۲ درصد است.
راه‌اندازی مراکز آزمون برای حفاظت از عابر پیاده
به گفته فاطمی امین، اجرای این استاندارد از اول مرداد الزامی شده و تمامی خودروهای جدید مجهز به آن هستند ضمن اینکه تمامی موضوعات ایمن‌سازی نهایی شده، آنها را ابلاغ کرده و رصد می‌کنیم که اجرا شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: یکی دیگر از محورهای استانداردسازی راه‌اندازی مراکز آزمون برای حفاظت از عابرپیاده است که یکی از آنها امسال و دیگری هم سال آینده راه‌اندازی می‌شود و این اقدام برای اولین بار تا پایان سال‌جاری عملیاتی می‌شود.
او با بیان اینکه ما آزمون برخورد تصادف در کشور نداریم، اظهار داشت: با پیگیری‌های صورت گرفته، اجرای این طرح تاکنون ۲۷ درصد پیشرفت داشته و پیمانکار بخش خصوصی تعهد کرده است تا پایان سال آینده آن را راه‌اندازی و عملیاتی کند.این آزمون کمک می‌کند آزمون‌های ایمنی خودرو دقیق‌تر و سریع‌تر انجام شود.
وزیر صمت اعلام کرد: آزمون هدایت‌پذیری خودروها نیز از اوایل سال آینده عملیاتی می‌شود بنابراین ضعف جدی که در حوزه مراکز آزمون داریم، برطرف خواهد شد.