در حالی که ابلاغیه رسمی آزادسازی قیمت بلیت هواپیما ابلاغ نشده، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد که ایرلاین‌ها در حال مذاکره درباره نحوه اجرای این طرح هستند و عملاً آزادسازی به‌صورت آزمایشی در حال اجراست.
حمیدرضا غوابش با بیان اینکه برای اجرای آزادسازی نرخ بلیت هواپیما به مصوبه هیات دولت نیاز است، افزود: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در مراحل امور اداری و سازمانی است اما طی جلسه‌ای که هفته گذشته شرکت‌های هواپیمایی با رئیس سازمان هواپیمایی کشوری داشتند، دستورالعملی مبنی بر اجرای طرح آزادسازی به‌صورت آزمایشی برای شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شد.وی با بیان اینکه قانون برنامه پنجم توسعه، تکلیف آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را روشن کرده، اظهار کرد: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما یک الزام قانونی است و در حال حاضر هم روند اجرایی شدن را طی می‌کند.وی با بیان اینکه در حال حاضر اجرای آزادسازی نرخ بلیت رسمیت یافته است، افزود: هم‌اکنون شرکت‌های هواپیمایی در حال مذاکره درباره نحوه اجرای طرح هستند و عملاً به‌صورت آزمایشی در حال اجراست.غوابش تصریح کرد: آزادسازی الزاماً ارتباطی به افزایش قیمت ندارد اما با توجه به افزایش هزینه‌های تولید خدمات حمل‌ونقل، نرخ بلیت هم باید متناسب با آن افزایش یافته تا امکان پوشش هزینه‌ها و استمرار خدمات فراهم شود.دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی افزود: چنانچه در محیط کسب و کار، اقتصاد باثباتی داشته باشیم و افزایش نرخ سود یا بهره بانکی نداشته باشیم، رقابت بیش از پیش ارتقا یافته و شاهد کاهش تعرفه‌ها در آینده‌ای نزدیک خواهیم بود.
مشکل چیست؟
براساس اعلام قبلی قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور هوانوردی و هواشناسی قرار بود از 28 اردیبهشت 93 آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در کشور اجرایی شود که البته در روز موعود این وعده محقق نشد.این در حالی بود که جهانگیریان، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری درباره آزادسازی قیمت بلیت هواپیما گفته بود: «زمان اجرای آزادسازی قیمت بلیت هواپیما» مشخص نیست.این مساله ابهامات درباره زمان اجرای ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه را بیش از پیش افزایش داد و به شایعاتی درباره عدم هماهنگی بین مسؤولان صنعت حمل و نقل هوایی کشور دامن زد.به هر حال 8 روز پس از خلف وعده اجرای آزادسازی قیمت بلیت هواپیما، جلسه‌ای بین رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی داخلی برای بررسی جزئیات بند ب ماده 161 قانون برنامه پنجم برگزار شد.محمد خداکرمی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری درباره این جلسه گفت: در این جلسه جزئیات اجرای طرح آزادسازی نرخ خدمات هوایی مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت.
وی افزود: در این جلسه تصمیمات متخذه در رابطه با این موضوع به مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی منتقل شد و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری همکاری تنگاتنگ شرکت‌ها در اجرای دستورالعمل 11 ماده‌ای این سازمان تحت عنوان دستورالعمل نظارت بر اجرای طرح آزادسازی نرخ خدمات حمل و نقل هوایی را خواستار شد.
