قیمت آب باید در یک بازار آزاد رقابتی مبتنی بر عرضه و تقاضا تعیین شود. این توصیهای است که کارشناسان اقتصادی در دهههای اخیر بارها از ضرورت آن سخن گفتهاند و حالا سخنگوی صنعت آب هم در نشست خبری روز گذشته که در سازمان منابع آب ایران برگزار شد هم به آن اذعان کرد.
دنیای اقتصاد نوشت: سخنگوی صنعت آب در این نشست قیمت تمام شده برای آب شرب را بین حدود ۳۳۰۰ یا ۳۴۰۰ تومان و همچنین قیمت آب برای صنایع را بین ۲ تا ۵/ ۲ یورو اعلام کرد. دلیل تفاوت در این قیمت هم این است که آب صنایع، آب شور است که توسط تکنولوژیهای خاص در ابتدا تصفیه شده و سپس به مصرف این صنایع میرسد و قیمت آب در پروژههای مختلف و برای مصارف گوناگون، متفاوت است.
تعیین قیمت آب مانند قیمت حاملهای انرژی چون برق، گاز و بنزین، باید در سازوکارهای رقابتی باشد، البته قیمت رقابتی هم نیاز به سازوکارهای عرضه و تقاضا دارد که ممکن است نیاز شود دولت نیز در این بازار نظارتهایی را اعمال کند، اما اساس این قیمت باید در یک بازار آزاد رقابتی کشف شود که به گفته فیروز قاسمآبادی، نیاز به زیرساختهای سختافزاری و نرمافزاری دارد.
در هفته گذشته، اتابک جعفری، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از فراهم کردن زیرساختهای لازم بهمنظور حضور طرح بازار آب و پساب کشور در بورس خبر داده بود. بنا بر گفتههای او قرار بود سامانه اینترنتی فروش آب و پساب در هفته گذشته، راهاندازی شود، اما اطلاعاتی راجع به شروع به کار این سامانه منتشر نشد.
البته بحث بازار آب در برنامه توسعه سوم نیز بیان شده بود، اما مغفول ماند. قاسمآبادی روز گذشته درباره علت تاخیر در راهاندازی این سامانه فروش اینترنتی یادآوری کرد با وجود اینکه سند بازار آب تدوین شده، اما برای شروع به کار آن، باید ابتدا مشترکان مختلف شناسایی شوند و این پروسه زمانبر است؛ بنابراین راهاندازی سامانه به معنای آغاز مبادلات نیست.
همچنین این بازار نیاز به سرمایهگذار دارد و آب و پساب نیز باید به شکل مجزا باشند. سخنگوی صنعت آب در این نشست مانند گذشته هشدارهایی مبنی بر تداوم وضعیت بحرانی آب در ایران داد و از همه مشترکان صنعتی، کشاورزی و خانگی درخواست کرد در مصرف آب صرفهجویی کنند.
علاوه بر این، وی از سازوکارهایی که وزارت نیرو در سال آبی جدید برای کنترل مصرف آب برنامهریزی کرده، خبر و هشدار داد مشترکانی که بیش از دو برابر الگوی مصرف - در استانها بین ۱۳ تا ۱۸ مترمکعب و در تهران ۱۴ مترمکعب- مصرف کنند، تذکر میگیرند و پس از آن وزارت نیرو اقدام به قطع آب مشترکانی میکند که در پرمصرفی اصرار داشته باشند.
او نسبت به این سیاست ابراز امیدواری کرد، زیرا سال گذشته این سیاست مشترکان پرمصرف آب را از ۶ درصد به حدود ۵ درصد کاهش داده است. قاسم فیروزآبادی اظهار کرد: ۴۰ درصد آب شرب تهران از منابع سطحی تامین میشود و در حال حاضر سدهای تهران ۱۹ درصد پرشدگی دارند.
بنابراین ما از همه شهروندان تهران و سایر کلانشهرهای کشور میخواهیم که در مصرف آب بهشدت صرفهجویی کنند. به خصوص شهروندان باید صرفهجویی در مصرف آب را در ساعات اوج مصرف جدی بگیرند تا هیچ کدام از مخازن از مدار خارج نشوند.
ساعات ۹ تا ۱۱ صبح، ۹ تا ۱۱ شب و حوالی اذان صبح، اذان ظهر و اذان مغرب جزو زمانهای اوج مصرف در کشور ما است. او همچنین هشدار داد: اکنون میزان پرشدگی مخازن سدهای ایران ۳۷ درصد است که این رقم طی ۵ سال گذشته ۴۳ درصد بوده است. همچنین میزان کل ورودی سدهای کشور در ۵ سال گذشته به میزان ۳۰ درصد کاهش یافته است.
وی در ادامه تاکید کرد: کشور ما از ۱۲ سال پیش طبق شاخصهای بینالمللی وارد تنش آبی شده است، اما از نظر مدیریت برنامهریزی برای تامین آب شرب در تنش آبی قرار نداریم. اگر سرانه آب کمتر از ۱۷۰۰ متر مکعب کمتر باشد، یک کشور وارد تنش آبی میشود و اگر سرانه زیر هزار متر مکعب باشد، آن کشور وارد کمبود آب شده و آثار آن ملموس خواهد بود.
طرح اضطراری برای مدیریت آب شرب ۱۳۲ شهر
سخنگوی صنعت آب کشور درباره تعداد شهرهای دارای بحران آبی بیان کرد: ما برنامهریزی کردیم که قطعی آب شرب نداشته باشیم، اگرچه کشور در محدوده تنش آبی قرار دارد و وارد کمبود آبی شدیم.
البته با وجود اینکه کمبود آب داریم، اما قطعی آب شرب برنامهریزی شده نخواهیم داشت، ولی در ۱۳۲ شهر کشور طرحهای اضطراری با هدف مدیریت ریسک را دنبال میکنیم. وی تصریح کرد: ما در پاییز امسال برای تامین آب شرب به مشکل نخواهیم خورد، اما برنامههایی برای مدیریت منابع آبی کشاورزی داریم و به خصوص در استانهایی مثل اصفهان، خوزستان، ایلام و فلات مرکزی کشور، به دنبال کشت دوم پاییزه به جای کشت اول هستیم.
قاسمزاده با اشاره به اینکه آب تعدادی از مشترکان بدمصرف قطع شده است، در این زمینه توضیح داد: حدود ۲۸۰۰ مشترک بدمصرف در تهران داریم که طی یک هفته اخیر، بعد از دریافت اخطارها، یک نوبت قطع آب برای این مشترکین اعمال شد و قطع آب برای مشترکین بدمصرف در صورت عدم توجه به اخطارهای پیامکی و بعد از درج اخطار در قبوض، اعمال خواهد شد.