شنبه از ساعت 2 بامداد تا 6 صبح عملیات تخلیه 22 خودروی وارداتی در بندر لنگه انجام شد. خودروهای وارداتی بعد از بارگیری به گمرک شهریار (تهران) ارسال شدند تا فروش این خودروها در بورس کالا آغاز شود. در کمتر از دو هفته دیگر نیز 25 خودروی خارجی دیگر وارد بندر لنگه خواهد شد، بر این اساس پس از 4 سال ممنوعیت واردات خودرو، 47 خودروی خارجی بر اساس مصوبه دولت مبنی بر اینکه انتقال تکنولوژی صورت گیرد، امکان فروش به مردم را پیدا می‌کنند.
از آنجا که بعد از مدت‌ها، واردات خودرو اتفاق افتاد، فرایند واردات با چالش‌هایی همراه است اما از هفته‌های آینده روند واردات خودرو تسریع خواهد شد. بر اساس اظهارات مسئولان وزارت صمت، قرار است تا پایان سال جاری 100 هزار خودروی خارجی وارد کشور شود.
اولین سری از خودروهای وارداتی که مجوزهای لازم را دریافت کردند، از امارات وارد بندر لنگه شدند؛ خودروهای برند کیا که سفارش کشور هند است. گفته می‌شود به جهت تحریم‌هایی که وجود دارد واردکنندگان نمی توانند به صورت مستقیم خودرو از کره خریداری کنند. از طرفی برخی منابع مطلع به نقل از شرکت‌های واردکننده خودرو اعلام کردند که قیمت خودروهای وارداتی که شامل سراتو، ریو، پیکانتو، پگاس، سونت (شاسی بلند)، اسپورتیج (شاسی بلند)، سول و اپتیما است، بین 800 میلیون تا یک میلیارد و 300 میلیون تومان تمام می‌شود و این به منزله آن است که تعرفه واردات خودروها بیش از 90 درصد است.
البته پیش از این وزیر صمت و معاون او اعلام کردند که در سری نخستین خودروهای وارداتی، قیمت خودروها بالا خواهد بود و پس از آن یعنی در نیمه اول سال آینده، قیمت‌ها کاهش خواهد یافت. به گفته کارشناسان دو موضوع سبب می‌شود که قیمت خودروهای اقتصادی وارداتی در بورس کالا، گران تمام شود؛ اول، کمبود خودرو در بازار و عدم تعادل بین عرضه و تقاضای خودرو و دوم، استقبال مردم از خودروهای وارداتی. با ادامه فرایند واردات خودرو، به مرور زمان قیمت خودروهای خارجی در بورس کالا تنزل می‌کند و تعداد قابل توجهی از مردم می‌توانند به خودروهای اقتصادی دسترسی پیدا کنند.
احتمال بازبینی تعرفه واردات خودرو
یک مقام مطلع در وزارت صمت که خواست نامش عنوان نشود درباره قیمت خودروهای وارداتی به کشور و روند قیمت‌گذاری آن در بورس کالا به «ایران»، گفت: بر اساس مصوبه دولت، واردکنندگان تنها مجوز واردات خودروهایی را دارند که کمتر از 20 هزار یورو باشد، لذا اولین سری از خودروهای وارداتی هم کمتر از حدود قیمتی مصوب شده است. او افزود: ما می‌دانستیم که اولین سری از خودروهای وارداتی با قیمت بسیار زیاد در بورس کالا فروخته خواهند شد و عملاً جزو خودروهای اقتصادی نمی‌شوند؛ اما این امر کوتاه‌مدت خواهد بود و قیمت خودروها در بورس کالا کاهش خواهد یافت.
این مقام مطلع اظهار کرد: وزارت صمت به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهد که خودروها با قیمت بیش از 20 هزار یورو وارد کشور شود و البته از واردکنندگان خواسته شده که به دنبال واردات خودروهایی باشند که قیمت آنها کمتر از 10 هزار یورو باشد.
او درباره اینکه آیا احتمال کاهش تعرفه‌های واردات خودرو وجود دارد تا به واسطه این اتفاق قیمت خودروهای خارجی در بورس کالا کاهشی شود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعرفه واردات خودرو، مانند گذشته است اما درصدد آن هستیم که تغییرات تعرفه‌ای را دنبال کنیم؛ ولی در مقطع فعلی هیچ وعده‌ای را نمی‌توان داد. کاهش تعرفه واردات خودرو بر قیمت نهایی کالا بسیار اثر می‌گذارد و می‌تواند کمک کننده باشد.
بر اساس اطلاعات به دست آمده ارزش ارزی هیچ کدام از 22 خودروی وارداتی کمتر از 10 هزار یورو نبوده است. ارزش دلاری خودروهای وارداتی شامل پیکانتو 10 هزار و 400 دلار، پگاس 10 هزار و 900 دلار، سراتو 14 هزار و 300 دلار، سول 14 هزار و 500 دلار، ریو 17 هزار و 700 دلار، سلتوس 17 هزار و 700 دلار، اپتیما 18 هزار و 700 دلار و سونت 19 هزار و 400 دلار است.
