عصراقتصاد: مدتی از تصمیم ترامپ برای تحریم نفتی ایران می‌گذرد و با این که هنوز موعد آغاز تحریم‌ها فرا نرسیده است، شاهد آن هستیم که برخی پالایشگاه‌ها به دلایل مختلف خرید نفت خود از ایران را کاهش داده اند. در این راستا رویترز اعلام کرده است دو پالایشگاه بزرگ هند یعنی؛ ایندین پترولیوم و بهارات پترولیوم نیز به دلیل مشکلات بیمه ای نفت‌کش‌ها خرید خود را از ایران کاهش خواهند داد. بر این اساس شرکت‌های ایرانی اعلام کرده اند که خودشان از این پس بیمه نفت‌کش‌ها را انجام خواهند داد، کاری که بدون اتصال سیستم بانکی ایران به بانک های بین المللی تا حدودی دشوار به نظر می‌رسد.
به گفته یک منبع آگاه صنعتی، "ایندین اویل" که قصد داشت در سال مالی ۲۰۱۹-۲۰۱۸ حداکثر ۱۸۰ هزار بشکه در روز نفت از ایران خریداری کند، پس از اینکه شرکت بیمه "یونایتد ایندیا" حاضر به ارائه پوشش بیمه برای محموله نفت ایرانی نشد، هفته گذشته نفت را در نفتکش غول پیکر دون خریداری کرد.
این شرکت درصدد است محموله های اوت را با شرایط مشابه از تهران خریداری کند و ایران مسئول تحویل محموله به بنادر هند خواهد بود.
یک منبع آگاه در شرکت بیمه "یونایتد ایندیا" تایید کرد که این شرکت ارائه پوشش بیمه برای محموله های ایرانی را متوقف کرده است.
شرکت‌های بیمه دولتی تنها به بیمه اتکایی از شرکت جنرال اینشورنس (GIC) متکی هستند و این شرکت به نوبه خود برای پوشش ریسک، به شرکت‌هایی در اروپا و آمریکا متکی است.
شرکت های بیمه اتکایی اروپایی و آمریکایی بازار جهانی را در اختیار دارند و به شدت مراقب هستند تا تحریم ها را زیرپا نگذارند.
یک منبع آگاه در GIC گفت: در حال حاضر وضعیت بسیار دشوار است. شرکت های بیمه اتکایی اروپایی و آمریکایی هیچ پوششی برای فعالیت های مربوط به ایران فراهم نمی کنند.
علاوه بر این یک منبع دیگر نیز اظهار کرد شرکت بیمه ایران، بیمه محموله های نفت فراهم می کند و این در حالی است که شرکت ملی نفتکش بیمه مسئولیت شخص ثالث و پوشش آلودگی از گروه بین المللی P&I Club را فراهم می کند.
در نتیجه نگرانی نسبت به از دست دادن پوشش بیمه باعث شد شرکت هندوستان پترولیوم خرید نفت از ایران را در اوایل ماه میلادی جاری لغو کند.
سعید ساویز کارشناس حوزه نفت در این راستا در گفت و گو با خبرنگار عصراقتصاد گفت: شرکت های بیمه ای ایران در کلوب‌های بیمه ای بین المللی شناخته شده نیستند. علاوه بر این دیده می‌شود که بیمه‌های داخلی در حال حاضر با مشکلات زیادی رو به رو هستند. چرا که مشکلات مالی و نبود اعتبار در موسسات مالی و اعتباری کشور به امری معمول تبدیل شده اشت.
وی در ادامه گفت: اما مساله این است که بیمه ها تا زمانی که حادثه ای رخ نداده و همه چیز به روال عادی پیش می‌رود می‌توانند این ادعا را به راحتی اعلام کنند، اما وقتی که حادثه ای رخ دهد و خسارات زیادی را به همراه داشته باشد، آیا بیمه های ایرانی با وجود این مشکلات نقدینگی، می توانند خسارات را جبران کنند؟
این کارشناس حوزه نقت، اظهار کرد: اگر اعلام شود که به شرطی بیمه‌های ایرانی می‌توانند بیمه نفت کش‌ها را انجام دهند که در کلوب‌های بین المللی عضو شوند، زمانی که ما هنوز FATF را نپذیرفته ایم و به سیستم بانکداری بین المللی وصل نیستیم، میبینیم که بیمه نفت کش ها توسط شرکت های ایرانی ممکن نیست.
ساویز در خصوص ادامه خرید نفت هند از ایران نیز گفت: هند، چین، روسیه و دیگر کشورها، اکنون به این فکر هستند که از نقطه ضعف به وجود آمده نهایت استفاده را ببرند. به طوری که کشور سریلانکا گفته است که به جای نفت به ایران چای خواهد داد، در حالی که ایران خودش صادر کننده چای است.
