امید گراوند- نقش زنان در توسعه، به‌طور مستقیم به اهداف توسعه اجتماعی و اقتصادی بستگی دارد و ازاین‌رو در تحول همه جوامع انسانی، عاملی بنیادی به‌شمار می‌آید. پژوهش‌ها نشان می‌دهد زنان به دلایل متعدد ازجمله بیکاری و کاهش دستمزدها و نارضایتی از شغل قبلی، وارد کارآفرینی می‌شوند.
چون کارآفرینی راهی برای برون‌رفت از بیکاری معمول است. سه دلیل مهم کشورها برای توجه به مقوله کارآفرینی، تولید ثروت، توسعه فناوری و اشتغال مولد است. درحالی‌که در کشور ما به‌اشتباه این مفهوم با اشتــغالزایی مترادف‌شده و فقط برای حل مشکل اشتغال به سمت کارآفرینی می‌رویم. در اواخر دهه۷۰ در بسیاری از کشورهای پیشرفته به علت تغییر در ارزش‌ها و گرایش‌های جامعه و تغییرات جمعیت‌شناختی، موجی از کسب‌وکارهای کوچک و افراد خوداشتغال به وجود آمد. به هر روی بسیاری از زنانی هم که وارد عرصه کارآفرینی می‌شوند با چالش‌ها و مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند که بخشی از آنها مربوط به آگاهی نداشتن از محیط کسب‌وکار و کارآفرینی است. در این زمینه قرار است مراکز رشد و شتاب‌دهی کسب‌وکار زنان در استان‌ها ایجاد شود.
مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده با اعلام این خبر گفت: مرکز رشد و شتاب‌دهی کسب‌وکار زنان با هدف انگیزه و آگاهی‌بخشی به بانوان جامعه، در همه استان‌ها باید راه‌اندازی شود. فهیمه فرهمندپور در همایش تبیین نقش بانوان در اقتصاد مقاومتی، اظهار کرد: بسیاری از زنان انگیزه ورود به کسب‌وکار را دارند، اما اطلاعات کافی در این زمینه ندارند و به همین منظور مرکز رشد و شتاب‌دهی کسب‌وکار زنان در همه استان‌ها باید راه‌اندازی و فعالیت این مراکز باید زیر نظر ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی هر استان پیگیری شود. وی درباره مرکز رشد و شتاب‌دهی کسب‌وکار زنان تشریح کرد: در این مرکز فرهنگ کار و کارآفرینی ترویج پیدا می‌کند، مشاوره‌های تخصصی درباره امور کسب‌وکار ارائه می‌شود، موانع فعالیت‌های اقتصادی امور بانوان شناسایی و برای آن راهکار ارائه می‌شود و با راه‌اندازی این مرکز امید است بسیاری از مشکلات کاهش پیدا کند.
پیش‌قدم شدن زنان کارآفرین
مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه بسیاری از بانوان درباره کمبود اعتبارها گلایه‌هایی را مطرح می‌کنند، افزود: دولت تدبیر و امید با مشکلات اقتصادی فراوانی روبه‌رو است، اما با این حال، باید اعتبارها به نحوی مدیریت شود تا سهم بانوان نادیده گرفته نشود و این امر نیازمند همکاری و هم‌افزایی بیشتر دستگاه‌های اجرایی است. اهداف و راهبردهای اقتصاد مقاومتی به سرمنزل مقصود نمی‌رسد، مگر با ترویج کار و کارآفرینی و برای این ترویج و فرهنگ‌سازی باید بانوان پیش‌قدم باشند. وی یکی از دلایل اساسی روی زمین ماندن نقش اقتصادی در جامعه را فاصله گرفتن بانوان از کسوت سنتی آنها عنوان کرد و گفت: بانوان جوامع شهری و حتی روستایی از کسوت سنتی خود فاصله گرفته‌اند و حتی در زنان روستایی مصرف‌گرایی شیوع پیدا کرده است. فرهمندپور با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره مشارکت آحاد جامعه برای تحقق اقتصاد مقاومتی، ادامه داد: هدف اصلی مقاوم‌سازی اقتصادی، مشارکت همه جامعه و تبدیل افراد جامعه به نیروی مولد اقتصادی بوده است. مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه تغییر در نظام فرهنگی کشور از زنان شروع می‌شود، گفت: زنان باید پرچم‌دار ایجاد تغییرات در فرهنگ باشند. فرهنگ‌سازی در جامعه و ایجاد تغییر به بانوان وابسته است و نقش نخست در فرهنگ و فرهنگ‌سازی را بانوان برعهده دارند. فرهنگ با آموزش و تغییر در بانوان جامعه اصلاح می‌شود، زنان به‌ویژه مادران باید فرهنگ کار را در جوانان ترویج دهند و به آنها انگیزه لازم برای انجام کار و کارآفرینی را تزریق کنند.
افزایش مشاغل خانگی
مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده با تاکید بر افزایش مشاغل خانگی در بین زنان، افزود: مشاغل خانگی جامعه هدف وسیعی را پوشش می‌دهد و تعارضی با نقش‌آفرینی مهم در فضای خانواده در این مشاغل وجود ندارد. تاکید بر حضور زنان در مشاغل خانگی، مبنی بر ممنوعیت حضور بانوان در دیگر شغل‌ها نیست و هیچ تابلوی ورودممنوعی برای حضور زنان در جامعه وجود ندارد و آنها می‌توانند در زمینه‌های دلخواه خود فعالیت کنند. بانوان نقش موثری در کاهش آسیب‌های اجتماعی دارند، با ترویج کار در جامعه و افزایش فعالیت‌های اقتصادی می‌توان از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری کرد.