کاهش تعرفه واردات خودرو ضرورت دارد
عرفان احمدی یکی از مدیران شرکت‌های واردکننده خودرو درباره اینکه چرا قیمت خودروهای خارجی در بازار ایران بسیار گران تمام می‌شود به «ایران»، گفت: واردات خودروهای کمتر از 10 هزار یورو به علت رعایت استانداردهای 85 گانه بسیار سخت و شاید نشدنی باشد، می‌توان خودرو با قیمت مناسب‌تر وارد کشور کرد و حتی این موضوع به وزارت صمت عنوان شده است اما برای رعایت استانداردهای ابلاغ‌شده مجبور هستیم سراغ خودروهایی برویم که قیمت آنها در محدود 14 تا 18 هزار یورو باشد.
او افزود: یکی از موضوعاتی که باعث می‌شود قیمت خودروهای وارداتی گران تمام شود و عملاً واژه اقتصادی را یدک نکشد، تعرفه واردات خودرو است. تا زمانی که تعرفه واردات خودرو کاهش پیدا نکند، نمی‌توان خودروها را با قیمت اقتصادی به بازار عرضه کرد.
واردات خودرو با دو هدف اصلی انجام شد؛ یک افزایش عرضه خودرو در بازار و دیگری ایجاد رقابت بود. در موضوع اول حدود سه سال است که بازار خودرو با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است. با شروع تحریم صنعت خودرو در سال 97، بیش از 60 درصد از تولید خودروسازان کاسته شد و تولید خودرو به کمتر از 600 هزار دستگاه رسید (سال 96 تولید خودرو بیش از یک میلیون و 200 هزار دستگاه بود) که بخش قابل توجهی از آنها به جهت نداشتن قطعه، تجاری سازی نشد و در کف پارکینگ خودروسازان باقی ماند؛ لذا در مقطع فعلی ما با 4 سال انباشت تقاضا روبه‌رو شده‌ایم. بر اساس اعلام وزارت صمت در ۸ ماه اول سال جاری نسبت به ۸ ماه سال گذشته ۳۲ درصد عرضه خودروی سواری افزایش پیدا کرده و همچنین در آبان ماه ۱۲۲ هزار دستگاه انواع خودروهای سبک و سنگین تولید شده که تولید آبان ماه سال جاری رکورد ۵ ساله را شکسته است.
اجرای فرمان رئیس جمهور
یکی از انتقادهای جدی که کارشناسان به صنعت خودرو دارند، موضوع انحصار است. لذا برای اولین بار رئیس جمهور در 8 فرمان خود در 11 اسفند سال گذشته به موضوع انحصار صنعت خودرو و خروج از این وضعیت اشاره و اعلام کرد: «به‌منظور افزایش رقابت‌پذیری و رفع شائبه انحصار، متناسب‌سازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید به میزان مورد نیاز بازار، موانع قانونی و اجرایی واردات خودرو در سال ۱۴۰۱، حداکثر در مدت سه ماه رفع شود و با افزایش صادرات خودرو و قطعات، نسبت صادرات به واردات در صنعت خودرو افزایش یابد.»
حال با عملیاتی شدن واردات خودرو، ضمن ایجاد رقابت در تولید خودرو می‌توان امیدوار به ارتقای کیفیت خودروهای داخلی و فاصله گرفتن از انحصار صنعت خودرو بود.
پذیرش خودروهای وارداتی در بورس
روز گذشته نیز امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت درباره واردات خودرو گفت: همزمان با ورود نخستین محموله خودرو به کشور، کار پذیرش خودروهای وارداتی در بورس از هفته گذشته آغاز شده و این هفته نهایی می‌شود بنابراین از نظر بستر فروش نیز آمادگی لازم ایجاد شده است.
او با بیان اینکه خودروهای دیگری از مبدأ کره جنوبی، ژاپن و چین به مقصد ایران بارگیری شده‌اند، افزود: سال ۸۲ واردات خودرو آزاد شد اما تا سال ۸۴ زیرساخت‌ها و هماهنگی‌های لازم زمان برد، در حالی که در آبان امسال آیین نامه واردات خودرو به وزارت صمت ابلاغ و در کمترین زمان واردات خودرو آغاز شد.
انتظار می‌رود با افزایش عرضه در بورس کالا، همچنین نزدیک شدن زمان واردات نخستین خودروهای خارجی و البته مطرح شدن موضوع مالیات بر عایدی که در مسیر خوبی است، بزودی شاهد شکسته شدن التهاب بازار خودرو و کوتاه شدن دست دلالان و واسطه‌ها باشیم. تاکنون در مجموع ۴۰۰ مجموعه و شخصیت حقیقی تقاضای واردات خودرو را ارائه کردند که ۲۷ شرکت حداقل شرایط را داشتند و چهار شرکت ثبت سفارش را انجام دادند.
پیش از این سید رضا فاطمی‌امین وزیر صنعت، معدن و تجارت تأکید کرد: هرچند واردات خودروهای اقتصادی در اولویت است، اما در مرحله نخست مهم برای ما زمان واردات است تا فضای روانی را که واردات خودرو انجام نمی‌شود از بین ببریم. او درباره تأمین یک میلیارد یورو ارز واردات خودرو نیز گفته بود: یک میلیارد یورو ارز مورد نیاز برای واردات خودرو در دولت مصوب شد که با هماهنگی بانک مرکزی بود؛ بنابراین در این مورد مشکلی وجود ندارد و ارز مورد نیاز تأمین می‌شود.