با روی کار آمدن دولت یازدهم خیلیها منتظر بودند تحول خاصی در اقتصاد کشور بویژه در بخش مسکن که معیشت و رفاه مردم را دربر دارد ایجاد شود چراکه رئیس دولت در شعارهای انتخاباتی خود با کلید حل مشکلات این امید را برای مردم به وجود آورد اما پس از استقرار دولت و سکانداری آخوندی به عنوان وزیر راه و شهرسازی، تنها بخشی که مورد بیمهری قرار گرفت، بخش مسکن بود.
وزیر راه و شهرسازی در اولین اقدام خود در این وزارتخانه به جای رویکرد توجه به ساختوساز برای نزدیک کردن عرضه به تقاضا، دستور توقف ساخت مسکن مهر را صادر کرد و تداوم این طرح را نه اقتصادی دانست و نه رضایتبخش. هرچند مسکن مهر دارای مشکلاتی بود اما کارشناسان بر این اعتقادند که آخوندی با توقف ساخت مسکن باید فکری برای تداوم ساختوساز به عناوین مختلف میکرد، نه اینکه فقط با ارائه طرحهای مختلف که تاکنون هیچ کدام از آنها شکل اجرایی به خود نگرفته، وارد عمل میشد. حال 10 ماه از آغاز فعالیت مسؤولان مسکنی دولت یازدهم و مطرح شدن طرحهای مختلف برای خانهدار کردن مردم چون مسکن اجتماعی، حمایتی، مشارکتی، پاک، رهن ثانویه، صندوق پسانداز، لیزینگ مسکن و... میگذرد اما هنوز هیچیک از طرحها نهایی نشده و همچنان در حد طرح و نظر باقی مانده است. حال از آنجاکه مساله مسکن و خانهدار کردن افراد جامعه به عنوان یک مساله مهم اقتصادی و اجتماعی محسوب میشود و طی سالهای متمادی دولتهای مختلف سعی کردهاند با مطرح کردن طرحهای مختلف از مشکلات این بخش بکاهند و به خانهدار کردن مردم کمک کنند اما متاسفانه هنوز هم مشکلات زیادی در این زمینه وجود دارد.
بعد از مطرح شدن طرح مسکن مهر از سوی دولتهای نهم و دهم با هدف کمک به اقشار کمدرآمد جامعه، از این طرح به عنوان یکی از بزرگترین پروژههای مسکن در دهههای اخیر یاد شده است که با روی کار آمدن دولت یازدهم طرحهای دیگری هم از قبیل مسکن اجتماعی، حمایتی، مشارکتی، مسکن پاک و... بارها از سوی مسؤولان مطرح شد اما هنوز جزئیاتی برای هیچ یک از این طرحها عنوان نشده و وزارت راه و شهرسازی نیز اعلام کرده است که این طرحها درحال بررسی هستند و هنوز هیچ یک نهایی و ابلاغ نشده است. البته از آغاز فعالیت دولت یازدهم دو موضوع در بخش مسکن به نتیجه رسید؛ افزایش مبلغ وام مسکن از 20 به 35 میلیون تومان و ادامه مذاکرات برای افزایش این مبلغ به میزان 50 درصد قیمت یک واحد مسکونی و جمعبندی پرونده مسکن مهر و تحویل این واحدها تا پایان سال آینده. اما طرحهایی که برای خانهدار کردن مردم مطرح شد و البته نهایی نشده و جزئیات مصوبی ندارد، براساس آنچه مسؤولان مربوطه توصیفشان کردهاند، میتوان به طرحهای مسکن اجتماعی، بازار رهن ثانویه و لیزینگ مسکن، طرح مسکن مشارکتی، طرح مسکن پاک و صندوق پسانداز اشاره کرد.
طرح مسکن اجتماعی
این طرح برای دهکهای متوسط است و متوسط واحد مسکونی 50 متر در نظر گرفته شده و برای خانوارهایی که فرزند دارند به 70 متر میرسد و قرار است این واحدها به صورت اجاره در اختیار متقاضیان قرار گیرد. تفاوتی که این طرح با مسکن مهر دارد این است که در مسکن مهر به جز مبلغ وام، مابقی هزینهها را متقاضیان میدهند اما در مسکن اجتماعی این طور نیست بلکه واحدها متناسب با وسع درآمد خانوار قیمتگذاری میشود و حداکثر با 40 درصد از سهم درآمد، افراد امکان سکونت پیدا میکنند.
بازار رهن ثانویه و لیزینگ مسکن
به گفته وزیر راه و شهرسازی، لازمه اجرای بازار رهن ثانویه کاهش تورم و رسیدن به تورم یکرقمی است و افزایش سرمایه یکی از اهداف بازار رهن ثانویه است که هدف از آن ارتباط بین سرمایههای بازار و کار تولید مسکن است. به گفته مسؤولان بخش مسکن، لیزینگ مسکن نیز همین وضعیت را دارد و با راهاندازی لیزینگ، سرمایه در گردش تولید مسکن افزایش خواهد یافت.
طرح مسکن مشارکتی
به گفته مسؤولان وزارت راه و شهرسازی، مسکن مشارکتی تولید مسکنی است که آورده یک طرف میتواند زمین و آورده طرف دیگر میتواند هزینه ساخت باشد. این طرح در شهرهای جدید فولادشهر، هشتگرد، گلبهار، صدرای شیراز و بهارستان اصفهان مد نظر قرار گرفته است. همچنین در این طرح چون آورده زمین دست به نقد است آمادگی برای تولید مسکن اقشار متوسط و بالا به وجود میآید.
طرح مسکن پاک و صندوق پسانداز
مسکن پاک مخفف پسانداز، انبوهسازی و کوچکسازی است به این معنا که به روش پسانداز، مسکن تولید کنیم. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، این طرح روشی مناسب و اقتصادی است که تورمی نیز به جامعه تحمیل نخواهد کرد. ضمن اینکه با استفاده از این روش میتوان سرمایههای مردم را جمع کرد. همچنین اجرای این طرح تسهیلات بانکی مناسبی را با سود مناسب در اختیار افراد قرار میدهد. صندوق پسانداز مسکن نیز یکی از محورهای مسکن پاک است که در اینباره برخی کارشناسان معتقدند صندوق پسانداز مسکن باید راه بیفتد تا به بهبود مسکن کمک کند.
