آرمان ملی: فيلترينگ و محدودسازي اينترنت در کشور موجب استفاده کاربران از برنامه‌هاي داخلي شده است که استقبال چنداني هم نسبت به آنها در بين اين گروه وجود ندارد، اين درحالي است که کارشناسان بارها به الزام کاربران جهت استفاده از برنامه‌ها و مرورگرهاي داخلي يا استفاده از وي پي ان‌ها هشدار داده‌اند و احتمال افزايش کلاهبرداري‌هاي اينترنتي را محتمل دانسته‌اند با اين حال محدودسازي و طبقاتي کردن اينترنت فقط منجر به کاهش امنيت شبکه نمي‌شود و مخاطرات جدي‌تري براي کاربران ممکن است به بار آورد و ضروري است که کارشناسان خبره و آگاه به فن بررسي دقيق‌تري انجام دهند تا احتمال هزينه‌هاي فراوان مالي و اجتماعي ناشي از اعمال سياست‌هاي شتابزده کاهش يابد.
افزايش حملات هکري به دنبال اعمال محدوديت‌ها
حامد نراقی، کارشناس فناوری اطلاعات در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: همزمان با اعمال محدودیت در فضای مجازی و یا دسترسی به اینترنت یا به عبارتی طبقاتی کردن اینترنت، افراد به دنبال راهکارهایی برای دسترسی‌های مطلوب و غلبه کردن به محدودیت‌های موجود می‌گردند و در این راستا بسیاری از افراد سودجو با ساخت برنامه‌ها و یا درگاه‌های مجازی درصدد دست یافتن به اطلاعات کاربران از طریق این برنامه‌ها هستند که البته این معضل از پیش از اِعمال محدودیت‌ها نیز وجود داشت اما با افزایش محدودیت‌ها، کاربران با استفاده از برنامه‌ها و راهکارهای دیگر مانند وی پی ان‌ها راه دسترسی سودجویان و هکرها را افزایش می‌دهند و در حقیقت می‌توان گفت که اعمال محدودیت‌ها فرصت‌های بیشتری را در اختیار افراد سودجو قرار می‌دهد.
او افزود: بسیاری از هکرها در درجه‌بندی‌های دیگر با طراحی فضاهایی کاملا مشابه به فضای برنامه اصلی یا درگاه‌های پرداخت واقعی، اطلاعات کاربران را به‌راحتی می‌ربایند و اقدام به فیشینگ یا کلاهبرداری‌های مالی می‌کنند، چرا که جست‌وجو از طریق موتورهای جست‌وجو غیر از گوگل، به دلیل عدم استفاده از اعتبارسنج‌ها و ماژول‌های امنیتی، از امنیت مطلوبی برخوردار نیستند و از دیدگاه کارشناسان حوزه فناوری ناامن و غیرمطمئن تلقی می‌شوند و باعث می‌شود کاربران را به آدرس‌های غیراصلی و درگاه‌های مورد نظر خود هدایت کنند و به این طریق بستر مناسبی برای هک و کلاهبرداری فراهم می‌شود. با توجه به احتمال اختلالات در موتور جست‌وجوی گوگل بر اساس اعلام مسئولان، این مشکل در آینده‌ای نزدیک چند برابر خواهد شد و میزان فیشینگ و هک افزایش خواهد یافت. نراقی معتقد است: بهترین اقدام برای پیداکردن آدرس مورد نظر برای کاربران این است که حتماً از نسخه اصلی سایت‌ها که ssl دارند، استفاده کنند و برای این کار باید نسبت به بسته بودن علامت قفل یا قرمز نبودن آن در بخش مرورگرها دقت داشته باشند.
