آرمان- بیش از یک هفته از فیلترینگ تلگرام می‌گذرد و به رغم وعده‌هایی که داده شده این پیام رسان محبوب در ایران همچنان مسدود است. در سال‌های اخیر که استفاده از اینترنت در ایران افزایش یافت و برخی شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و پیام رسان تلگرام به صورت آزادانه فعالیت می‌کردند، بسیاری از کسب و کارها از این فضا‌ها استفاده کردند و حتی شاهد شکل‌گیری کسب و کار‌هایی بودیم که مبتنی بر این شبکه‌ها و پیام‌رسان‌ها بودند. فیلترینگ تلگرام مشکلات متعددی برای کسب و کارهای نو ایجاد کرده و عنوان می‌شود تا 500هزار شغل از رونق افتاده‌اند.
فیلترینگ پیام‌رسان محبوب
برخی گزارش‌ها حکایت از این دارد که حدود 40 میلیون ایرانی عضو تلگرام هستند. به دنبال اتفاقاتی که هفته گذشته در ایران رخ داد، اینستاگرام و تلگرام فیلتر شدند. فیلترینگ اینستاگرام برداشته شده، اما تلگرام همچنان مسدود است. این مساله کسب و کارهای نو را دچار مشکل کرده است.
ایجاد مشکل برای کانال‌های فروش
رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال درباره ضرر و زیان کسب و کارهای اینترنتی با فیلترینگ برخی از شبکه‌های اجتماعی گفت: بر اساس آمار مرکز رسانه‌های دیجیتال و بر اساس ۱۹هزار کانال دارای کد «شامد» که در سامانه به ثبت رسیده است و می‌توان بر آنها بر اساس محتوا و عملکرد نظارت داشت، باید گفت که که از این تعداد کانال تلگرامی در حدود ۹۰۰۰ کانال مرتبط با فروش کالا یا خدمات بوده‌اند که در یک هفته اخیر با مشکلاتی مواجه شده‌اند. به گزارش ایلنا، سید مرتضی موسویان با اشاره به موج انتقاد فعالان کسب و کارهای مجازی کشور نسبت به عملکرد مجوز «شامد» برای کانال‌های تلگرامی عنوان کرد: شامد صرفا ربطی به تلگرام ندارد؛ شامد تمامی بسترها از جمله سایت‌ها و کانال‌ها در فضای مجازی و اپلیکیشن‌ها را شامل می‌شود.
در حال حاضر 175هزار اپلیکیشن، کد شامد دارند و یک مجوز ضروری برای فعالیت کسب و کارها در فضای مجازی است که باید برای فعالیت قانونی اخذ شود. او افزود: شامد عملکرد نظارت محتوایی را انجام می‌دهد و به کانال‌ها ارزش می‌بخشد؛ عملکرد شامد برای بستن و اقدام قضائی نبوده و نیست. رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال تاکید کرد: تمامی کانال‌ها با هر موضوعی در حوزه فضای مجازی از اطلاع‌رسانی تا کسب و کارها از جمله کانال‌های خبری، استارتاپ‌ها و فروشگاه‌‌ها و غیره اگر قصد داشته باشند در پیام رسان‌های داخلی فعالیت کنند و بیش از 5هزار عضو دارند، باید برای فعالیت قانونی کد شامد دریافت کنند؛ این مساله یک ضرورت برای تمامی پیام رسان‌های بومی است تا کانال‌ها از نظر محتوا رصد شود و برای همین منظور با تمامی پیام‌رسان‌های بومی صحبت شده است. موسویان با بیان اینکه پیام رسان‌های بومی از اهمیت بالایی برخودار هستند، اظهار داشت: مرکز ملی رسانه‌های دیجیتال در حال بررسی وضعیت پیام رسان‌های بومی است.
نیم‌میلیون شغل هوا شد!
همچنین رمضانعلی صادق‌زاده، رئیس سازمان توسعه تجارت الکترونیکی می‌گوید: «هنوز نظارتی بر فضای شبکه‌های مجازی بابت کسب و کارهای موجود در آن صورت نگرفته است»، این بستر رایگان چیزی نبود که کاربران و صاحبان مشاغل نوپا از کنار آن به راحتی عبور کنند و امروز فقط در تلگرام بر اساس آماری که از سوی مرکز ملی فضای مجازی که تا پایان روز ۱۵ مهرماه امسال برآورد شده «تعداد کانال‌های فارسی در شبکه تلگرام به ۶۲۶ هزارو ۵۳۹ کانال رسیده و در مدت ۱۰ روز، بالغ بر ۱۰هزار کانال به تعداد کانال‌های فارسی ایجادشده در تلگرام، افزوده شده است» طوری که در روز پنجم مهرماه امسال، تعداد کانال‌های ایجاد شده ۶۱۶ هزارو ۷۶ کانال اعلام شده بود.
عمده این کانال‌ها یا به رسانه‌های کسب و کارهای موجود بدل شدند یا ویترینی برای تبلیغات محصولات و خدمات یا خودشان با جذب مخاطب و دریافت تبلیغات کسب درآمد می‌کنند. اینها تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های کاربران در فضای مجازی است که حالا با فیلترینگ این شبکه‌ها فعلا از دست رفته‌اند. به گزارش ایسنا، سولماز صادق نیا، رئیس انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی نیز در این باره گفت که در حال حاضر تعداد قابل توجهی از مشاغل خانگی یا مشاغل کوچک، محصولات و خدمات خود را در شبکه‌های مجازی به خصوص تلگرام و اینستاگرام ارائه می‌کنند یا از طریق کسب تبلیغات کسب درآمد می‌کنند که حالا پس از اعمال فیلترینگ روی تلگرام این مشاغل و فرصت‌های شغلی همگی وضعیت مبهمی پیدا کردند. او اظهار کرد برای اینکه ابعاد بزرگ فعالیت در فضاهای مجازی به دست آید فقط کافی است به کانال‌های فارسی ایجاد شده در تلگرام نگاهی انداخت که بر اساس آخرین آمار که به پانزدهم مهرماه برمی گردد، ۶۲۶هزار و ۵۳۹ کانال تلگرامی ثبت شده است.
به گفته این عضو اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی، چندی پیش از سوی دولت طرح «شامد» جهت ثبت و ساماندهی فضای مجازی مطرح شد و کانال‌های دارای بیش از ۵۰۰۰ عضو موظف شدند در این سامانه خود را به ثبت برسانند. اتفاق جالبی که افتاد این بود که روز چهارشنبه یعنی دقیقا در زمان اعمال فیلترینگ روی شبکه‌های مجازی، پیامکی به همه اعضای شامد ارسال شد که از آنها خواسته شده بود برای دریافت کد خود به سامانه اینترنتی مربوطه مراجعه کنند. به گفته او کسب و کارهای موجود در شبکه‌های مجازی مانند تلگرام فقط شامل کانال‌ها نمی‌شود، بلکه اکنون چندین شرکت دانش‌بنیان اقدام به ارائه خدمات تخصصی و طراحی ربات‌های ویژه تلگرام کرده‌اند تا خدمات خاصی را در این فضا ارائه کنند و از آن به درآمد برسند؛ حالا می‌توان گفت کانال‌های تلگرامی در کنار برخی شرکت‌های خدماتی دانش‌بنیان و نرم افزارها و ربات‌ها با فیلترینگ ناگهانی فضای مجازی همگی دچار مشکل شده اند و حدود نیم‌میلیون شغل و فرصت شغلی با این اقدام به خطر افتاده است.