آرمان ملی: سهم عمده درآمدهای مالیاتی در بودجه سال آینده باعث ایجاد نگرانی‌هایی شده است اما به گفته مسئولان و کارشناسان در این بخش مالیات‌ستانی یکی از طرح‌های مهم و کلیدی در کشورهای دیگر نیز محسوب می‌شود که می‌توان با در نظر گرفتن شاخص‌هایی مانند ایجاد شفافیت در پرداخت و هزینه‌کرد درآمدهای مالیاتی، راه‌اندازی سامانه‌های بانک اطلاعاتی و ارائه گزارش عملکرد دقیق سازمان امور مالیاتی در این حوزه، فرهنگسازی پرداخت مالیات همراه با شناسایی و افزایش تعداد مودیان مالیاتی بستر مناسبی برای تحقق وعده‌های دولت درباره محقق شدن بودجه از طریق درآمدهای مالیاتی بدون اعمال فشارهای اقتصادی بر گروهی خاص فراهم آورد.
شناسایی ظرفیت‌های پنهان پرداخت مالیات
مهدی سرمست، کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی دراین خصوص به «آرمان ملی» گفت: بخش مهمی از درآمدهای مالیاتی سالجاری با در پیش گرفتن برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌های اصولی دولت محقق شد اما هنوز بسیای از ظرفیت‌های پنهان مانده در این بخش باقی است که با شناسایی آنها مودیان بسیاری نیز شناسایی می‌شوند و به حجم درآمدهای مالیاتی در این راستا افزوده خواهد شد. او افزود: راه‌اندازی سامانه‌های مالیاتی جدید مانند سامانه مودیان در پایانه‌های فروشگاهی و ارتباط آن با سازمان‌های مالیاتی باعث ایجاد شفافیت در طرح مالیات‌ستانی در بخش نحوه میزان درآمدها، پرداخت‌های مالیات مردم و سازمان‌ها و همچنین هزینه کرد در این حوزه خواهد شد علاوه بر آن اجرای آن باعث شفافیت عملکرد سازمان امور مالیاتی برای مردم خواهد شد. سرمست ادامه داد: ثبت بیش از یک میلیون دستگاه کارت‌خوان در سازمان امور مالیاتی کمک موثری در تعریف مودیان مالیاتی جدید بود که عملیاتی شد و دراین راستا از طریق تهاتر امکان معرفی حدود یک میلیون مودی دیگر نیز وجود دارد و از این طریق با افزایش مودیان پرونده‌های مالیاتی جدیدی شکل خواهد گرفت و درآمدهای جدیدی برای دولت تعریف خواهد شد.
فرارهای مالیات در تور سازمان امور مالیاتی
این کارشناس اضافه کرد: شناسایی مودیان مالیاتی در کشور و افراد و سازمان‌هایی که تاکنون از پرداخت مالیات به هر طریقی فرار می‌کردند جزو برنامه‌ریزی‌های سازمان مالیاتی در سال آینده خواهد بود تا فشار پرداخت مالیات فقط بر گروه پرداخت کننده مالیات در سال‌های قبلی و همچنین کارمندان و کارگران متمرکز نشود بلکه افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق کشف مودیان جدید یا فرارکنندگان مالیاتی محقق شود. او توضیح داد: با راه‌اندازی سامانه‌های جدید و اتصال همه آنها به سازمان امور مالیاتی سیستم اخذ فاکتورهای کاغذی حذف خواهد شد و رسیدگی به امور مالیاتی از طریق سیستم‌های هوشمند عملیاتی می‌شود و در این راستا امکان رانت‌های مالیاتی از بین می‌روند و همچنین روند مالیات ستانی از سرعت و دقت و سهولت بیشتری برخوردار می‌شود.
توزیع عادلانه نظام پرداخت از سال آینده
سرمست معتقد است: تمرکز دولت در سال آینده بر روی ممانعت از فرارهای مالیاتی از طرق مختلف خواهد بود البته با توجه به افزایش مودیان مالیاتی به هیچ وجه فشار اقتصادی مضاعفی بر روی اقشار آسیب پذیر وارد نخواهد شد و پیش بینی می‌شود کسری بودجه سالانه نیز کاهش یابد و اعتبار مالی بسیاری از پروژه‌های نیز از محل درآمدهای مالیاتی محقق شود. این کارشناس درباره دلیل اصلی اجرای بهینه طرح مالیاتی در کشورهای دیگر گفت: نظارت اجرایی دقیق، قوانین شفاف و محکم و همچنین تنبیهات و محدودیت‌های فرارهای مالیاتی برای متخلفان از جمله دلایل اصلی روند اجرایی مطلوب پرداخت مالیات در کشورهای دارای سیستم مالیاتی قوی محسوب می‌شود. محدودیت در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ممنوعیت در خرید و فروش و کسب اعتبارات مالی و... از جمله موانع و محدودیت‌های آشکار و غیرآشکاری است که عملا مانع از تخلف و فرارهای مالیاتی می‌شود.
