صمت- ساعت 21:48 یکشنبه 21 آبان 96 زمین‌لرزه‌ای به بزرگی 7.3 ریشتر، استان کرمانشاه و استان‌های غربی کشور را به شدت لرزاند و بر اساس آمار اعلام شده، تا کنون جان بیش از ۴۳۰ تن از هموطنان‌مان را گرفته و بیش از ۷۴۶۰ مصدوم برجای گذاشته است. تعداد پس‌لرزه‌های اعلام شده نیز تا آخرین دقایقی که این گزارش تهیه شد ۲۲۲ مورد گزارش شده است. به گفته کارشناسان عرصه زمین‌شناسی، زمین‌لرزه‌های رخ داده در غرب کشور( پهنه زاگرس) دور از انتظار نبوده و می‌تواند تا مدتی ادامه‌دار باشد.
عمق ۱۰ کیلومتری، تخریب زیادی ایجاد کرد
پژوهشگر گروه لرزه زمین‌ساخت و زلزله‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، ضمن اشاره به وقوع زلزله در محدوده باختر کرمانشاه گفت: آنچه می‌توان از پهنه رومرکزی این زمین‌لرزه دریافت کرد این است که این رخداد در مرز دو کشور در مناطق سرپل ذهاب و قصر شیرین ایران و حلبچه عراق به وقوع پیوسته که با توجه به کم جمعیت نبودن این مناطق و تراکم گسترده روستاها و شهرها آثار این زمین‌لرزه در منطقه‌ای گسترده احساس شده است.
به گزارش روابط عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، شهریار آزاد سلیمانی در ادامه افزود: لرزه زمین‌ساختی رشته کوه زاگرس در بخش میانی کمربند کوهزایی آلپ-هیمالیا قرار گرفته و این قسمت شامل ۴ پهنه گسلی اصلی با راستای شمال باختری است که گسل جبهه کوهستان زاگرس در بخش جنوبی و گسل زاگرس بلند در شمال آن، ۲ مورد از این پهنه‌های گسلی را تشکیل می‌دهند و در پهنه رومرکزی زمین‌لرزه اتفاق افتاده، به هم نزدیک می‌شوند.
وی با بیان اینکه روند این ۲جبهه ساختاری، شمال باختر-جنوب خاور است، افزود: در محدوده سرپل ذهاب پهنه گسلی جبهه کوهستان زاگرس در نزدیکترین فاصله خود به گسل زاگرس بلند قرار می‌گیرد و ویژگی‌های شناخته شده این منطقه از نظر جنبشی به صورت حرکات معکوس با مولفه کوچک راستا لغز-راست‌بر است.
سلیمانی، عمق حدود ۱۰ کیلومتری را به عنوان نکته قابل تامل این زمین‌لرزه عنوان کرد و گفت: این مقدار عمق نسبت داده شده به زمین‌لرزه‌ای با این مقدار انرژی می‌تواند تخریب زیادی در شهرها و روستاهای قرار گرفته در این پهنه رومرکزی ایجاد کند.به گفته وی، مسائل عنوان شده به همراه زمان وقوع این زمین‌لرزه در شب هنگام به میزان تلفات افزوده است و این در حالی‌است که رخداد زمین‌لرزه‌های اثرگذار در پهنه زاگرس دور از انتظار نیست.
این پژوهشگر حوزه لرزه زمین‌ساخت ضمن اشاره به رعایت اصول ایمنی در ساخت‌وسازهای شهری و روستایی تاکید کرد: باید تلاش کرد تا حد امکان از مکان‌های نزدیک به گسل‌های لرزه‌زا فاصله گرفت و در قدم بعدی ساختمان‌های مقاوم‌تر و اصولی‌تر را در مناطق خطرزا که مجبور به زندگی در آنها هستیم، بسازیم.
وی در ادامه با بیان اینکه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور همواره سعی دارد نقشه‌های شناسایی مناطق لرزه‌زا را تهیه کند و در اختیار بخش طراح بگذارد، تصریح کرد: استفاده از این مطالعات به ضمانت اجرایی و مجریان باوجدان و متخصص نیاز دارد تا نسبت به ساخت‌وساز مناسب و بهینه مقاوم در این مناطق پرخطر، احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند.
