نرخ دلار در بازار آزاد در شرایطی به بیش از 18 هزار تومان افزایش یافته که به نظر می رسد تنگناهای اخیر در انتقال منابع ارزی کشور به داخل در این زمینه بی تاثیر نبوده است. شاهد این موضوع، انتقادات تند همتی از مسدودسازی منابع ارزی کشورمان در کره جنوبی توسط بانک های این کشور است. موضوعی که دستور روحانی برای پیگیری مطالبات بانک مرکزی از کره جنوبی از طریق سیاسی و دوجانبه و نیز مسیر حقوقی و نهادها و مجامع بین المللی را در پی داشت.
سفر همتی به عراق برای پیگیری تفاهم نامه ارزی
از سوی دیگر، رئیس کل بانک مرکزی نیز چند روز قبل و در 28 خردادماه، به عراق سفر کرد تا بخش دیگری از پروژه آزادسازی منابع مسدود ایران در این کشور کلید بخورد. همتی در این باره و در یادداشتی نوشت: سال گذشته تفاهم نامه خوبی در خصوص نحوه استفاده از منابع ناشی از صادرات گاز و برق ایران به عراق امضا کردیم، لیکن به خاطر برخی مشکلات، به طور کامل عملیاتی نشده بود. وی با اشاره به توافق حاصل شده در سفر اخیر ادامه داد: در خصوص اجرای تفاهم نامه و استفاده از منابع بانک مرکزی برای خرید کالاهای اساسی و دارو به نتایج خوبی رسیدیم که از هفته آینده مراحل عملیاتی آن آغاز می شود. به گفته همتی، ارزش صادرات گاز و برق ایران به عراق، سالانه چندین میلیارد دلار است. ضمن این که میلیاردها دلار از منابع بانک مرکزی نیز در این کشور موجود است.
سلطه آمریکا بر نظام بانکی عراق
به گزارش خراسان، به رغم وجود منابع ارزی کشورمان در عراق، فشار آمریکا بر این کشور از طریق نفوذی که در نظام بانکی عراق دارد، مانع از ارتباط معمول ارزی بین دو کشور شده است.
خبرگزاری آنا در گفت وگویی که با مهدی ازرقی کارشناس مسائل عراق در 5 اسفند 98 داشته، نفوذ و سلطه آمریکا بر نظام بانکی و بانک مرکزی عراق را این گونه تشریح کرده است: بانک مرکزی عراق که یک طبقه آن به استقرار آمریکایی ها اختصاص دارد، به‌همراه بخش آمریکایی این بانک، نمایندگی‌های مستقلی در تمام شعب بانک‌های عراق دارد. این نمایندگان همه فرایندهای شعبه را به بخش آمریکایی بانک مرکزی عراق گزارش می‌دهند.
حتی در شعب بانک‌های ایرانی در عراق نیز نمایندگان بخش آمریکایی بانک مرکزی عراق مستقر هستند. اگر کسی بخواهد آن ها را از شعبه‌ای بیرون کند، فرد با گزارش خود می‌تواند شعبه را تعطیل کند. پرداخت حقوق نظامیان و کارمندان دولت عراق به‌وسیله یک شرکت وابسته به آمریکا انجام می‌شود. این شرکت بزرگ‌ترین شرکت در انجام پرداخت‌های خرد در عراق است. بانک تجارت عراق که تمام مبادلات خارجی عراق از مجرای آن صورت می‌گیرد توسط بانک جی‌پی‌مورگان آمریکا تاسیس شده است و این بانک مدیریت تراکنش‌های بانک تجارت عراق را در دست دارد.
در هر حال، سفر همتی در راستای انتقال ارزی بین ایران و عراق با توجه به محدودیت های موجود انجام شده است. پایگاه خبری بانک مرکزی به نقل از همتی به این مسئله اشاره دارد. وی گفته است: ما در مذاکرات با دوستان عراقی تأکید کردیم که نمی‌خواهیم عراق در این تفاهم‌نامه متحمل آسیبی شود، بنابراین توافق کردیم در چارچوب تفاهم نامه مشترک دو کشور، در موارد غیر تحریمی با یکدیگر همکاری کنیم. گزارش پایگاه خبری مذکور همچنین از تاکید نخست وزیر عراق بر همکاری این کشور در رفع مشکل پرداخت به ایران بابت برق و گاز خبر داد. مصطفی الکاظمی در این دیدار گفت: درخصوص حل مشکلات انتقال پول به شیوه تامین مواد غذایی و کالاهای اساسی با شما توافق کامل داریم و همکاری لازم را به عمل می آوریم.