با ابلاغ مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی، ساختمان‌سازی در اطراف سد و رودخانه‌های استان‌های تهران و البرز مجوز نمی‌گیرد. این مصوبه در قالب طرح «ساماندهی حوضه‌های آبریز سدهای استان‌های تهران و البرز به عنوان تأمین‌کننده آب شرب پایتخت» تدوین شده است. شورای‌عالی امنیت ملی با موضوع مقابله با آلودگی منابع آب شرب تهران، وزارت راه و شهرسازی (با همکاری سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) را مکلف کرده طرح ساماندهی مناطق واقع در حوضه‌های آبریز با ضوابط ویژه ساختوساز و کنترلی به تفکیک کاربری‌ها را تهیه، ابلاغ و اجرا کند. اکنون این مصوبه تهیه شده و برای اجرا به دستگاه‌های متولی ابلاغ شده است.
بر اساس این طرح، احداث هرگونه مجتمع مسکونی و ساختوساز مسکونی و ویلایی خارج از نقاط شهری و روستایی، به هر شکلی مانند تعاونی‌های مسکن و ویلاسازی به دلیل مغایرت با اساس طرح ممنوع است. بارگذاری مسکونی در داخل نقاط شهری و روستایی نیز صرفاً در حد رفع نیاز ناشی از رشد طبیعی و متعارف جمعیتی و در چهارچوب طرح مصوب این سکونتگاه‌ها مجاز خواهد بود.
غلامرضا کاظمیان، مدیرکل دفتر طرح‌ریزی شهری و طرح‌های توسعه و عمران وزارت راه و شهرسازی درخصوص مصوبه ممنوعیت ساخت در حریم سدها و رودخانه‌های تأمین آب شرب استان تهران گفت: استانداران، وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی، شهرداری‌ها و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران، به عنوان نهادهای اصلی متولی، مسئولیت اجرای ضوابط قانون ممنوعیت ساختوساز در اطراف سدهای تأمین آب شرب را برعهده دارند.
به گفته مدیرکل دفتر طرح‌ریزی شهری، سدهای طالقان و امیرکبیر در استان البرز و سدهای لتیان، ماملو و لار در استان تهران بیشترین آب شرب تهران را تأمین می‌کنند که ساخت‌وسازهای غیرمجاز یا مجاز در سال‌های گذشته، بیشترین تهدید را برای تأمین پایدار آب و کیفیت آن داشته است.
وی افزود: طرح ممنوعیت ساخت در اطراف سدها به این دلیل است که حریم سدها و رودخانه‌ها در سال‌های اخیر در معرض ساختوساز و پیشروی این ساخت‌وسازها قرار دارد، پیش‌بینی شده اگر ساختوساز با این روند ادامه داشته باشد کیفیت، امنیت و تأمین آب به مخاطره خواهد افتاد.
شورای‌عالی شهرسازی و معماری پیرو بررسی و تصویب طرح در محدوده حوضه‌های آبریز سدهای طالقان و امیرکبیر در استان البرز و بررسی طرح در محدوده حوضه‌های آبریز سدهای لتیان، ماملو و لار در استان تهران، احکام و اسناد طرح برای حوضه‌های آبریز را با رعایت محوریت «مقابله با آلودگی و حفاظت از آب» تصویب کرده است.
مدیرکل دفتر طرح‌ریزی شهری با اشاره به ملاحظات در این طرح گفت: هدف ما این است که ساکنان روستاها و شهرهای حریم سدها زندگی پایدار و فعالیت اقتصادی مداوم داشته باشند و از طرف دیگر فضای اطراف سدها برای گردشگری در دسترس عموم قرار گیرد.
کاظمیان خاطرنشان کرد: ساختوساز خارج از محدوده شهرها و روستاهای حریم سدها، اگر به صورت غیرقانونی باشد باید تخریب شود و ساخت‌و سازهای جدید نیز براساس ضوابط تعیین شده در قالب طرح جدید ممنوعیت ساخت صورت می‌گیرد.
وی گفت: طرح‌های جامع و هادی مصوب شهرها و روستاهای واقع در محدوده حوضه‌های آبریز سدهای لتیان، ماملو و لار در صورت عدم مغایرت با راهبردهای «طرح ساماندهی حوضه‌های آبریز» کماکان ملاک عمل خواهند بود. در صورت مغایرت، اخذ مصوبه شورای‌عالی شهرسازی (در مورد شهرها) و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان (در مورد روستاها) ضروری است. طرح جامع شهری جدید با رعایت راهبردهای «طرح ساماندهی حوضه‌های آبریز» توسط شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران و طرح‌های هادی روستایی جدید توسط شورای برنامه‌ریزی توسعه استان به تصویب خواهند رسید.