سلیمانی با بیان اینکه بر اساس اقلیم خشک و نیمه‌خشک موجود در ایران، مردم از دیرباز به دنبال شناسایی ذخایر آب برای گذران زندگی در مناطق مختلف بوده‌اند، تاکید کرد: همواره آب برای انتخاب محل زندگی مردم در اولویت قرار داشته است. آب به طور معمول در کوهپایه‌ها و دره‌ها یافت می‌شود و ساخت‌وسازهای روستایی و توسعه و تمرکز شهری و صنعتی به دلیل نیاز به آب در نزدیکی جبهه کوهستان انجام می‌شوند که این مناطق را در ایران، پهنه‌های گسلی دربر گرفته‌اند. این کارشناس ارشد زمین‌شناسی زمین‌لرزه با اشاره به اینکه در گذر زمان روستاهای کوچک به شهرها و مراکز جمعیتی تبدیل می‌شوند و از این‌رو در گذر زمان، ما خودمان را در مقابل زمین‌لرزه‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کنیم، خاطرنشان کرد: به ناچار جمعیت گسترده‌ای در این مناطق متمرکز می‌شوند و باید شرایط ساخت‌وساز ایمن و بهینه را رعایت کنیم.
وی با مقایسه زمین‌لرزه رخ داده، با زمین‌لرزه‌های بم و ورزقان تصریح کرد: زمین‌لرزه یاد شده، با این زمین‌لرزه‌ها نزدیک به یک واحد در بزرگا اختلاف دارد که این مقدار اختلاف به بیش از ۳۰ برابر در انرژی می‌رسد بدان معنا که در زمین‌لرزه یاد شده، نزدیک به ۳۰ برابر زمین‌لرزه بم انرژی آزاد شد و از اهمیت ویژه‌ای در این گستره برخوردار است.
به گفته وی، مسائل مطرح شده تاکنون برآوردهای مقدماتی است که باید با انجام تحقیقات میدانی در روزهای آینده از سوی پژوهشگران سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به مطالعات و نتایج تکمیلی دست یافت.
این گزارش می‌افزاید، محل نزدیک شدن گسل جبهه کوهستان زاگرس به گسل بلند زاگرس در بخش‌های شمالی‌تر باعث بروز زمین‌لرزه در غرب کشور شده و بر اساس اعلام مراکز پژوهشی مختلف، مرکز وقوع این زمین‌لرزه، استان کرمانشاه حوالی ازگله در طول جغرافیایی ۹/۴۵، عرض جغرافیایی ۸۴/۳۴ و عمق ۱۱ کیلومتری زمین بوده و در ۵کیلومتری ازگله، ۲۵ کیلومتری تازه‌آباد، ۳۷ کیلومتری باینگان، ۱۱۲ کیلومتری سنندج و ۱۲۲ کیلومتری کرمانشاه روی داده است. بر اساس این گزارش، در فاصله ساعت ۲۱ تا ۲۲ روز ۲۱آبان، مناطق مرزی غرب کشور ۲بار لرزید که زلزله دوم به بزرگای ۳/۷ بود. در اثر این زمین‌لرزه مسیر ارتباطی سرپل ذهاب مسدود شد و خسارت زیادی به این مناطق به‌ویژه روستاهای اطراف قصرشیرین، ازگله، تازه‌آباد، ثلاث باباجانی و سرپل ذهاب وارد شد که در این میان متاسفانه تعدادی از هموطنان کشته شده‌اند.
پس‌لرزه‌ها ادامه دارد
به گزارش صمت، مرتضی طالبیان، زمین‌لرزه‌شناس و رئیس پژوهشکده علوم زمین نیز درباره زلزله رخ داده در منطقه غرب کشور گفته است وقوع پس‌لرزه‌ها در غرب کشور طبیعی است و ممکن است تا چندماه آینده ادامه پیدا کند. بنابراین هموطنان ما نباید در مناطق آسیب‌دیده سکونت کنند.