آرمان ملی: کاهشی شدن قیمت نفت با توجه به گسترش بحران انرژی در جهان و اقدامات عجیب آمریکا در راستای تعاملات نفتی با ونزوئلا نه تنها باعث تعجب کارشناسان حوزه انرژی شده، بلکه به گفته آنها باید در انتظار خلق شگفتی‌های جدید همزمان با موج جدید کرونا در سراسر جهان باشیم این درحالی است که ایران با توجه به اِعمال تحریم‌ها، سهم چندانی در بازار فروش نفت ندارد، اما با سیاست‌گذاری‌های صحیح می‌تواند سهم خود رااز بازار فروش نفت جهانی افزایش دهد و به وضعیت خود در این بازار و درآمدهای نفتی کشور ثبات بخشد.
پیش بینی نوسانات بازار نفت
حسن مرادی کارشناس حوزه انرژی در خصوص جریان کاهش قیمت نفت به «آرمان ملی» گفت: مساله کاهش قیمت نفت رویکردی پیچیده است که پارامترهای مختلفی بر آن تاثیرگذار است اما با توجه به افزایش سویه‌های جدید کرونا به نظر می‌رسد که روند کاهشی عرضه نفت در سراسر جهان دچار نوساناتی شود. او افزود: آمریکا در اقدامی تعجب‌آور دو کشتی حمل مشتقات نفتی را به ونزوئلا ارسال کرد و به این ترتیب نفت ونزئلا مجددا احیا شد و با استراحت بیشتری توام شد و همین مساله توان ونزوئلا را برای عرضه بیشتردر عرصه بین‌المللی زیاد کرد هرچند به نظر می‌رسد با توجه به دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت نفت مانند قرارگیری در فصل سرد سال، جنگ روسیه و اوکراین و بحران انرژی در عرصه بین‌الملل کاهش قیمت نفت ادامه‌دار نخواهد بود.
مدیریت مطلوب روسیه در بازار نفت
عضو هیات علمی گروه حقوق انرژی دانشگاه تهران ادامه داد: تجربه روسیه نشان داد که می‌توان با مدیریت عرضه نفت به کشورهایی که به گروه تحریم‌کنندگان این کشور نپیوسته‌اند علاوه بر مدیریت جهانی این محصول شرایط نسبتا خوبی را به‌رغم تحریم‌ها فراهم کرد از سوی دیگر مواجهه خوب روسیه با تحریم‌های نفتی در شرایط کنونی چشم انداز روند صعودی قیمت نفت در بازارهای جهانی را ترسیم می‌کند و به نظر می‌رسد این وضعیت کاهش قیمت‌ها پایدار نخواهد بود. این کارشناس حوزه انرژی اضافه کرد: کاهش قیمت نفت به هیچ وجه به نفع ایران نیست، چراکه ایران همواره با توجه به تحریم‌ها و محدود شدن بازار صادرات نفت مجبور است نفت را با قیمتی بسیار کمتر از قیمت جهانی به فروش برساند و در نتیجه درآمدهای کشور در این حوزه کاهش خواهد یافت هرچند سهم ایران در سال‌های اخیر از محل درآمدهای نفتی کاهش یافته است و برهم خوردن معادلات جهانی در عرصه فروش نفت تاثیر آنچنانی بر معادلات درآمدهای داخلی کشور نخواهد داشت.
راه چاره ایران برای سهم خواهی در بازار نفت
مرادی توضیح داد: ایران بیشتر به درآمدهای نفت خام تکیه دارد و سهم کوچکی در جایگاه صادرات نفتی دارد، هرچند چنانچه این فرآیند به سمت صادرات محصولات پتروشیمی و میعانات گازی تغییر یافته که می‌تواند منابع درآمدی در این حوزه را افزایش دهد. او درباره پیش بینی خود از قیمت نفت در بازارهای جهانی گفت: پیش بینی قیمت نفت با توجه به تعدد عوامل تاثیرگذار دراین خصوص به راستی کار دشواری است اما چنانچه اتفاقات غیرمترقبه‌ای رخ ندهد، قیمت نفت در آینده‌ای نزدیک افزایش قیمتی در حدود 100 دلار خواهد رسید که این مساله می‌تواند در تعامل با روسیه قدم‌های موثری را برای تخصیص سهم بیشتر از بازار فروش نفت دنیا بردارد و معاملات جهانی در این خصوص برهم زند.