مهم‌ترین مشکل ساختوساز در حریم رودخانه و سدهای تأمین آب شرب، پراکندگی ساختوساز است که در تأمین فاضلاب و تصفیه‌‌خانه خلل ایجاد می‌کند و از سوی دیگر تهدید ریزش فاضلاب به صورت مستقیم و غیرمستقیم به حوزه‌های آبریز نیز به خاطر ساختوساز بی‌رویه قانونی و غیرقانونی وجود دارد.
به گفته کاظمیان، ساختوساز در حریم سدها و رودخانه‌ها امکان تأمین آب شرب را از بین می‌برد و هزینه تصفیه و تأسیس فاضلاب را هم بسیار افزایش می‌دهد. نظر به اینکه کمبود منابع اعتباری برای احداث و تکمیل شبکه فاضلاب در منطقه یکی از اصلی‌ترین موانع تأمین امنیت آب در منطقه تشخیص داده شد، شورای‌عالی شهرسازی بر لزوم تأمین اعتبارات لازم به منزله شرطی از شروط تحقق احکام طرح تأکید کرده است.
مدیرکل دفتر طرح‌ریزی شهری درخصوص ضمانت اجرایی این طرح گفت: به منظور افزایش ضمانت اجرایی طرح (به منزله چالش اصلی در تحقق طرح و مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی) مقرر شد «نظام مدیریت یکپارچه حوضه‌های آبریز به صورت فرابخشی» زیر نظر هیأت دولت طراحی و مستقر شود. با توجه به ابعاد سیاسی و امنیتی مدیریت تأمین آب شرب پایتخت در مقیاس ملی، به منظور ارتقای تحقق‌پذیری احکام طرح و التزام دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی به رعایت آنها، آن بخش از احکام طرح که فراتر از مسئولیت شورای‌عالی شهرسازی و معماری بوده و نیازمند اخذ مصوبه از مراجع فرادستی است با تصویب نهایی در هیأت دولت در اختیار دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری قرار خواهد گرفت.
تهیه طرح تفصیلی بافت اطراف دانشگاه تهران
در مصوبه‌ای دیگر به منظور ساماندهای بافت‌های درون‌شهری، شورای‌عالی شهرسازی و معماری، شهرداری تهران را مکلف کرد که هر چه سریع‌تر طرح تفصیلی بافت پیرامونی دانشگاه تهران را تهیه کند. شورای‌عالی معماری و شهرسازی تأکید کرده در صورت اجرا نشدن این طرح از سوی شهرداری، «شورای‌عالی شهرسازی رأساً اقدام خواهد کرد.»
شورای‌عالی معماری و شهرسازی، مصوبه این شورای‌عالی را به استاندار، رئیس‌شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران، شهردار تهران و رئیس شورای اسلامی شهر تهران ابلاغ کرده است.
در این مصوبه آمده است: شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران گزارش دبیرخانه شورای‌عالی درخصوص نحوه اجرایی شدن مفاد مصوبه شورای‌عالی درخصوص طرح تفصیلی اراضی پیرامون دانشگاه تهران را استماع کرد.
شورای‌عالی معماری و شهرسازی با تأکید بر ضرورت اجرای هرچه سریع‌تر مصوبه و عدم وجاهت قانونی هرگونه تأخیر در تهیه طرح تفصیلی بافت پیرامون دانشگاه تهران، مقرر کرد، تکالیف قانونی شهرداری تهران در اجرای مصوبه شورای‌عالی توسط دبیر شورای‌عالی شهرسازی پیگیری شود و در صورت عدم حصول نتیجه، دبیرخانه شورای‌عالی با استفاده از ظرفیت مشاوران ذی‌صلاح رأساً نسبت به تهیه طرح تفصیلی ویژه مذکور اقدام و نتیجه را به شورای‌عالی ارائه کند.
در جلسه تیرماه سال گذشته، شورای‌عالی شهرسازی و معماری حکم به اتمام اجرای طرح توسعه دانشگاه تهران بعد از۲۰ سال و ابقای ساکنان در پهنه‌های مختلط اداری - مسکونی داده بود.