فردای اقتصاد: مرکز آمار ترکیه گزارش خرید خارجی‌ها در ماه گذشته میلادی در بازار مسکن این کشور را منتشر کرد. طبق این گزارش در ماه گذشته میلادی خارجی‌ها در بازار مسکن ترکیه بیش از ۵۱۰۰ واحد مسکونی خریده‌اند. روس‌ها با سهم ۱۲۰۰ واحدی، بیش از یک پنجم این خانه‌ها را خریداری کرده‌اند و در صدر فهرست خارجی‌های خریدار املاک در ترکیه قرار گرفته‌اند. جایگاه دوم هم دوباره به ایرانیان اختصاص یافته که در ماه گذشته بیش از ۵۹۰ واحد مسکونی در ترکیه خریداری کرده‌اند. عراقی‌ها هم سومین مشتریان خارجی خرید ملک در ترکیه بودند و در ماه گذشته حدود ۴۳۰ واحد مسکونی در ترکیه خریده‌اند.
جنگ اوکراین و خرید مسکن در ترکیه
روس‌ها تا سال گذشته میلادی، معمولا بعد از ایرانیان و عراقی‌ها در جایگاه سومین خریداران خارجی مسکن در ترکیه قرار داشتند. به‌طوری که در ۲۰۲۱ ایرانیان با خرید بیش از ۱۰ هزار ملک در ترکیه اصلی‌ترین خریداران خارجی در بازار مسکن همسایه بودند. عراقی‌ها با ۸۶۶۰ واحد در جایگاه دوم قرار داشتند و روس‌ها هم با خرید ۵۳۸۰ واحد مسکونی سومین مشتری خارجی املاک ترکی بودند.
اما با آغاز حمله روسیه به اوکراین، ورق برگشت و حالا روس‌هایی که نگران از دامن‌گیر شدن شعله‌های جنگ بودند برای خرید ملک در کشورهای دیگر از جمله ترکیه هجوم آوردند.
در ابتدای هجوم ارتش روسیه به اوکراین، پوتین اعتقاد داشت که ظرف ۳ روز کل این کشور را اشغال می‌کند. اما مقاومت سنگین اوکراین در روزهای نخست جنگ و سپس روانه شدن سیل تجهیزات جنگی به سمت این کشور باعث شد تا روسیه نتواند از پس اوکراین برآید و جنگ تا الان حدود ۸ ماه به درازا کشیده شده است. نکته جالب هم این که به‌نظر می‌رسد سرمایه‌داران روس خیلی زود ناامید از پیروزی روسیه در این جنگ شدند. به طوری که بررسی روند خرید روس‌ها در بازار مسکن ترکیه نشان می‌دهد که با وجود آغاز جنگ روسیه و اوکراین در ۲۴ فوریه، در ماه مارس، یعنی نخستین ماه آغاز جنگ، خریدهای روس‌ها در بازار مسکن ترکیه چندان بیشتر از قبل نشده بود. به نظر می‌رسد امید به پیروزی سریع پوتین و همچنین زمانبر بودن نقل و انتقالات دارایی‌ها دو عامل اصلی عدم رشد جدی خریدها در ماه نخست جنگ بودند.
اما از ماه آوریل (فروردین ۱۴۰۱) هجوم روس‌ها برای خرید خانه‌های ترکی آغاز شد. به طوری که تعداد خانه‌های خریداری شده توسط روس‌ها در این ماه به ۱۱۵۰ واحد رسید که بیش از ۲.۱ برابر ۵۵۰ خانه‌ای بود که روس‌ها در ماه پیش خریده بودند.
اردوغان هم که این هجوم گسترده برای خرید ملک را دید قوانین اقامتی ترکیه را در اواخر این ماه تغییر داد. به طوری که حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای دریافت تابعیت ترکیه از ۲۵۰ هزار یورو به ۴۰۰ هزار یورو افزایش یافت. مدتی بعد هم اعطای اقامت ۵ ساله به کسانی که خانه‌ای اجاره می‌کنند حذف شد و همچنین کسانی هم که قصد داشتند با خرید خانه‌ای ارزان اقامت ۵ ساله بگیرند، حالا حداقل باید ۵۰ الی ۷۵ هزار دلار سرمایه‌گذاری کنند و مانند گذشته نیست که با خرید خانه‌ای خیلی ارزان بتوان اقامت را دریافت کرد.
اما به نظر می‌رسد این افزایش حداقل‌ها برای دریافت اقامت و شهروندی ترکیه باعث نشده تا روس‌ها که در حال فرار از پوتین و سیاست‌های زیان‌بارش بودند، عقب‌نشینی کنند. به طوری که سطح خریدهای روس‌ها در بازار مسکن ترکیه نه تنها کم نشد بلکه در ماه ژوئن به رکورد خرید ۱۸۸۷ خانه رسیدند که رکورد بیشترین تعداد خانه خریداری شده توسط یک ملیت خارجی طی یک ماه در ترکیه است. در مجموع از هنگام شروع جنگ روسیه علیه اوکراین تا پایان ماه گذشته میلادی، حدود ۸۴۰۰ واحد مسکونی توسط روس‌ها در ترکیه خریداری شده است. اگر متوسط ارزش هر واحد حدود ۱۲۰ هزار دلار باشد این یعنی طی ۷ ماه بیش از یک میلیارد دلار سرمایه خارجی از روسیه به بازار مسکن ترکیه وارد شده است.
گفته می‌شود از ابتدای سال تا کنون متوسط قیمت مسکن در ترکیه نزدیک به دو برابر شده است. البته اوضاع در بازار اجاره مسکن از این هم بدتر است. به طوری که اغلب خانه‌هایی که در آنتالیا و استانبول در محلی خوب و نزدیک به دریا قرار دارند به اجاره روس‌ها درآمده است. گفته می‌شود محدودیت‌های اعطای اقامت با اجاره مسکن هم در همین راستا اتفاق افتاده است. به طوری که بخاطر رشد شدید اجاره‌بها دولت با ایجاد محدودیت‌هایی سعی کرده تقاضای خارجی را از بخش اجاره دور نگه دارد و در عوض تلاش کرده که از طریق فروش بیشتر ملک به خارجی‌ها سرمایه بیشتری وارد کشور کند. البته گفته می‌شود موجرهایی که خانه‌هایی با منظره خوب و ساحلی دارند هنوز هم حاضر به کوتاه آمدن در برابر افزایش اجاره نشده‌اند و حالا که مشتری خارجی برای اجاره بلندمدت املاکشان نیست رو به اجاره دادن کوتاه‌مدت املاک خود در بازار سیاه آورده‌اند.
دوبی هم از سرمایه‌های روسی بی‌نصیب نماند
اما این فقط ترکیه نبوده که طی سال گذشته از هجوم سرمایه‌گذاران روسی منتفع شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که الیگارش‌های زیادی برای خرید مسکن راهی امارات، همسایه آبی کشورمان، شده‌اند. به طوری که به وضوح تعداد روس‌ها در خیابان‌ها بیشتر شده است و آمارها هم نشان می‌دهد که تعداد خانه‌های خریداری شده توسط روس‌ها در نیمه نخست سال جاری میلادی بیش از ۲ برابر مدت مشابه سال قبل شده است. اتفاقی که باعث شده آن‌ها از نهمین گروه خریدار خانه در امارات به رتبه چهارمین گروه برسند. حالا در سواحل دوبی قایق‌های تفریحی الیگارش‌ها به وفور دیده می‌شود و فرودگاه کوچکی که در جنوب دوبی بود و کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت حالا به تسخیر جت‌های شخصی الیگارش‌های پوتین درآمده است.