اعمال محدوديت‌ها يعني کاهش تعدد راه‌هاي نفوذ هکرها
اين کارشناس حذف محدوديت‌ها را بهترين گزينه براي مقابله با خطرات احتمالي دانست و بيان کرد: در حال حاضر اکثر بازارهاي اپليکيشن داخلي نسبت به آسيب پذير بودن برنامه روبيکا اخطار داده‌اند در حالي که همچنان اصرار به استفاده از اين برنامه بدون اصلاحات وجود دارد، محدوديت‌هاي اينترنتي در حقيقت تعدد راه‌هاي نفوذ براي هکرها را کاهش مي‌دهد و امکان کلاهبرداري با قدرت بيشتر را فراهم مي‌کند در حالي که به‌عنوان مثال موتور جست‌وجوي گوگل بسياري از صفحات و آدرس‌هاي غيرواقعي و فيک را مجال حضور در فضاي داخلي و جست‌وجوي خود نمي‌دهد اما اين امکان در موتورهاي جست‌وجوي داخلي وجود ندارد. او درباره طبقاتي شدن اينترنت گفت: در حال حاضر اينترنت طبقاتي در کشور وجود دارد و بسياري از مسئولان مجاز به استفاده از اينترنت بدون اعمال فيلترينگ هستند و در حقيقت به منظور مقابله با خطرات موجود در فضاي مجازي براي گروه‌هاي آسيب‌پذير، امکان محدود کردن استفاده از آنها وجود دارد مانند محدود کردن استفاده از اينترنت و فضاهاي مورد نظر براي کودکان و نوجوانان از طريق تنظيمات موجود و به اين ترتيب خطرات موجود از طريق استفاده از وي پي‌ان‌ها که هم اکنون به ميزان زيادي بين کاربران گسترش يافته ايجاد نخواهد شد. نراقي اضافه کرد: امکان فيلترينگ بيشتر برنامه‌ها و يا اينترنت به صورت کلي توسط مسئولان به دليل تحريم و نبود تجهيزات مناسب وجود ندارد و در حقيقت اعمال فيلترهاي بيشتر وجود ندارد پس بهتر است که با رفع محدوديت‌ها اعمال کارهاي امنيتي و اخلاقي را به کاربران بسپارند چرا که درغير اين صورت ميزان آسيب‌پذيري کاربران و همچنين مسئولان در سطوح مختلف از نظر فني افزايش مي‌يابد.
تبعات اقتصادي محدود کردن اينترنت
امير ناظمي معاون سابق وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات معتقد است: طرحهايي مانند طرح صيانت که از لحاظ تخصصي ضعيف هستند برنامه‌هاي بزرگي دارند و پيامدهاي مخربي دارند که اجازه بروز پيدا مي‌کنند .او افزود: فيلترينگ تقريبا در همه کشورهاي جهان وجود دارد اما کارکردهاي آن در کشورهاي مختلف متفاوت است و در اکثر کشورها سايت‌ها و پايگاه‌هاي خبري که تشويق به خشونت مي‌کنند سايت‌هاي سوءاستفاده از کودکان، سايت‌هاي مشوق فيشينگ و کلاهبرداري فيلتر مي‌شوند، درواقع به اين دليل دسترسي به چنين محتواهايي محدود مي‌شود که حقوق شهروندان ضايع نشود اما اينکه ما يک برچسب کلي به فيلترينگ بزنيم اشتباه است بنابراين سيستم فيلترينگ مورد نياز هر کشور است.
اِعمال فيلترينگ مرگ‌آور براي اقتصاد خرد و کلان
ناظمي معتقد است: مشکلي که ما با آن مواجه هستيم اين است که فيلترينگ در خدمت موارد فوق نيست و فيلترينگي که در ايران اعمال مي‌شود نه تضمين‌کننده کيفيت کاربران است نه به افزايش امنيت منجر مي‌شود بلکه اين نوع از فيلترينگ امنيت کاربران را به‌شدت کاهش داده، چراکه هر نوع فيلترينگ که داراي توجيه در ذهن شهروندان نباشد آنان را تشويق مي‌کند تا فيلترينگ را دور بزنند نمونه بارز آن تلگرام است که زماني که فيلتر شد مردم اين فيلترينگ را نادرست تشخيص دادند در نتيجه تلاش کردند تا از طريق فيلترشکن‌ها آن را دور بزنند بنابراين بهره‌برداري نادرست از فيلترينگ مي‌تواند سرمايه اجتماعي و امنيت شبکه‌ها را کاهش دهد.
او ادامه داد: طرح صيانت يک طرح مضر براي اکوسيستم استارت‌آپي و خدمات ديجيتال است اين طرح حتي شرکت‌ها و توليدکنندگان محتوا را هم مدنظر قرار داده و آنها را هم تحت تاثير منفي خودش قرار مي‌دهد به طوري که بزرگ‌ترين مشکل اين است که برخي نمايندگان تخصص لازم را در اين حوزه ندارند و بسياري از موضوعات در دنياي جديد به‌خصوص موضوعاتي که به فناوري ارتباط پيدا مي‌کنند نيازمند دانش گسترده در اين زمينه است. او در خصوص طبقاتي شدن اينترنت گفت: برخي از سياست‌هايي که در حال اجرا شدن است قرابت زيادي با ايده طرح صيانت دارد و در همين نقطه است که افراد مي‌توانند نسبت به اجراي طرح صيانت و طرحهايي که در اين مدت اجرا شده است نگران و دغدغه‌مند شوند براي مثال قطع کردن پيامکي که در آن اسم شبکه‌هاي مجازي نوشته شده يا کد ارسال رمز تلگرام يا اينستاگرام همگي در راستاي طرح صيانت است و اگر در حال حاضر اين کار انجام شده گويي بخش‌هايي از طرح صيانت به صورت اجرايي پيش مي‌رود.