فعالان بازار سرمایه، یکی از عوامل نزولی شدن بورس را بالا رفتن نرخ بهره بین‌بانکی می‌دانند؛ عاملی که در جلسه دیروز روسای بانک مرکزی و سازمان بورس، به‌صورت ضمنی بر کاهش آن توافق شد.
در روزهای اخیر نرخ سود بین‌بانکی به رکورد تاریخی ۲۱.۳۱ درصد رسیده و وضعیت نامساعد بورس را بدتر از قبل کرده است؛ درحالی‌که این بازار همزمان چشم به تحولات هسته‌ای دارد و به سیگنال‌های منفی وزن بیشتری می‌دهد. حالا اما، آنگونه که در جلسه دیروز رؤسای بانک مرکزی و سازمان بورس مطرح شد، به‌نظر می‌رسد دو طرف بر کنترل نرخ سود بین‌بانکی در چارچوب سیاست‌های پولی توافق دارند و همین مسئله قادر است نرخ سود در این بازار را نزولی کند.
بورس، قربانی کنترل تورم
تغییر نرخ سود بین‌بانکی به یکی از ابزارهای اصلی سیاستگذار در مهار تورم تبدیل شده، اما همزمان بر بازار سرمایه اثر منفی داشته است؛ ظرف هفته‌های اخیر نرخ بهره بین‌بانکی وارد روند صعودی پرقدرتی شده و به بالاترین رقم از بهمن ۱۳۹۹ تاکنون رسیده است.
به گزارش همشهری، نرخ بهره بین‌بانکی، کلیدی‌ترین نرخ در بازار پول به شمار می‌آید که به بازده سود یا نرخ بهره سایر بازارها جهت می‌دهد و اگرچه به عقیده کارشناسان اقتصادی، به‌عنوان یک ابزار مهم، افزایش آن به مهار تورم کمک می‌کند، اما در مقابل، کارشناسان بازار سرمایه، بازی با این نرخ را شکل‌دهنده و تشدیدکننده روند منفی در بورس می‌دانند که با انحراف در مسیر حرکت نقدینگی، نقدینگی را از بورس فراری داده و به سمت بازار پول و شبکه بانکی سوق می‌دهد.
در حقیقت فعالان و تحلیلگران بازار سرمایه، یکی از عوامل چندگانه وضعیت بغرنج بورس را بالا رفتن نرخ بهره بین‌بانکی و تمرکز بانک‌مرکزی بر مکش پول از سایر بازارها می‌دانند. به همین واسطه روسای بانک مرکزی و سازمان بورس، نشستی با موضوع نرخ بهره بین بانکی داشتند که به‌دنبال برگزاری این نشست، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، اعلام کرد: با تصمیم بانک مرکزی مبنی بر کنترل نرخ سود بین‌بانکی، یکی از این دغدغه‌ها برطرف خواهد شد.
عشقی البته متغیرهایی همچون افت قیمت جهانی کالاها یا برخی تصمیمات ازجمله نرخ‌گذاری دستوری کالاها را نیز بر وضع درآمدی شرکت‌های بورس و کاهش پیش‌بینی‌پذیری و اطمینان در بازار سرمایه مؤثر دانست و ابراز امیدواری کرد برای حل این موضوعات نیز تدابیر لازم اتخاذ و اطمینان فعالان بازار سرمایه به این بازار تقویت شود.
سیگنال مثبت بانک مرکزی
بانک مرکزی مدعی است نرخ سود در بازار بین‌بانکی متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیسم بازار تعیین می‌شود و اگر نرخ آن رشد کرده، ناشی از همین عوامل بوده است؛ هرچند این بانک به‌عنوان بازارساز، در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی مورد تأیید دولت، در بازار بین‌بانکی حضور دارد و نرخ سود را در چارچوب مشخصی کنترل می‌کند.
رئیس‌کل بانک مرکزی با تشریح این موضوع، می‌گوید: در جلسه روز گذشته با رئیس سازمان بورس، ضمن تأکید بر لزوم یکپارچگی سیاست‌های پولی و مالی، تصمیماتی اتخاذ شده که نرخ سود در بازار بین‌بانکی کنترل خواهد شد.
علی صالح‌آبادی با بیان اینکه هرگونه سیاست در زمینه حمایت از بازار سرمایه باید همراه با سایر سیاست‌های دولت به‌ویژه سیاست کنترل تورم و اصلاح نظام بانکی باشد، می‌افزاید: سازمان بورس سازوکارهای حمایت نظام بانکی از شرکت‌ها و نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، ازجمله بازنگری در برخی مقررات در حوزه نهادهای مالی، سیاست‌های هدایت اعتباری با هدف تسهیل و ایجاد مشوق برای تأمین مالی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه از بانک‌ها را بررسی و به بانک مرکزی پیشنهاد کند و بانک مرکزی برای همکاری با بازار سرمایه در این زمینه آمادگی کامل دارد.
انتظار بورسی مجلس از دولت
در شرایطی که به دلایل مختلف، بازار سرمایه در شرایط خوبی به سر نمی‌برد رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز همزمان با نشست مدیران بازارهای پول و سرمایه، خواهان برگزاری نشستی بزرگ‌تر بین دولت و مجلس برای حل مسائل بورس شد.
محمدرضا پورابراهیمی گفت: انتظار ما از دولت، توجه ویژه به بازار سرمایه برای حل مشکلات مردم است و به‌زودی برگزاری نشست مشترک دولت و کمیسیون اقتصادی درخصوص آخرین وضعیت اجرای تعهدات دولت در دستور کار قرار خواهد گرفت.
پورابراهیمی افزود: وضعیت نامناسب بازار سرمایه کشور یکی از این مباحث است که انتظار ما از وزارت امور اقتصادی و دارایی رسیدگی جدی به مصوبات مرتبط با حمایت از بازار سرمایه است؛ زیرا بدون حمایت از بازار سرمایه تولید واقعی در اقتصاد رقم نخواهد خورد.
او بر همین اساس تأکید کرد: از رئیس‌جمهوری و تیم اقتصادی دولت انتظار داریم از اتخاذ تصمیماتی که در حوزه‌های مختلف به‌ویژه درخصوص قیمت‌گذاری دستوری که مغایر با قوانین بازار سرمایه است، اجتناب کرده و شرایطی را فراهم کنند که بتوانیم انتفاع را به بازاری برسانیم که ۵۰ میلیون نفر در آن ذی‌نفع هستند.
پورابراهیمی این نکته را نیز یادآور شد که زمانی نهایتاً ۲میلیون نفر در بازار سرمایه حضور داشتند ولی امروز دارندگان سهام عدالت، ذی‌نفعان بازار سرمایه هستند؛ ازاین‌رو انتظار ما از دولت توجه ویژه به بورس و بازار سرمایه برای حل مشکلات مردم است.