وقتی قرار است شما یک اتومبیل صفر کیلومتر بخرید، خیلی دردسری بابت اطمینان از قیمت اتومبیل ندارید. به هر حال قیمت یک خودروی صفرکیلومتر هم در بازار آزاد معلوم است و هم کارخانه سازنده آن اتومبیل، قیمت مشخصی را برای عرضه به مشتریان دارد. اما وضعیت این قیمت برای اتومبیل‌های دست‌دوم بسیار پیچیده است. قیمتگذاری این خودروهای کارکرده معمولا با توجه به عوامل مختلفی توسط کارشناسان تعیین می‌شود. یعنی ممکن است مثلا دو خودروی یکسان که سال ساخت آنها هم یکی است، دو قیمت کاملا متفاوت داشته باشند. در واقع عوامل دیگری باعث شده که این اختلاف قیمت بین دو خودرو یکسان به وجود بیاید. تشخیص این عوامل هم کار هر کسی نیست و اینجاست که پای کارشناسان اتومبیل به جریان خرید و فروش اتومبیل‌های دست دوم باز می‌شود. در ادامه خواهیم گفت که چه عواملی در تعیین قیمت کارشناسی یک اتومبیل تاثیرگذار است.
عوامل شناسنامه‌ای در اتومبیل‌ها
قطعا اولین گام در خرید یک اتومبیل دست‌دوم، انتخاب نوع خودرویی است که می‌خواهید بخرید؛ اینکه در کدام کلاس اتومبیل است و مربوط به چه برندی است. خب همین نوع اتومبیل دست‌دوم، یکی از عوامل بسیار موثر در تعیین قیمت آن است. بعد انتخاب نوع اتومبیل می‌توان وارد گام دوم شد؛ وقتی شما می‌خواهید یک اتومبیل دست‌دوم را بخرید اولین سوالی که می‌پرسید این است که اتومبیل مورد نظر شما چند کیلومتر راه رفته و مدل آن مربوط به چه سالی است؟ پاسخ این دو سؤال هم شاخص‌هایی برای تعیین کارشناسی قیمت اتومبیل است. یک عامل شناسنامه‌ای دیگر در تعیین قیمت اتومبیل دست‌دوم، قیمت پایه آن خودرو است.
-
نوع خودرو: همه چیز در این شاخص بستگی به نظر مردم دارد. مثلا قطعا برند تویوتای ژاپن از نظر مردم، برند معتبرتری نسبت به برند هیوندای کره است. خب پس در مورد دو اتومبیل از این دو برند که از نظر فنی، ظاهری و امکانات، تقریبا یکسان هستند، قیمت خودروی مربوط به کارخانه تویوتا بیشتر است. همچنین کلاس بدنه اتومبیل هم در این خصوص تأثیر دارد. مثلا خودروهای هاچ‌بک در ایران پر طرفدارترند، به همین دلیل در قیمت‌گذاری‌ها هم قیمت بیشتری برای آنها نسبت به یک اتومبیل سدان یکسان گذاشته می‌شود. یک عامل شناسنامه‌ای تاثیرگذار دیگر در قیمتگذاری اتومبیل، تعداد مالکان قبلی آن خودرو محسوب می‌شود. حالا یک به یک، این عوامل را بررسی می‌کنیم؛
-
قیمت پایه خودرو: شما هر زمانی که سراغ خرید یک اتومبیل دست‌دوم بروید، یک قیمت پایه برای آن اتومبیل وجود دارد. قیمت پایه در حقیقت همان قیمت نسخه صفر کیلومتر (کارخانه یا بازار) آن اتومبیل است. قطعا این قیمت‌های پایه روز به روز تغییر می‌کند و باید آن را به روز در قیمتگذاری خودروی دست‌دوم در نظر گرفت. کارشناسان قیمتگذاری از این قیمت‌های پایه روز مطلع هستند.
-
سال ساخت (مدل اتومبیل): سال ساخت خودروها در کشور ما در خصوص اتومبیل‌های داخلی معمولا با سال شمسی و در خصوص اتومبیل‌های خارجی با سال میلادی بیان می‌شود. در قیمتگذاری ماشین‌ها منطقی این است که هر چقدر اتومبیل قدیمی‌تر باشد قیمت آن پایین‌تر برود. چون بالاخره هر اتومبیلی یک عمر مفید دارد و بعد از آن احتمال خرابی‌اش بیشتر می‌شود. البته استثناهایی هم در این زمینه وجود دارد، مثلا این قاعده در خصوص اتومبیل‌های کلاسیک در نظر گرفته نمی‌شود.