آزادسازی مساوی با کاهش یا افزایش قیمت؟
دولت هنوز این ابهام را رفع نکرده که آیا با آزادسازی نرخ بلیت هواپیماها قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند یا افزایش؟ البته چندی پیش علیرضا جهانگیریان، معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده بود که براساس بند ب ماده 161 قانون برنامه دولت ملکف است تا پایان سال اول برنامه (90) نسبت به متنوع‌سازی نرخ اقدام کند و از سال سوم برنامه که سال 92 است آزادسازی نرخ خدمات فرودگاهی را اجرایی کند و سازمان از طرف دولت موظف است این قانون را اجرا کند.جهانگیریان تصریح کرد: در مسیر اجرایی این طرح چنانچه حلقه مفقوده وجود داشته باشد اجرا با مشکل مواجه می‌شود به همین دلیل نرخ سوخت که باید به نرخ فوب خلیج‌فارس افزایش یابد انجام نشد و هم‌اکنون محصولات نفتی ما در کشور خیلی پایین‌تر از قیمت خلیج‌فارس است.رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در پایان گفت: بسیاری آزادسازی نرخ را با گران‌سازی اشتباه می‌گیرند این در حالی است که این دو با یکدیگر متفاوت است. شاید در برخی مسیرها و در برخی زمان‌ها با افزایش نرخ مواجه شویم اما همانگونه که از تجربه سایر کشورها می‌بینیم این طرح نه‌تنها باعث کاهش 30درصدی نرخ شده بلکه افزایش پروازها را نیز به دنبال داشته است.بدین ترتیب دولتی‌ها اعتقاد دارند نه‌تنها با آزادسازی، قیمت‌ها گران نمی‌شود بلکه حتی تا 30 درصد قیمت‌ها ارزان‌تر هم خواهد شد اما دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعتقاد دیگری دارد. او می‌گوید: با آزادسازی نرخ‌ها کاهش پیدا نمی‌کند اما به علت بالا رفتن هزینه تولید قطعا نرخ بلیت هواپیماها افزایش خواهد یافت.غوابش در پاسخ به این پرسش که تغییر قیمت‌ها با اجرای آزادسازی نرخ خدمات حمل‌ونقل هوایی چقدر خواهد بود؟ تصریح کرد: آزادسازی هیچ ربطی به افزایش قیمت ندارد؛ افزایش قیمت ناشی از افزایش هزینه تولید است.ما در دو سال اخیر با نرخ تورم بالا مواجه بودیم و حدود ۳۶ درصد حداقل نرخ تورم امسال بوده است.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی عنوان کرد: اگر شرکت‌های هواپیمایی بخواهند با قیمت سال گذشته هم بلیت خود را بفروشند، برای پوشش نرخ تورم، باید نرخ بلیت هواپیما را به اندازه نرخ تورم افزایش دهند و این موضوعی است که هرساله اتفاق می‌افتد. بنابراین ما با افزایش قیمت روبه‌رو خواهیم بود ولی نه به دلیل آزادسازی، بلکه به دلیل اینکه هزینه‌های تولید صنعت نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است.غوابش در پاسخ به این پرسش که یعنی افزایش قیمت‌ها بیش از ۳۰ درصد خواهد بود؟ متذکر شد: ما افزایش قیمت قطعا خواهیم داشت؛ چراکه این افزایش قیمت ناشی از افزایش هزینه‌های تولید است.وی با بیان اینکه افزایش هزینه‌ها بین ۳۷ تا ۴۰ درصد بوده، گفت: اگر شما به آمار منتشر شده رسمی کشور مراجعه کنید، می‌بینید که هزینه تولید خطوط هوایی در فروردین‌ماه ۹۲ نسبت به فروردین‌ماه ۹۱ حدود ۹۶ درصد افزایش داشته و فروردین‌ماه ۹۳ نیز نسبت به فروردین‌ماه ۹۲ نزدیک ۲۴ درصد افزایش داشته‌ایم. این گزارشی است که بانک مرکزی از هزینه‌های تولید حمل‌ونقل هوایی منتشر کرده است.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفت: قطعا من پیش‌بینی می‌کنم که بین ۳۷ تا ۴۰ درصد هزینه‌ها به طور متوسط افزایش داشته است.غوابش در پاسخ به این پرسش که آیا دولت اجازه می‌دهد تا این میزان افزایش قیمت داشته باشید تا هزینه‌ها پوشش داده شود؟ تصریح کرد: اگر دولت اجازه افزایش قیمت‌ها ندهد، به ناچار باید خودش مابه‌التفاوت را به شرکت‌های هواپیمایی بپردازد. چون هزینه‌های تولید را براساس بهای تمام شده قیمت‌گذاری می‌کنند.وی افزود: اگر دولت صلاح بداند که قیمت بلیت هواپیما کمتر از هزینه تمام‌شده تولید فروخته شود، انتظار از دولت می‌رود که این زیان را جبران کند و مابه‌التفاوت آن را به‌گونه‌ای جبران کند ولی در کل من بعید می‌دانم که این سیاست دولت باشد.