چرا كاهش نرخ سود بانكي به داد بورس نرسيد؟

بسياري از كارشناسان انتظار داشتند كه با كاهش سود سپرده‌هاي بانكي، بورس جان تازه‌اي گرفته و زيان وارده به سهامداران، جبران شود. اما با كاهش سود سپرده‌هاي بانكي نه تنها بازار بهبود نيافت، بلكه داده‌هاي اخير نشان از افزايش زيان وارده به سهامداران دارد. اينكه سود سپرده‌هاي بانكي به عنوان مبناي تعيين نرخ بازده مورد انتظار بازار اثر قابل توجهي بر قيمت دارايي‌هاي مالي از جمله سهام دارد، ترديدي نيست اما به نظر مي‌رسد كه بنا به دلايل زير آثار كاهش سود سپرده‌هاي بانكي در رونق بازار متبلور نشده است.

1- بازار در حال اصلاح خوش‌بيني بيش از اندازه خود نسبت به انتظارات به وجود آمده در خصوص حل و فصل فوري مشكلات تحريم‌ها متعاقب استقرار دولت تدبير و اميد است. در اين فرآيند اخبار و اطلاعات جديد بايد وزن بسيار بالايي داشته باشند تا بتوانند فرآيند اصلاح قيمت‌ها را كوتاه كرده و بازار را به سمت رونق سوق دهند، بنابراين به نظر مي‌رسد كه آثار مثبت كاهش سود سپرده‌هاي بانكي با تاخير در قيمت سهام منعكس شود. البته شوك‌هاي جديد سياسي و اقتصادي نظير عدم توافق هسته‌اي و گزارش‌هاي ضعيف شركت‌ها از عملكرد سال 92 و عملكرد سه ماهه اول سال 93 مي‌تواند مانع بهبود بازار شود. از اين رو بازار احتياط بيشتري درخصوص خريد سهام دارد.

2- در سال‌هاي اخير پيشران اصلي بورس، افزايش نرخ محصولات شركت‌ها تحت تاثير افزايش نرخ ارز بوده است. به نظر مي‌رسد كه اين محرك اصلي در حال جايگزيني است. با فرض عادي شدن روابط بين‌المللي بايد انتظار داشت كه «توان توليد و توسعه ظرفيت‌ها» محرك اصلي افزايش قيمت سهام شركت‌ها باشد و افزايش نرخ ارز نقش كمتري ايفا كند. با توجه به ركود حاكم بر فعاليت‌هاي اقتصادي، افزايش ظرفيت‌هاي توليدي سودآور با ترديدهايي روبه‌رو است.

3- در سال‌هاي اخير واكنش بازار سهام به تغيير قيمت مواد خام در بازارهاي جهاني كمرنگ شد. به نظر مي‌رسد از اين پس يكي از محرك‌هاي مورد توجه بازار به منظور برآورد افزايش (كاهش) درآمد بنگاه‌هاي اقتصادي توجه به وضعيت اقتصاد بين‌المللي باشد. برآورد برخي از اقتصاد دانان حوزه بين‌الملل حكايت از مشكلات اقتصادي چين و اتحاديه اروپا دارد، بنابراين اين موضوع فعالان بازار را محتاط كرده است.

4- شوك‌هاي سياسي و اقتصادي مشاركت كنندگان بازار را كوتاه مدت گرا كرده است. بنابراين تنها به اطلاعاتي كه پيامد‌هاي فوري داشته و موجب افزايش سريع درآمد مي‌شوند واكنش نشان مي‌دهند. با وجود آثار مثبت طرح‌هاي توسعه‌اي صنايع سودآور، در شرايط ركودي بازار NPV (ارزش خالص فعلي) پروژه‌هاي بلندمدت با بدبيني در قيمت سهام لحاظ مي‌شود. از طرف ديگر تصميمات مربوط به افزايش قيمت خوراك پتروشيمي‌ها و حقوق مالكانه معادن نيز مشاركت‌كنندگان بازار را محتاط كرده است.

5- بسياري از بازيگران اصلي بازار نقدينگي جديدي به بازار وارد نمي‌كنند و درصدد فروش سهام براي تامين نقدينگي موردنياز وزارتخانه متبوع خود هستند.

6-  طبق قوانين اصل 44، سال جاري سال آخر واگذاري‌ها است بنابراين ميزان عرضه سهام از سوي سازمان خصوصي‌سازي افزايش خواهد يافت. اين موضوع مشاركت‌كنندگان بازار را محتاط كرده است.