-
کارکرد اتومبیل: تقریبا می‌توان گفت که مهم‌ترین عامل در قیمتگذاری خودروها همین کارکرد آنها یا پیمایش‌شان بر اساس کیلومتر است. قطعا هر وسیله‌ای یک عمر مفید دارد و هر چقدر از زمان استفاده آن بگذرد، مستهلک‌تر می‌شود. قطعات یک اتومبیل هم از این قاعده مستثنا نیست و هر چقدر خودرو بیشتر راه برود، قطعات آن مستهلک‌تر می‌شوند و قیمت آن بیشتر کاهش می‌یابد.
-
تعداد مالکان قبلی: شما هنگام خرید یک کالای دست دوم، ترجیح می‌دهید آن کالا را یک نفر قبلا استفاده کرده باشد یا چند نفر؟ خب پاسخ قطعا یک نفر است. در مورد اتومبیل هم همین شاخص وجود دارد. کارشناسان اتومبیل برای قیمتگذاری یک خودروی دست دوم اصطلاحا می‌گویند که این اتومبیل چند دست چرخیده است. هر چقدر تعداد مالکان قبلی یک اتومبیل بیشتر باشد، قیمت آن کاهش می‌یابد، چون آن اتومبیل قطعا با شرایط متفاوتی توسط هر یک از مالکان نگهداری شده است.
عوامل ظاهری در اتومبیل‌ها
اگر قصد فروش سریع ماشین خود را دارید باید هر چه سریع‌تر بتوانید به یک قیمت کارشناسی و منطقی برای خودرویتان مشخص کنید، پس بهتر است این کار را به کارشناسان خبره این حوزه بسپارید. یک شاخص اساسی مورد استفاده توسط کارشناسان برای قیمتگذاری اتومبیل‌ها، عوامل ظاهری است که شامل تجهیزات ظاهری، وضعیت بدنه و اوضاع رنگ بدنه اتومبیل می‌شود. در ادامه یک به یک به این عوامل و چگونگی تأثیرگذاری‌شان اشاره می‌کنیم؛
-
تجهیزات ظاهری: هر اتومبیل از یکسری تجهیزات ظاهری برخوردار است که سالم و قابل استفاده بودن این تجهیزات در قیمتگذاری اتومبیل مهم است. مثلا اگر شکستگی در شیشه یک اتومبیل وجود داشته باشد، یک کارشناس حرفه‌ای به آن توجه می‌کند و در قیمتگذاری نهایی آن را در نظر می‌گیرد. چراغ‌ها، صندلی‌ها، آینه‌ها، تجهیزات روی داشبورد و… جزو همین تجهیزات ظاهری به حساب می‌آیند.
-
وضعیت بدنه: این عامل هم در قیمتگذاری یک اتومبیل بسیار تاثیرگذار است. در ضمن به راحتی هم قابل تشخیص نیست و حتما در این زمینه باید از یک کارشناس اتومبیل کمک گرفت. معمولا مشکلات مربوط به بدنه در زمان تصادف‌ها و سوانح رانندگی به وجود می‌آیند و بعد از تعمیر و درست کردن آنها، هر کسی نمی‌تواند تصادفی بودن آن بخش اتومبیل را تشخیص دهد. کارشناسان برای قیمتگذاری یک اتومبیل، شاسی و ستون‌های آن را بررسی می‌کنند که خودرو تصادف سنگینی در گذشته نداشته باشد. میزان رنگ‌خوردگی، ضربه‌دیدگی و زنگ‌زدگی بدنه اتومبیل هم از جمله بررسی‌های دیگر آنهاست که تشخیص آن توسط یک فرد عادی امکان‌پذیر نیست. قطعا هر چقدر میزان آسیب‌دیدگی بدنه اتومبیل در گذشته بیشتر باشد قیمت آن کاهش می‌یابد.
-
رنگ اتومبیل: یکی از عوامل ظاهری دیگر تأثیرگذار در قیمت اتومبیل رنگ آن است. هرچقدر یک رنگ میان اتومبیل‌داران محبوب‌تر باشد، قیمت اتومبیل‌هایی با آن رنگ هم بالاتر است. مثلا در کشور ما رنگ سفید طرفداران زیادی دارد. رنگ‌های پرطرفدار بعدی در کشور ما مشکلی و طوسی هستند.
عوامل فنی در اتومبیل‌ها
یک نمره مهم دیگر در کارشناسی سایت کارنامه اتومبیل‌ها، نمره وضعیت فنی آنهاست. بررسی این عامل هم به راحتی توسط یک فرد عادی امکان‌پذیر نیست و این کار باید به یک کارشناس خبره سپرد. احوال فنی یک اتومبیل شامل بخش‌های مختلفی مثل موتور، سیستم سوخت‌رسانی، سیستم برق‌رسانی، سیستم تعلیق، گیربکس و… می‌شود. قطعا هر چقدر حال و روز فنی یک اتومبیل بدتر باشد، ارزش آن پایین‌تر قیمتگذاری می‌شود، چون مستلزم این است که صاحب جدید آن خرج بیشتری برایش انجام دهد.