سرعت ساخت نهضت ملی مسکن با تأمین منابع از محل تسهیلات بانکی، افزایش می‌یابد. مهرداد بذرپاش، وزیر راه‌وشهرسازی با اعلام اینکه هفته گذشته به بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن فراخوان داده شده است، گفت: به همه بانک‌های کشور فراخوان دادیم و هر کدام از بانک‌های کشور متعهدند که پرداخت تعداد مشخص شده‌ای از تسهیلات را برعهده بگیرند تا عملیات اجرایی طرح‌های ساختمانی سرعت بگیرد و آورده‌ای که برعهده بانک‌ها بوده، سریع‌تر تأمین کنند و وارد اجرا شویم.
همچنین محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر پرداخت تسهیلات بانکی برای ساخت مسکن اظهار داشت: موضوع تأمین مالی مناسب برای همه روش‌های ساخت مسکن در بانک مرکزی تدوین شده و امیدواریم آثار آن سریع‌تر مشخص شود.
مخبر گفت: اینکه مسکن ساخته شود یا بسازیم با یکدیگر تفاوت دارد؛ دولت باید بخشی را بسازد و بخشی دیگر نیز باید ساخته شود. دولت همچنین می‌تواند به مردم زمین واگذار کند تا خودشان مسکن بسازند زیرا برای قشری از مردم این ظرفیت وجود دارد.
با توجه به تعلل بانک‌ها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن، به نظر می‌رسد وام ساخت مسکن از سوی بانک‌ها مورد تأکید دولت است و پرداخت تسهیلات سرعت خواهد گرفت.
بر اساس قانون جهش تولید مسکن بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مکلفند حداقل 20 درصد از تسهیلات پرداختی نظام بانکی در هر سال را با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به بخش مسکن اختصاص دهند، به صورتی که در سال اول اجرای قانون 360 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی باید به بخش مسکن برسد.
همچنین در تبصره پنج ماده چهار، سازمان امور مالیاتی کشور موظف شده در صورت عدم همکاری بانک‌ها، مالیاتی برابر 20 درصد تعهد انجام نشده را از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مستنکف، أخذ و به خزانه‌داری کل کشور واریز کند؛ این مبلغ صد درصد تخصیص یافته تلقی و به حساب صندوق ملی مسکن واریز می‌شود.
آمار تسهیلات پرداختی بانک‌ها به بخش مسکن تاکنون حدود 50 هزار میلیارد تومان از تعهد 360 هزار میلیارد تومانی را نشان می‌دهد که سهم اکثر بانک‌ها حدود صفر و بیشترین سهم پرداختی نیز مربوط به بانک تخصصی بخش مسکن است. اگر از 360 هزار میلیارد تومان تسهیلات تکلیف شده در بخش مسکن، 300 هزار میلیارد تومان آن پرداخت نشود، بر اساس قانون 20 درصد آن باید به عنوان جریمه مالیاتی از بانک‌ها اخذ و به صندوق ملی مسکن واریز شود که این مبلغ جریمه حدود 60 هزار میلیارد تومان می‌شود. تاکنون جریمه‌ای از بانک‌ها بابت تخلف در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن اخذ نشده است.
با توجه به فراخوان جدید به بانک‌ها برای تسریع در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن، اگر تأمین مالی سرعت بگیرد اجرای برنامه نهضت ملی مسکن تسهیل خواهد شد. بر اساس قانون جهش تولید، در برنامه نهضت ملی مسکن ظرف 4 سال ساخت 4 میلیون مسکن دیده شده است.
مبلغ وام نهضت ملی مسکن برای ساخت، در تهران ۴۵۰ میلیون تومان، در شهرهای بالای یک میلیون نفر جمعیت ۴۰۰ میلیون تومان و در مراکز استان‌ها ۳۵۰ میلیون تومان است. رقم این تسهیلات برای مسکن روستایی ۲۵۰ میلیون تومان است. درخصوص نحوه بازپرداخت وام هنوز شورای پول و اعتبار آن را به صورت قطعی اعلام نکرده است اما با توجه به مبلغ بالای وام و اینکه متقاضیان آن از اقشار ضعیف و متوسط هستند پیشنهاد دولت دوره بازپرداخت 20 ساله است تا به این ترتیب مبلغ ماهانه اقساط بالا نباشد.