سهم 49 درصدی مالیات‌های در بودجه
داود منظور، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور معتقد است: با اجرای مجموعه اقدامات، طرح‌ها و رویکردهای تحولی نظام مالیاتی جهت تحقق رویکرد رهایی از وابستگی به درآمدهای نفتی، امسال سهم مالیات در بودجه دولت به حدود ۴۹درصد افزایش یافت. او با بیان اینکه این میزان مالیات وصولی در تاریخ نظام مالیاتی کشور بی‌سابقه بوده است، گفت: با رویکرد تحول‌آفرینی نظام مالیاتی و اجرای برنامه‌هایی از قبیل هوشمندسازی، مبارزه با فرار مالیاتی و پیگیری معوقات مالیاتی، اجرای تبصره ماده ۱۰۰ و همچنین اهتمام بی‌دریغ کارکنان نظام مالیاتی و با رعایت تکریم مودی‌مداری و حرکت در مسیر عدالت مالیاتی، این امر محقق شده است. منظور افزود: دولت در ۵ ماه اول سالجاری در مجموع حدود ۴۱۲هزار میلیارد تومان درآمد داشته که از این میزان حدود ۲۰۰هزار میلیارد تومان از محل مالیات به دست آمده و رشد ۷۳درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان می‌دهد در واقع طبق این ارقام، ۵/ ۴۸درصد از کل درآمدهای دولت در ۵ ماه اول امسال مالیات بوده که رکوردی بی‌نظیر در تاریخ بودجه‌ریزی کشور و عملکرد سازمان امور مالیاتی است.
منظور ادامه داد: براساس رویکرد عدالت مالیاتی، تمرکز دریافت مالیات بر اصناف با درآمدهای بالا و کاهش فشار و بخشش مالیات اصناف کم‌درآمد بوده است، به طوری که از حدود چهارمیلیون و چهارصدهزار مودی که اظهارنامه داده‌اند، تقریبا دومیلیون و ۸۰۰هزار اظهارنامه مالیات صفر و یک‌میلیون و یکصد هزار اظهارنامه مالیات زیر پنج‌میلیون تومان و در مقابل ۵درصد مودیان که جزو اصناف پردرآمد نظیر پزشکان، دندانپزشکان، طلافروشان، نمایشگاه‌داران اتومبیل هستند حدود ۵۰درصد مالیات مشاغل را پرداخت می‌کنند که این حرکت به معنی عدالت مالیاتی و عدم اخذ مالیات از کم‌درآمدها و دریافت مالیات منصفانه از پردرآمدهاست.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور ساماندهی کارت‌خوان‌ها را یکی دیگر از عوامل این موفقیت بیان کرد و گفت: سازمان امور مالیاتی با مشارکت بانک مرکزی از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ تا پایان مردادماه امسال کارت‌خوان‌ها را ساماندهی کرد که با این اقدام حدود ۲میلیون و ۲۰۰هزار نفر سال گذشته و بیش از ۸۰۰هزار نفر هم از ابتدای سالجاری تا پایان مردادماه به تعداد مودیان مالیاتی کشور افزوده شد که نتیجه این شناسایی‌ها منجر به افزایش وصول مالیات بر طبق قانون شده است. او افزود: همچنین تا پایان تیرماه امسال، تعداد اظهارنامه‌های ارائه‌شده صاحبان مشاغل از حدود ۳میلیون اظهارنامه در سال ۱۴۰۰، به حدود ۵/ ۴میلیون اظهارنامه رسید که رشد بیش از ۵۰درصدی را در تعداد اظهارنامه‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد و از طرف دیگرمیزان مالیات ابرازی مودیان مالیاتی صاحبان مشاغل در تیرماه امسال ۲۰۰درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است. رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور خاطرنشان کرد: این رشد قابل‌توجه درآمدهای مالیاتی در شرایطی است که شناسایی مودیان جدید با جدیت در دستور کار قرار دارد و تفکیک حساب‌های شخصی از حساب‌های تجاری هنوز عملیاتی نشده است. از طرف دیگر سامانه مودیان که بستر اصلی اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی است از مهرماه با فراخوان به صورت رسمی آغاز به کار می‌کند.
هوشمندسازی مالیاتی
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی بر این باور است که رویکرد نظام مالیاتی حرکت به سمت هوشمندسازی مالیاتی و چرخش از ممیزمحوری به داده‌محوری و رسیدگی مبتنی بر اطلاعات واقعی و به طوری که امسال در بحث مالیات اصناف ۳میلیون واحد صنفی که مالیات خود را به شکل مالیات مقطوع یا توافقی قطعی کردند این درحالی است که یک بار هم به ادارات مالیاتی مراجعه نکردند بلکه از طریق سامانه و تنها در ۵ دقیقه مالیات‌شان را تعیین و تقسیط کرده که پرونده غالب این مودیان، بدون رسیدگی و براساس مالیات مقطوع مورد‌پذیرش آنها قطعی خواهد شد.
او افزود: در بحث مالیات نقل و انتقال خودرو نیز امسال با همکاری پلیس راهور این امکان فراهم شد که کسی که برای تعویض پلاک مراجعه می‌کند، در همان درگاه پرداخت پلیس راهور، مالیات خود را در لحظه و بدون مراجعه به دستگاه مالیاتی پرداخت کند. این مقام مسئول توضیح داد: این اقدامات که دولت در دست اجرا دارد وابستگی کشور به درآمدهای نفت را به مرور کاهش و مصرف درآمدهای نفتی را به زیرساخت‌ها هدایت خواهد کرد و یکی دیگر از عوامل موفقیت سازمان امور مالیاتی در افزایش درآمدهای مالیاتی تمرکز بر شناسایی مودیان جدید و مبارزه با فرار مالیاتی خواهد بود و با مجموعه اقدامات صورت‌گرفته، بخش قابل‌توجهی از فراریان مالیاتی شناسایی شدند که به‌طور مثال ۲هزار و ۵۰۰ بدهکار مالیاتی ممنوع‌الخروج شدند که این امر منجر به واریز یک‌هزار و ۲۰۰میلیارد تومان مالیات شد. / آرمان ملی