سارا گلچین- در روسیه انتقال پایتخت از مسکو موضوعی است که هر روز بیشتر و بیشتر در میان سیاستمداران و از دل آمار عمومی منتشر شده بر اهمیت آن تاکید می‌شود.
در واقع هرچه می‌گذرد اظهارنظرهای مقامات مختلف و نیز انتشار آمارهای عمومی گوناگون اهمیت این مسئله را بیشتر نشان می‌دهد. در این میان طرفداران انتقال پایتخت از مسکو به شهری دیگر در روسیه در حال افزایش هستند و مشتاقانه خبرها دراین‌باره را پی می‌گیرند. آرنولد تولوخونوف، سناتور شورای فدراسیون از جمهوری بوریاتیا (یکی از جمهوری‌های روسیه در ناحیه سیبری مرکزی و ساحل شرقی دریاچه بایکال) ایده انتقال پایتخت از مسکو به یکاتینبرگ یا نووسیبیسرک را مطرح کرد. این سناتور در این باره گفت: «یکاتینبرگ، نووسیبیسرک یا هر شهر دیگری، فرق نمی‌کند.
ما باید پایتخت را از مسکو انتقال دهیم. از نظر مسکو به‌طور قطع این کار امکان‌پذیر نیست. پایتخت باید در وسط کشور باشد به همین دلیل این کار برای مقامات راحت نخواهد بود اما برای مردم چرا. امروز ۷۵ درصد ترافیک (روسیه) در مسکو است.» مهم‌ترین بعد انتقال پایتخت در روسیه بعد اقتصادی است. براساس صحبت‌های تولوخونف نمی‌توان با تکیه بر تنها یک شهر اقتصاد را متمرکز و چنین کشور بزرگی را اداره کرد.
انتقال پایتخت در قزاقستان یکی از نمونه‌های موفق این کار است که سناتور روسی از آن مثال می‌آورد. در قزاقستان پایتخت از آلماتی به آستانه منتقل شد. اکنون از سراسر قزاقستان مردمی که می‌خواهند خود را به آستانه، پایتخت، برسانند ۳ ساعت در راه هستند. اما در روسیه پهناور چطور می‌شود از چوکوتکا در شمال شرقی‌ترین بخش روسیه و نزدیکی‌های آلاسکا به مسکو در غرب این کشور پرواز کرد؟ اولگ دریپاسکا، دبیر کل و یکی از صاحبان شرکت آلومینیوم «یواس روسال» (UC Rusal)، ششمین شرکت بزرگ آلومینیوم جهان درخواست انتقال پایتخت از مسکو به سیبری را داده است. به‌گفته این مدیر اقتصادی روس، تصمیم اصلی، انتقال پایتخت به سیبری است. همه چیز در مسکو بیش از حد، متمرکز و فاسد است. به گفته دریپاسکا انتقال پایتخت روسیه از مسکو باعث تسهیل یکپارچکی روسیه به‌ویژه با منطقه آسیا-اقیانوس آرام خواهد شد و این مسئله کل کشور است. این مدیر اقتصادی از دو شهر ایرکوتسک و کراسنویارسک به‌عنوان جایگزین‌های مناسب برای مسکو نام برد.
سرگی شویگو، وزیر دفاع روسیه نیز در یک برنامه رادیویی به سود پایتختی سیبری و شرق دور روسی (قسمت روسیه ناحیه گسترده‌ای از شرق آسیا) صحبت کرد. به اعتقاد این مقام دولتی روس، این دو بخش می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای پایتخت جدید روسیه باشند. شویگو دراین‌باره گفت: «در کل، به شکلی دوستانه، بسیاری از مردم درباره این موضوع صحبت می‌کنند. من هم یکی از آنها هستم. من معتقدم که پایتخت باید به جای دور دیگری، به سیبری، منتقل شود. البته این نظر من است.» ولادیمیر ژیرینووسکی، رهبر حزب لیبرال دموکرات روسیه معتقد است ماگادان می‌تواند گزینه مناسبی برای پایتختی باشد. او مطمئن است که انتقال پایتخت از مسکو به یکی از شهرهای بخش روسی خاور دور نفوذ روسیه را در کشورهایی چون ژاپن، چین، کره، اندونزی و استرالیا بیشتر خواهد کرد. همزمان ژینووسکی اذعان کرده که به هیچ وجه ترسی از این ندارد که پایتخت کشور پهناورش از اروپا تا این حد دور باشد. به گفته او اروپا دارد پیر می‌شود و تا نیمه‌های قرن حاضر میلادی قاره سبز به «موزه» تبدیل خواهد شد، بنابراین لزومی برای نگرانی دراین‌باره وجود ندارد.