ارائه مشاوره‌های تخصصی
شناسایی موانع فعالیت‌های اقتصادی امور بانوان و ارائه راهکار برای آن مورد تاکید بسیاری از زنان کارآفرین است. فرزانه باباعلی، کارآفرین در حوزه مد و لباس ایجاد مراکز رشد و شتاب‌دهی کسب‌وکار زنان در استان‌ها را یک اقدام موثر برای افزایش آگاهی زنان کارآفرین عنوان کرد و به صمت گفت: این مراکز می‌توانند زنانی را که به شکل سنتی در حال فعالیت هستند با شیوه‌های جدید کسب‌وکار آشنا کند؛ با توجه به اینکه مهم‌ترین موضوع برای کارآفرینان و تولیدکنندگان داشتن بازار برای عرضه محصولات است با آشنا کردن زنان این عرصه با روش‌های مناسب برای کسب‌وکار و ارائه مشاوره‌های تخصصی، می‌توان به آنها کمک کرد. باباعلی در ادامه افزود: با توجه به اینکه زنان بیشتر در مشاغل خانگی مشغول به کار هستند، ممکن است دسترسی و آگاهی مناسبی نسبت به شیوه‌های جدید کسب‌وکار نداشته باشند و در ارائه کالاهای تولیدی خود دچار مشکل می‌شوند، بنابراین اگر مراکز رشد و شتاب‌دهی کسب‌وکار زنان ایجاد شوند در توسعه کسب‌وکار زنان و تبدیل شیوه‌های سنتی به نوین، نقش موثری خواهند داشت.
وی با اشاره به ارتباط نقش زنان در توسعه پایدار و افزایش آگاهی آنها در کسب‌وکار به صمت گفت: در زمینه نقش زن در توسعه رویکردهای متفاوتی وجود دارد. بعضی از این رویکردها بر اساس نیاز جامعه جدید صنعتی به نیروی کار است و اینکه جامعه به تمام نیروی انسانی خود نیاز دارد و بعضی از آنها بر اساس لزوم تساوی زن و مرد و حقوق فردی و مساوی آنها است. برخی نیز با توجه به نیاز جامعه و اینکه در هر شرایطی جامعه با کدام شیوه بهتر اداره می‌شود، نظرهای خود را تغییر می‌دهند. از طرفی در کشورهای توسعه‌یافته با توجه به کم شدن رشد جمعیت و رقابتی که در تولید وجود دارد، جامعه مجبور به استفاده از نیروی کار زنان شد و این وظیفه‌ای است که جامعه برعهده زنان نیز گذاشته است. تمام زنان در این جوامع می‌دانند که باید شغلی داشته باشند و جامعه نیز زمینه شغلی آنها را فراهم کرده است؛ اما در یک کشور درحال‌توسعه مثل کشور ما که زمینه شغلی برای همه مردان نیز فراهم نیست زنان در مرتبه دوم قرار می‌گیرند. بنابراین زنان به‌ویژه مادران باید فرهنگ کار را در جوانان ترویج دهند و به آنها انگیزه لازم برای انجام کار و کارآفرینی را تزریق کنند.
آگاهی بیشتر زنان کارآفرین
درباره صنایع‌دستی در حوزه آموزش و تولید محصول باکیفیت مشکل کمتری وجود دارد، اما چالش اصلی این حوزه بازاریابی و فروش است. عاطفه رفیعی‌فر، کارآفرین در حوزه صنایع‌دستی نیز وجود نداشتن بازار برای ارائه محصولات صنایع‌دستی را یکی از مهم‌ترین مشکلات کارآفرینان این حوزه عنوان کرد و به صمت گفت: برای اینکه زنان کارآفرین بتوانند فعالیت خود را با توان و تمایل بیشتری انجام دهند باید از آنها حمایت‌های لازم انجام شود؛ برای مثال در حوزه صنایع‌دستی با ایجاد شدن بازارچه‌ها و نمایشگاه می‌توان مشکل فروش محصولات را تا حد مناسبی کاهش داد. زنان این حوزه برای تولید صنایع‌دستی خود باید آموزش‌های بیشتری ببینند، همچنین خرید مواد مورد نیاز برای تولید محصول باید با مشورت انجام شود تا هزینه‌های کمتری برای کارآفرینان به‌دنبال داشته باشد.
در زمینه فروش و بازاریابی محصولات صنایع‌دستی، افزایش آگاهی و ارائه مشاوره‌های تخصصی امری ضروری است که با ایجاد مراکز رشد و شتاب‌دهی کسب‌وکار زنان در استان‌های مختلف می‌توان زمینه ورود زنان به عرصه کارآفرینی را فراهم کرد و همچنین زنانی هم که در این عرصه هستند با دانش و آگاهی به کسب‌وکار بپردازند. رفیعی‌فر با اشاره به اینکه اشتغال موجب رشد شخصیت زنان می‌شود، افزود: اشتغال زنان، آنها را در رسیدن به تفاهم با دیگران تواناتر می‌کند و حس همکاری و مشارکت در زندگی زناشویی را قوت می‌بخشد. بنابراین باید در جهت رفع موانع کارآفرینی زنان گام برداشت تا برخی نگرش‌ها نسبت به کارکردن زنان تغییر کند.