روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی از آغاز مذاکره برای اتصال شبکه شتاب ایران به مستر کارت خبر داد. بانک مرکزی از گذشته‌های دور تلاش زیادی برای اتصال شبکه بانکی کشور به مستر کارت انجام داده است که متاسفانه با روی کارآمدن دولت قبل و افزایش تحریمهای هسته ای علیه نظام پولی و بانکی کشور به نتیجه نرسید. اما پس از برجام، با آغاز گشایش‌های سیاسی و اقتصادی مذاکراتی در این زمینه انجام گرفت که البته به دلیل آمریکایی بودن، ورود این کارت‌های اعتباری با محدودیت‌های زیادی مواجه شد.
تحریم؛ سد بزرگ ورود مستر کارت
در میان کارت‌های اعتباری بین‌المللی مستر کارت و ویزا کارت معروف ترین و پر طرفدارترین این کارت‌ها در سراسر جهان به شمار می‌روند که البته به دلیل وابستگی آنها به بانک‌های آمریکایی و تحریمهای این کشور علیه ایران، هیچ بانکی در کشورمان نمی‌تواند از این کارت‌ها پشتیبانی کند. تا میانه دهه ۷۰ خورشیدی بانک‌های ملی و صادرات با مستر کارت همکاری داشتند و این نوع کارت‌ها را پشتیبانی می‌کردند، اما با تشدید تحریمهای آمریکا در دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون، این فعالیت‌ها متوقف شد و شرکت‌های آمریکایی از همکاری اقتصادی با ایران باز ماندند.
در دهه ۸۰ خورشیدی نیز برخی بانک‌ها به ویژه بانک‌های خصوصی تلاش کردند تا با همکاری تعدادی از بانک‌ها، صرافی‌ها و شرکت‌های واسط در کشورهایی چون آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و حتی قزاقستان و تاجیکستان راهی برای استفاده از مزایای این کارت‌ها برای مشتریان ایرانی باز کنند که در نهایت پس از مدتی از ادامه فعالیت باز ماندند. در چند سال اخیر هم با روی کار آمدن دولت نهم علاوه بر تحریمهای آمریکا، نظام پولی و بانکی کشور با تحریمهای گسترده هسته ای مواجه شد و بدین ترتیب استفاده از این کارت‌ها برای مشتریان ایرانی کاربردی نداشت. پس از عملیاتی شدن برجام، مقامات بانک مرکزی مکاتباتی را با چهار شبکه پرداخت بین‌المللی انجام دادند، اما به دلیل آمریکایی بودن ویزا کارت و مستر کارت ورود این کارت‌های اعتباری به بازار ایران با محدودیت همراه شد .
مستر کارت و مزایای آن
مسترکارت و ویزا کارت دو نوع از کارت‌های اعتباری معتبر جهان هستند که با داشتن بیش از ۱۴۰ نمایندگی در کشورهای مختلف جهان و همین طور با دارا بودن سه میلیون دستگاه پایانه ATM و POS در رتبه اول مبادلات مالی قرار دارند. مستر کارت برای شبکه پرداخت کارت‌های نقدی و کارت‌های اعتباری در سطح بین‌اللملی مطرح است. این مجموعه از استانداردها که توسط ویزا، مستر و یوروپِی در سال ۱۹۹۴ در اروپا به شکلی متحد عملیاتی شده است از ویزا و مسترکارت آغاز شد و به مرور کارت‌های دیگر نیز به آن پیوستهاند. باید در نظر داشت که برای اتصال شبکه بانکی کشور با شبکه ویزا و مسترکارت، در نظر گرفتن تجربه‌های بین‌المللی در این رابطه بسیار اساسی و مفید خواهد بود .از مزایای مسترکارت و ویزا کارت می‌توان به کارمزد‌های ناچیز، دریافت صورت حساب روزانه و رایگان، نقد کردن وجوه از دستگاه‌های خودپرداز (ATM) در بیشتر کشورهای جهان، خرید از تمامی فروشگاه‌های بین‌المللی و اینترنتی، تبادل مالی با شرکت‌های بین‌المللی، انتقال پول از شعب ارزی بانک‌های بین‌المللی، صرافی‌ها و بانک‌های اینترنتی اشاره کرد.
در هر حال شرکت‌های خصوصی برای صدور این کارت‌ها از شعب مسترکارت و ویزاکارت در کشورهای نزدیک ایران مانند عمان، امارات، گرجستان، ارمنستان یا کشورهای اروپای شرقی چون بلغارستان و لهستان استفاده می‌کنند. مسترکارت از سال ۲۰۰۶ به یک شرکت عمومی چند ملیتی تبدیل شد و قبل از ارائه عمومی آن در سراسر جهان، مسترکارت به صورت یک شرکت تعاونی چند ملیتی عمل می‌کرد که متعلق به بیش از ۲۵ هزار موسسه مالی بود که برند مسترکارت بر روی کارت‌های اعتباری این موسسات درج می‌‌شد. این کارت‌ها براساس اعتبار و توان مالی مشتری صادر می‌شود و فرد می‌تواند نیازهای امروز خود را با آن انجام دهد، بازپرداخت آن را به آینده موکول کند و به ازای آن مبلغی را به عنوان بهره به بانک صادر کننده بپردازد.
اظهارات جدید در رابطه با مستر کارت
روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی از آغاز مذاکره برای اتصال شبکه شتاب ایران به مستر کارت خبر داد. به گزارش ایلنا، ولی ا... سیف در این رابطه گفت: در رابطه با کارت‌هایی که با آمریکا ارتباط دارند محدودیت‌هایی داریم که در حال مذاکره هستیم تا بتوانیم در آینده این مشکلات را برطرف کنیم. او در پاسخ به این سوال که با توجه به عدم اتصال شبکه شتاب ایران به شبکه بین‌المللی مسترکارت و ویزا کارت اخیراً چه گشایش‌هایی در این حوزه رخ داده است گفت: ما دو کار را به صورت همزمان انجام می‌دهیم؛ اول اینکه به صرافی‌ها اجازه می‌دهیم تحت کنترل و نظارت بانک مرکزی از کارت‌های بین‌المللی استفاده کنند و به جای ارز به آنها بفروشند.
در کنار آن بانک مرکزی درصدد است با ایجاد زیرساخت لازم، زمینه اتصال کارت‌های بین‌المللی را به سوئیچ ملی کارت ما ایجاد کند. سیف افزود: برخی از این کشورها مثل ژاپن، چین و روسیه آمادگی بیشتری در این زمینه دارند، البته در رابطه با کارت‌هایی که با آمریکا ارتباط دارند محدودیت‌هایی داریم که در حال مذاکره هستیم تا بتوانیم در آینده این مشکلات را برطرف کنیم.رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: علاوه بر این، با برخی کشورهای همسایه در حال گفتگو هستیم تا بتوانیم سوییچ ملی کارت‌های خود را به یکدیگر متصل کنیم به گونه‌ای که کارت‌های عادی بانک‌های ما بتواند در آن کشورها مورد استفاده قرار گیرد و برعکس.او تاکید کرد: این کار در شرف انجام است و در همین راستا مذاکراتی با کشور آذربایجان داشتیم. همچنین با ترکیه هم رایزنی‌هایی داشته‌ایم که امیدواریم هرچه زودتر عملیاتی شود.
- روزنامه آرمان