آرمان- اواخر سال 89 بود که متاثر از بهار عربی در کشورهای منطقه بحران‌های داخلی سوریه آغاز شد. بحران‌هایی که در نهایت به استفاده از سلاح و رو در رویی نظامی کشید. ادامه این جنگ و درگیری‌ها باعث شد پس از گذشت بیش از هشت سال، از سوریه‌ای که روی خط توسعه قرار داشت، چیزی جز ویرانه‌های جنگ باقی نماند. حال با آرام‌ترشدن شرایط سوریه قصد بازگشت به شرایط پیش از جنگ را دارد.
از این رو بازسازی سوریه جز از طریق همکاری با سایر کشورها و جذب سرمایه خارجی ممکن نیست و طبیعتا ایران جزو اولین گزینه‌هایی است که دولت سوریه سراغ آن می‌رود. در همین زمینه روز گذشته معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بخش خصوصی کشور وارد بازار 600 میلیارد دلاری سرمایه گذاری در پروژه‌های بازسازی سوریه شده است، گفت: دولت ایران قرار نیست منابعی را به پروژه‌های عمرانی این کشورها اختصاص دهد، اما تضمین این سرمایه‌گذاری‌ها را از طریق بانک مرکزی می‌پذیرد. امیر امینی درباره سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در سوریه اظهار کرد: قوانین سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی متفاوت از قوانین سرمایه‌گذاری در ایران است و سرمایه‌گذاران باید بر اساس قوانین آن کشور نسبت به سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقدام کنند.
تیر ماه امسال عماد خمیس، نخست‌وزیر سوریه، در گفت‌وگو با العالم به موضوعاتی درباره سوریه و پروژه‌های بازسازی آن پرداخت و ایران و روسیه را دو کشور مهم در این مسیر معرفی کرد. همزمان نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز ابراز کرد که پس از شکست تروریست‌ها در ادلب، دنیا باید به بازسازی سوریه و بازگشت آوارگان کمک کند. پس از این اظهارات، رفته‌رفته سفرهای مقامات ایرانی به سوریه آغاز شد و در این رفت‌وآمدها درباره امضای تفاهم‌نامه‌هایی برای بازسازی سوریه در حوزه‌های حمل‌ونقل، اماکن تاریخی، ساختمان‌سازی، راه و شهرسازی، انتقال خطوط انتقال آب و برق و... با استفاده از ظرفیت پیمانکاران ایرانی صورت گرفت. تخمین‌های اولیه نشان می‌دهد که حضور در پروژه‌های سوریه می‌تواند سوددهی 600 میلیارد دلاری برای پیمانکاران ایرانی داشته باشد.
با این حال پس از این توافقات برخی گروه‌های داخلی به انتقاد از دولت پرداختند، زیرا معتقدند هنوز برخی شهرهای کشور، به‌ویژه شهرهای جنوبی نیاز به توسعه شهری و بازسازی دارند و در این شرایط بهتر است بودجه کشور صرف هزینه ترمیم خرابی‌های این شهرها صرف شود. در این زمینه لازم به ذکر است که دولت در حال حاضر تصمیمی برای سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی ندارند و تلاش مسئولان این است که پروژه‌های خارجی را به بخش خصوصی انتقال دهند. در زمینه بازسازی سوریه هم اوضاع به همین ترتیب پیش می‌رود و دولت تصمیم دارد از ظرفیت پیمانکاران خصوصی استفاده کند. به‌ویژه در شرایط کنونی که کشور تحت تحریم قرار دارد، سرمایه‌گذاری در سایر کشورها و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی باید به عنوان یک اولویت مطرح شود. زیرا این امر علاوه بر اینکه نقش بخش خصوصی در اقتصاد را گسترش می‌دهد، منجر به بهبود نرخ رشد اشتغالزایی، کاهش نرخ بیکاری، رونق تولید، ارزآوری و... می‌شود. از سوی دیگر در این مورد کشورهایی نظیر روسیه، چین و فرانسه وارد مذاکره با سوریه شده‌اند، بهتر است دولت ایران موقعیت را غنیمت شمرده و پیش از اینکه این کشورها پروژه‌ها را به چنگ آورند، کشور ما از روابطی که با این کشور دارد به نحو احسن استفاده کند.
تمایل سوریه به سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها
درباره حضور ایران در بازسازی سوریه معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه‌وشهرسازی با بیان اینکه بخش خصوصی کشور وارد بازار 600 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بازسازی سوریه شده است، گفت: دولت ایران قرار نیست منابعی را به پروژه‌های عمرانی این کشورها اختصاص دهد. امیر امینی با بیان اینکه بخش خصوصی کشورمان در حال سرمایه‌گذاری در حوزه‌های فسفات، تامین مصالح ساختمانی به ویژه سیمان در کشور سوریه است، ادامه داد: فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی در سوریه وجود دارد و تنها مشکل این است که کانال ارتباطی سرمایه‌گذاران با دولت سوریه ضعیف است. او افزود: البته پیمانکاران ایرانی وارد بازارهای عراق و ترکمنستان هم شده‌اند و چندین پروژه در بخش‌های حمل‌و‌نقلی در این کشورها توسط سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در مرحله عملیات اجرایی قرار دارد. امینی تاکید کرد: پروتکل‌هایی را فراهم کرده‌ایم و تفاهمنامه راهبردی بلندمدتی با دولت سوریه در حال انعقاد است که بخش خصوصی کشورمان از آن مجرا بتواند در سوریه سرمایه‌گذاری کند.
این مقام مسئول با بیان اینکه راه را برای بخش خصوصی برای ورود به کشورهای همسایه باز کرده‌ایم، عنوان کرد: دولت ایران قرار نیست منابعی را به پروژه‌های عمرانی این کشورها اختصاص دهد، اما تضمین این سرمایه‌گذاری‌ها را از طریق بانک مرکزی می‌پذیرد که این خود بار سنگینی برای دولت خواهد داشت. او با بیان اینکه روس‌ها هم در سوریه برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های عمرانی حضور دارند، یادآور شد: هر چند روسیه هم در این بازار حضور دارد، اما تمایل سوریه به سمت ایران است، چراکه قرابت مذهبی و فکری با ما دارد. امینی با تاکید بر اینکه برآوردهای انجام‌شده نشان می‌دهد بازسازی سوریه یک بازار 600 میلیارد دلاری است، گفت: 150 میلیارد دلار از این عدد مربوط به بازسازی مسکن‌های عمومی است. دولت ایران بخش خصوصی کشور را به دولت سوریه معرفی می‌کند و در چند سفر اخیر دولت ایران به سوریه هم سرمایه گذاران همراه دولت حضور داشتند. معاون وزیر راه‌وشهرسازی در پایان درباره ورود قرارگاه خاتم‌الانبیا به بازسازی سوریه هم خاطرنشان کرد: این قرارگاه هم وارد سرمایه‌گذاری در سوریه شده است.