نفت يك كالاي سياسي است. هر اتفاق سياسي مي‌تواند تاثيرات عميقي بر قيمت اين كالا بگذارد و يكي از مهم‌ترين رخدادهاي سياسي اين روزها بحث توافق هسته‌يي ايران است. تحليلگران، سناريوهاي مختلفي براي مذاكرات هسته‌يي و تاثير آن بر بازار جهاني نفت ترسيم مي‌كنند.
برخي تحليلگران معتقدند درصورت حصول توافق ايران مي‌تواند با افزايش ميزان صادرات نفتي خود در بازار تاثيرگذار باشد اما برخي ديگر معتقدند ايران نمي‌تواند به يك‌باره توليد خود را افزايش دهد و در نتيجه يك روز پس از توافق احتمالي شاهد تاثير چشمگيري در بهاي نفت نخواهيم بود.
ريچارد مالينسون تحليلگر ژئوپليتيكي در انرژي آناليست به سي‌ان‌بي‌سي اظهار داشت: «به‌نظر من ايران نمي‌تواند بلافاصله يك ماه پس از برداشته شدن تحريم‌ها توليد خود را به‌طور چشمگيري افزايش دهد اما افزايش 100هزار بشكه‌يي امري محتمل است.» بهروزي‌فرد نيز در تاييد اين موضوع به «تعادل» گفت: «افزايش ميزان توليد يك امر زمان‌بر و هزينه‌بر است. مخازن نفتي، تانكر آب نيستند كه هر موقع شير آنها را باز كنيد دوباره به شما آب بدهد. وقتي ميزان بهره‌وري از آنها كم مي‌شود، توليد آنها كاهش پيدا مي‌كند. اما با اين وجود بايد برنامه‌يي گسترده براي افزايش توليد داشته باشيم.»
به گزارش سي‌ان‌بي‌سي، مذاكرات بر سر توافقات هسته‌يي ادامه دارد و احتمال اينكه تحريم‌ها عليه ايران برداشته شود بيشتر است؛ اقدامي كه به گفته تحليلگران مي‌تواند تاثيرات عميقي بر صادرات نفت بگذارد و بازار اين كالاي متغير را دستخوش تغييرات اساسي كند.
روز دوشنبه رويترز به نقل از محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران، اعلام كرد: اگر در اين هفته ايالات متحده امريكا و ساير كشورهاي غربي خواسته‌هاي سياسي معقولي داشته باشند و درمورد برداشتن تحريم‌ها عليه ايران به توافق برسند برنامه هسته‌يي ايران با موفقيت به انجام خواهد رسيد. تحليلگران مي‌گويند درحالي كه به اين زودي انتظار برداشته شدن كامل تحريم‌ها عليه ايران را ندارند اما بازارهاي جهاني نفت خيلي زود تحت‌تاثير عواقب آن قرار خواهند گرفت. توماس پاف، كارشناس اقتصاد اكونوميكس كاپيتال در لندن اظهار داشت: «سناريوهاي متعددي در اين مورد وجود دارد و در اكثر آنها احتمال حصول نوعي توافق خيلي زياد است اما احتمال يك توافق كامل به‌همراه برداشته شدن تمامي تحريم‌ها كم است.» وي گفت: «اگر ايران اجازه پيدا كند تنها كمي بيشتر صادر كند، تاثير معكوسي بر بهاي نفت خواهد گذاشت اما اين تاثير چندان بزرگ نيست.»
پاف ادامه داد: «سناريوي ديگري كه ممكن است اما چندان محتمل نيست، نوعي توافق هسته‌يي كامل است كه به ايران اجازه مي‌دهد به هر ميزاني كه مي‌خواهد صادر كند، اين اقدام مي‌تواند تاثير بسيار بزرگي در بازار جهاني نفت بگذارد. چنين توافقي مي‌تواند نفت برنت را به مرز 40دلار در ازاي هر بشكه برساند.»مرتضي بهروزي‌فرد كارشناس اقتصاد انرژي ضمن اظهار اميدواري در زمينه اثربخش بودن مذاكرات، درمورد تاثير برداشته شدن تحريم‌ها در بازار نفت ايران به «تعادل» گفت: «نبايد انتظار داشته باشيم بلافاصله يك روز پس از برداشته شدن تحريم‌ها در صنعت نفت ايران انقلابي رخ خواهد داد. برداشته شدن صرف تحريم‌ها نمي‌تواند تاثير آني در توليد ما داشته باشد.» وي ادامه داد: «در حال حاضر به‌دليل مشكلات تحريم‌ها، ظرفيت توليد ما در اوپك كمتر از ميزان سهميه‌يي است كه در اوپك داريم. بسياري از مشتري‌هاي خود را طي چند سال گذشته به‌دليل تحريم‌ها از دست داده‌ايم. اكنون بايد برنامه گسترده‌يي داشته باشيم تا بتوانيم دوباره جايگاه خود را در بازار به‌دست آوريم؛ جايگاهي كه سه تا چهار سال گذشته داشتيم و به‌دست آوردن دوباره آن زمان‌بر است.»