وی افزود: سال‌ها پیش ونزوئلا نیز در ازای نفت خود کالاهای اساسی را دریافت کرد که اکنون میبینیم نهایتا چنین اقداماتی این کشور را به کجا کشانده است. در نتیجه می‌توان دریافت این که بگوییم به کنوانسیون‌ها و بازارهای بین المللی وصل نمی شویم تا یک معاهده بین المللی مانندFATF را برای سود برخی از افراد قبول نکنیم، باعث می شود دچار مشکلات عدیده ای در زمینه بین المللی شویم.
این کارشناس حوزه نقت در خصوص این که آیا قبول کردن FATF بر شرایط بیمه نفت‌کش‌ها تاثیر دارد، گفت: بدون شک قرارداد های بیمه ای نیاز به تراکنش های مالی دارد و از آنجایی که گفته می‌شود اگر ایران این معاهده بین المللی را قبول نکند توانایی ارتباط با سیستم بانکی را نخواهد داشت، می توان دریافت که بیمه نفت کش ها نمی تواند با شیوه مراودات مالی کنونی ممکن نخواهد بود.
ساویز ادامه داد: با این حال برخی از پالایشگاه ها که مشتری نفت ایران هستند، می توانند خرید نفت از ایران را ادامه دهند، اما این که این خرید چقدر ادام داشته باشد، مشخص نیست و مشخصا نمی تواند دائمی باشد.
وی در ادامه با بیان این که اکنون در خاورمیانه بوی جنگ می آید، گفت: اگر این مساله به جنگ نفت کش ها منجر شود، بیمه های ایرانی می توانند خسارات محتمل را پوشش دهند؟
این کارشناس حوزه نقت با بیان این که معامله با دنیا روش های خاص خود را دارد، گفت: این مساله ممکن نیست که ما بخواهیم به تمام دنیا نفت صادر کنیم، از تمام دنیا دلار بگیریم و نهایتا بگوییم که به روش خودمان عمل می کنیم.
ساویز همچنین در خصوص کاهش توانمندی های اوپک در بازار بین المللی نفت و تاثیر آن بر معاملات نفتی ایران نیز گفت: یک روزی اوپک تشکیل شد تا با شرکت های نفتی غربی مقابله کند. اما این که امروز عربستان زمزمه ایجاد یک سازمان جدید را به گوش می رساند، نشان می دهد که اوپک دیگر توانمندی سابق خود را در بازار ندارد. علاوه بر این کشور ها تلاش دارند، ایران و ونزوئلا را که به وجود آورندگان اوپک هستند را بدون ایجاد شوک نفتی از بازار خارج ککن. ممکن است که این امر محقق نشود اما بدون شک نشان دهنده آن است که اوپک در آینده نزدیک وجود نخواهد داشت.
این در حالی است که گفته می‌شود لایحه جدید کنگره آمریکا درباره ممنوعیت فعالیت کارتل‌های تولیدکننده و صادرکننده نفت، اتحاد سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با روسیه و دیگر تولیدکنندگان غیراوپکی را هدف قرار می‌دهد. در صورت تبدیل این لایحه به قانون، تعادل بازار جهانی نفت به طور چشمگیری تغییر می کند. چرا که نقش کشورهای اوپک و غیر اوپک و پیمانشان برای ایجاد ثبات در بازار به شدت متزلزل خواهد شد.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که خرید نفت پالایشگاه ها از ایران به چه شکل ادامه خواهد داشت، گفت: در تحریم‌های پیشین اگر دولت روحانی روی کار نمی‌آمد و برجام امضا نمی‌شد، فروش نفت ایران به صفر می‌رسید. اما این بار با وجود این که تحریم ها، از سوی سازمان ملل وضع نشده است باید دید که در عمل چه اتفاقی رخ می‌دهد. آمریکا جهان را به دلار خود نیازمند کرده است و شرکت ها بر خلاف میل باطنی خود همکاری با ایران را متوقف می‌کنند تا از بازار آمریکا و دلار محروم نشوند.
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه گفت: اما مساله مهم این است که هنوز که تحریم‌ها آغاز نشده اند، نرخ ارز در کشور به شدت افزایش یافته است و شرکت‌های بزرگ کشور مانند شرکت ملی نفت، اعتبار کافی برای ادامه طرح‌های توسعه ای را ندارند. در نتیجه می توان دریافت که با شروع تحریم ها شرایط سختی برای کشور آغاز خواهد شد.