اجرای مدل جدید نهضت ملی مسکن
درخصوص برنامه جدید مجریان نهضت ملی مسکن برای پیشبرد این برنامه، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: مدل جدید در طرح نهضت ملی مسکن واگذاری زمین و احداث واحدهای یک طبقه است که به الگوی ایرانی اسلامی نزدیک‌تر است.
وی با بیان اینکه واگذاری زمین و احداث واحدهای یک طبقه را در دستور کار قرار دادیم و در همه شهرها آغاز کردیم، افزود: در فاز اول شهرهای زیر ۵۰ هزار نفر انجام شده و در روزهای آینده واگذاری زمین آغاز می‌شود که زمین‌ها آماده و تحویل آغاز می‌شود.
بذرپاش افزود: همچنین طرح نهضت ملی نیز در شهرهای جدید صورت می‌گیرد که حدود ۳۰۰ هزار نفر از هموطنان ثبت نام کرده‌اند.
وی گفت: همچنین در خودمالکی در شهرداری‌ها، در شهرها و محدوده‌های شهرها مکانیزم‌های تشویقی قرار دادیم که در هفته‌های آینده اعلام می‌شود تا به رونق ساخت و ساز در بافت فرسوده و سایر بخش‌ها و شهرها کمک شود.
وزیر راه و شهرسازی گفت: در برخی از شهرها هنوز درصددیم که زمین را فراهم کنیم و طبق ماده ۱۰ قانون جهش تولید همه دستگاه‌ها موظفند زمین در اختیار بگذارند و هر جا که راه و شهرسازی مناسب دانست برای اجرای طرح با سرعت انجام می‌شود. در این روش با واگذاری زمین رایگان و تسهیلات بانکی و آورده متقاضی خانه ساخته می‌شود.
وی گفت: برای اتمام واحدهای مسکن مهر نیز تعداد قابل توجهی از تعهدات مسکن مهر باقی مانده که در تلاشیم از صندوق ملی مسکن تأمین اعتبار شود. واحدهایی که بیش از ۶۰ درصد پیشرفت داشتند در اولویت هستند که امیدواریم بتوانیم تا پایان سال بخش اعظمی تحویل هموطنان‌مان شود.
وی بیان کرد: عقب‌ماندگی‌های زیادی در سال‌های قبل بوده که سریع باید آن را جبران کنیم و سالانه ساخت یک میلیون مسکن نیاز جامعه است. وزیر راه و شهرسازی همچنین بر لزوم هرچه سریع‌تر آغاز فرایند تحویل ۳ هزار و ۵۰۰ هکتار زمین تأکید کرد. به گفته بذرپاش، باید به شرایطی برسیم که کسی در ایران نباشد که از حداقل سرپناه محروم باشد.
تخفیف 30 درصدی پروانه ساخت
برای کاهش هزینه‌های ساخت و عرضه واحدهای نهضت ملی مسکن، دولت راهکارهایی را در نظر گرفته است. اکبر نیکزاد، رئیس بنیاد مسکن یکی از این راهکارها را تخفیف مجوز ساخت عنوان کرد. وی با اشاره به تخفیف ۳۰ درصدی پروانه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن اظهار کرد که این تخفیف امتیاز ویژه‌ای برای پیشبرد طرح است، در این طرح دولت زمین را رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهد و درخصوص پروانه ساخت نیز تنها عوارض دریافت می‌شود، در برخی از شهرها نیز شورای شهر تخفیف‌های بیشتری برای خانه‌دار شدن مردم در این زمینه در نظر گرفته است. وی اضافه کرد: در بخش تعرفه نظام مهندسی نیز قانونگذار اعلام کرده تخفیف لازم برای این واحدها در نظر گرفته شود، اجرای بخش زیرسازی واحدها برعهده دولت است که شبکه آب، گاز و فاضلاب را دولت انجام می‌دهد، دریافت کنتور و انشعاب هم برعهده متقاضی است. وی گفت: ساخت یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در دولت سیزدهم از سوی بنیاد مسکن برنامه ریزی شده و هم‌اینک ساخت ۳۲۰ هزار واحد کلید خورده است. بر اساس قانون جهش تولید مسکن، دولت باید سالانه یک میلیون مسکن بسازد که از این تعداد ۲۰۰ هزار واحد روستایی و ۸۰۰ هزار واحد شهری است.