رشد مطلوب تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۳
بر اساس آخرین گزارش‌های منتشر شده در خصوص بازار نفت، اوپک پیش‌بینی کرد که کاهش محدودیت‌های سختگیرانه چین برای مهار کرونا تقاضای نفت در سال ۲۰۲۳ میلادی با رشدی قابل توجه روبه‌رو خواهد بود، همچنین سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود اعلام کرد که تقاضای جهانی نفت خام در سال ۲۰۲۳ میلادی روزانه ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه تا حدود ۲. ۳ درصد افزایش خواهد یافت و این برآورد نسبت به پیش‌بینی ماه نوامبر پس از چند دوره کاهش تثبیت شد همچنین در گزارش اوپک آمده است اگرچه نااطمینانی در بخش‌های اقتصادی جهانی بالاست و ریسک‌های رشد در اقتصادهای کلیدی همچنان به سمت کاهش متمایل است، اما عوامل افزایشی پدیدار شده‌اند و از سوی دیگر تقاضای چین که تحت تأثیر اقدام‌هایش برای مهار کرونا قرار گرفته است، در سال ۲۰۲۲ میلادی به‌طور میانگین روزانه ۱۴ میلیون و ۷۹۰ هزار بشکه خواهد بود که ۱۸۰ هزار بشکه در روز کمتر از سال ۲۰۲۱ است بنابراین ارقام مربوط به تقاضای چین در بولتن آماری سالانه اوپک حکایت از افزایش در دوره ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ دارد.
مؤسسه انرژی اسپکتس در برآوردهای خود کاهش سالانه تقاضای چین برای بنزین، گازوئیل و سوخت جت نخستین کاهش از سال ۲۰۰۲ را گزارش کرده است و در این گزارش، اوپک پیش‌بینی نرخ رشد اقتصادی سال ۲۰۲۲ خود را به ۲. ۸ درصد رساند و پیش‌بینی درباره نرخ رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۳ را روی رقم ۲. ۵ درصد ثابت نگه داشت. افزون بر کاهش محدودیت‌های کرونایی چین، در این گزارش به عوامل افزایشی دیگری از جمله ضعف قیمت کالا اشاره شده است. اوپک همچنین اعلام کرد: ظرفیت افزایشی ممکن است ناشی از مدیریت موفقیت‌آمیز نرخ بهره در ایالات متحده آمریکا ازسوی بانک مرکزی و کاهش مداوم قیمت کالاها و حل تنش‌ها در شرق اروپا باشد. قیمت نفت که در ماه مارس پس از آغاز تنش‌های روسیه و اوکراین به بالاترین سطح تاریخ یعنی ۱۴۷ دلار برای هر بشکه نزدیک شد، اکنون بخش عمده افزایش خود را که در سال ۲۰۲۲ به دست آورده بود، از دست داده است.
قیمت نفت خام حدود ۸۰ دلار برای هر بشکه معامله شد
گزارش اوپک همچنین نشان داد که تولید این سازمان در ماه نوامبر پس از وعده کاهش شدید تولید اوپک‌پلاس برای حمایت از بازار در بحبوحه بدتر شدن چشم‌انداز اقتصادی و تضعیف قیمت‌ها، کاهش یافت. در پی کاهش قیمت‌ها ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش موسوم به اوپک‌پلاس در نشست ماه اکتبر خود تصمیم گرفت عرضه را از ماه نوامبر تا سال پایان سال ۲۰۲۳ میلادی روزانه ۲ میلیون بشکه کاهش دهد که بزرگ‌ترین کاهش از روزهای اولیه شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ میلادی به شمار می‌آید و سهم اوپک از این رقم یک میلیون و ۲۷۰ هزار بشکه در روز است.
در این گزارش، اوپک بر اساس منابع ثانویه اعلام کرد که تولید اعضای این سازمان در ماه نوامبر با ۷۴۴ هزار بشکه کاهش نسبت به اکتبر به ۲۸ میلیون و ۸۳۰ هزار بشکه در روز رسید که در رأس آنها عربستان و دیگر تولیدکنندگان بزرگ مانند عراق قرار داشتند. بر اساس محاسبات رویترز با استفاده از ارقام اوپک، ۱۰ عضو اوپک که در توافق اوپک‌پلاس حضور دارند، ۱۷۴ درصد به برنامه کاهش عرضه متعهد بوده‌اند زیرا برخی اعضا به‌ویژه نیجریه و آنگولا به‌دلیل کمبود ظرفیت تولید، از اهداف خود بسیار دور هستند؛ این رقم پایبندی از عدد ۱۶۳ درصد برآورد شده ازسوی رویترز بالاتر است.