ريچارد مالينسون تحليلگر ژئوپليتيكي در انرژي آناليست اظهار داشت: «من مي‌دانم كه صحبت‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي در اين مورد است كه حجم عظيمي مي‌تواند به سرعت بازگردد. اما شما نمي‌توانيد اين حقيقت را ناديده بگيريد كه وقتي سال‌ها به نفت شما توجه چنداني صورت نگرفته اكنون به يك‌باره تمام توجه غربي را به خود جلب كنيد. اين امر صورت خواهد گرفت اما نه به يك‌باره، بلكه روندي تدريجي خواهد داشت.»
وي ادامه داد: «به‌نظر من ايران نمي‌تواند بلافاصله يك ماه پس از برداشته شدن تحريم‌ها توليد خود را به‌طور چشمگيري افزايش دهد اما افزايش 100هزار بشكه‌يي امري محتمل است.» بهروزي‌فرد نيز در تاييد اين موضوع گفت: «افزايش ميزان توليد يك امر زمان‌بر و هزينه‌بر است. مخازن نفتي، تانكر آب نيست كه هر موقع شير آنها را باز كنيد دوباره به شما آب بدهد. وقتي ميزان بهره‌وري از آنها كم مي‌شود، توليد آنها كاهش پيدا مي‌كند. اما با اين وجود بايد برنامه‌يي گسترده براي افزايش توليد داشته باشيم.»در حقيقت بازار آينده نفت برنت به‌دنبال مذاكرات و صحبت‌هايي كه درمورد احتمال حصول زودهنگام توافق هسته‌يي براي ايران در روز دوشنبه صورت گرفت دچار افت 5درصدي شد. نفت برنت كه در ماه ژانويه به نزديكي 45دلار در ازاي هر بشكه رسيده بود، روز سه‌شنبه حدود 60.70 دلار در ازاي هر بشكه معامله شد و نسبت به گذشته اندكي بهبود پيدا كرد. بازار آينده نفت امريكا 1.5درصد افزايش قيمت داشت و حدود 50.35 دلار در ازاي هر بشكه معامله شد.
خاورميانه باثبات برابر با كاهش بهاي نفت
بهروزي‌فرد اظهار داشت: «آنچه مي‌تواند پس از توافق هسته‌يي ايران ايجاد شود و بسيار مهم‌تر از افزايش صادرات ايران است، تاثيرات ژئوپليتيكي اين توافق است. درحالي كه بسياري انتظار جنگ را در منطقه داشتند، حصول توافق مي‌تواند اين انتظار را حذف كند و در پي آن تنش‌هاي موجود را از بين ببرد. ازبين رفتن تنش‌ها يعني خاورميانه باثبات‌تر و ثبات در خاورميانه برابر است با كاهش قيمت نفت.» وي اضافه كرد: «حتي اگر اين مسايل باعث كاهش قيمت نفت شود، باز هم ايران بايد تلاش كند و جايگاه سابق خود را كه شايسته آن است به‌دست آورد.»
عرضه، عرضه و باز هم عرضه
در اين مدت نتانياهو نيز صحبت‌هايي كرد كه تصور مي‌شد مي‌تواند تاثيرگذار باشد. مهم‌ترين موضوع صحبت‌هاي بنيامين نتانياهو نخست‌وزير رژيم‌صهيونيستي در كنگره روز سه‌شنبه درمورد پتانسيل توافق هسته‌يي با ايران بود و هشدار داده بود كه اين كشور «عميقا ريشه در اسلام دارد» و هميشه دشمن امريكا خواهد بود. مالينسون در اين مورد اظهار داشت: «درحالي كه توجهات بسياري به سخنراني نتانياهو صورت گرفت اما اين امر نبايد تاثير چنداني بر مسير مذاكرات هسته‌يي ايران داشته باشد. آنچه اكنون در جريان است از اهميت برخوردار است؛ دپيلماسي مذاكرات در وين اهميت دارد. اكنون شاهد هستيم كه حضور و اهميت كساني كه در اين جلسات هستند بيشترين تاثير را دارد.» صادرات نفت ايران به‌واسطه تحريم‌هاي امريكا و اروپا سال‌هاست كه با محدوديت مواجه شده است. ايران مي‌گويد برنامه‌هاي هستهيي‌اش صلح‌آميز است. نعيم اسلام تحليلگر ارشد بازار در آوا تريد در يادداشتي گفت: «در حال حاضر نفت خام چهار دست و پا راه مي‌رود و معامله‌گران در اين مورد كه اين وضعيت چقدر طول مي‌كشد، هيچ اطميناني ندارند. هر چند تحليلگران حرفه‌يي با اطمينان مي‌گويند معاملات باتوجه به مازاد عرضه‌يي كه در بازار وجود دارد بايد حركتي نزولي داشته باشد.» تحليلگران مي‌گويند تنها كليدواژه‌يي كه اكنون وجود دارد «عرضه» است. مالينسون در انرژي آناليست گفت: «مهم‌تر از حركت نزولي و آني قيمت نفت كه ممكن است به‌دنبال توافق هسته‌يي ايران حاصل شود اين است كه ايران چه مقدار نفت و با چه سرعتي مي‌تواند توليد و روانه بازار كند.» تحليلگران توليد فعلي نفت ايران را حدود 2.75ميليون بشكه در روز پيش‌بيني مي‌كنند.