در این حال اما بسیاری از کسانی که از انتقال پایتخت روسیه حمایت می‌کنند، شک دارند که این ایده از سوی مقامات این کشور نیز حمایت شود. ضمن اینکه چنین پروژه بزرگی هزینه‌های هنگفتی در پی خواهد داشت. طرح انتقال پایتخت روسیه از مسکو به یک شهر دیگر مدتی است که در این کشور مطرح است اما حالا دوباره با نامه‌ای که روی کروپنوف، مدیر شورای نظارت موسسه جمعیت‌شناسی، مهاجرت و توسعه منطقه‌ای روسیه به ولادیمیر پوتین نوشته، جدی‌تر شده است.
او در این نامه به تمرکز بیش از حد در پایتخت فعلی، اشاره کرده و گفته ۲۰ درصد کل جمعیت روسیه اکنون در مسکو و مناطق اطراف آن ساکن هستند. به نوشته این مقام مسئول اگر وضع به همین ترتیب ادامه یابد و مهاجرت به سمت پایتخت و پیرامون آن قطع نشود، برتری ژئوپولتیک این کشور از میان خواهد رفت. این روند از نظر مقام مسئول جمعیتی حتی می‌تواند شادابی و خلاقیت روس‌ها را از آنها بگیرد و این خطر بزرگی است که روسیه را تهدید می‌کند.
ویکتور ساریچف، یکی از کارمندان موسسه «مطالعات طبیعت مسکو» نیز برخی از مزایای انتقال پایتخت از این شهر به شهر دیگر را برشمرد. از نظر او انتقال پایتخت به هم‌تراز شدن استانداردهای زندگی در کل کشور روسیه کمک می‌کند. او همچنین معتقد است این انتقال به نزدیک‌تر شدن پایتخت روسیه به کشورهای آسیایی کمک می‌کند زیرا می‌توانند متحدان خوب و قابل‌اعتمادی برای این کشور باشند. نظر ساریچف هم مانند رهبر لیبرال دموکرات‌هاست که اکنون متحدان آسیایی را مهم‌تر از اروپایی‌ها می‌داند. میخائیل دلیاگین، مدیر موسسه «روسیه برای جهانی شدن» انتقال پایتخت در روسیه تغییر خاصی در وضعیت این کشور ایجاد نمی‌کند بلکه تنها مناظر عوض می‌شوند. پیشنهاد فعلی، انتقال پایتخت از مسکو به شهری در منطقه اورال این کشور است که همه مردم از سراسر روسیه بتوانند راحت به پایتخت دسترسی داشته باشند. مسکو از دو سال پیش تا حالا از نظر مساحت دو برابر شده برای مقامات این کشور تبدیل به مسئله‌ای نگران‌کننده شده است. به هرحال در روسیه که ۲ بار پیشینه عوض شدن پایتخت را دارد اکنون بحث انتقال پایتخت داغ است و باید دید مقامات این کشور سرانجام دراین‌باره چه تصمیمی خواهند گرفت.
بار نخست در سال ۱۷۱۲ میلادی (۳۰۵ سال پیش) پایتخت از مسکو به سن‌پترزبورگ منتقل شد و بار دوم در سال ۱۹۱۸ میلادی (نزدیک به ۱۰۰ سال پیش) و در پایان جنگ جهانی اول دوباره پایتخت از سن‌پترزبورگ به مسکو تغییر پیدا کرد. درحال‌حاضر مخالفان و موافقان زیادی در این باره وجود دارد اما آنچه مشخص است اینکه تمرکزگرایی زیاده از حد در مسکو و اطراف آن در حال تبدیل شدن به یک خطر جدی برای کشوری به بزرگی و وسعت روسیه است که از دو قاره اروپا و آسیا هر کدام سهمی دارند.