نزدیک به 2 سال است که بزرگترین پروژه عمرانی- گردشگری کشور به دلیل تخلفات گسترده مالک آن به چالش خورده است. پدیده شاندیز که با تبلیغات وسیع رسانهای توانست بخش بزرگی از سهام مردمی را به خود جلب کند، پس از فاششدن موضوع تخلف محسن پهلوان، مدیرعامل سابق شرکت پدیده، وضع سهامداران این مجموعه را درهالهای از ابهام فرو برد.
حالا 135هزار سهامدار این پروژه بارها تجمع اعتراضی راه انداختهاند؛ اما حل مشکل این سهامداران با گرههای حقوقی و قانونی بسیاری مواجه است. در همین راستا در مرداد ماه امسال، شورای امنیت ملی مصوبهای را مبنی بر نظارت بورس بر خرید و فروش سهام پدیده ابلاغ کرد و علی طیبنیا، وزیر اقتصاد اعلام کرد كه مراحل ورود پدیده شاندیز به بورس در حال انجام است؛ اما بورسیها معتقدند برای خرید و فروش سهام پدیده در بازار سرمایه گرههای حقوقی وجود دارد. مهمترین گره این ماجرا آن است که براساس قوانین بازار سرمایه و فرابورس تنها سهام شرکتهایی میتواند واگذار شود که آن شرکتها هیچ ممنوعیت خرید و فروشی نداشته باشند و مسائل مالکیتی آن مشروط به تصمیمگیری قوه قضائیه نباشد. گرههایی که به نظر میرسد بهسادگی قابل گشودن نیست و سهامداران پدیده شاندیز را همچنان در بلاتکلیفی نگه داشته است.
پاسکاری سهام پدیده
اواخر سال ٩٣ بود که مشکلات بزرگترین پروژه گردشگری کشور آغاز شد. پروژهای که با تبلیغات وسیع رسانهای و جذب بالای سهام مردمی توانسته بود قدرت بگیرد، اما با آشکارشدن برخی از تخلفات در خصوص گرفتن مجوزها و... با مشکلات زیادی مواجه شد تا ١٣٥هزار سهامدار پدیده روزهای پراسترسی را تا به امروز بگذرانند.
مشکلات روزبهروز گستردهتر شد تا آنجا که ستاد تدبیر استان خراسان رضوی در سال ٩٥ هیأتمدیرهای جدید برای شرکت پدیده منصوب کرد تا این تیم بتواند مشکلات را حل کند.
هیأتمدیره جدید پس از به روی کارآمدن توانست اقدامات مثبتی را انجام دهد که شاید مهمترین آن راهاندازی مجدد عملیات عمرانی پروژه بود. اتفاقی که در ١٥ مهر ماه ٩٥ با پیمان و قرارداد جدید رخ داد تا سهامداران مردمی این پروژه امید بیشتری به آینده داشته باشند.
اما مهمترین مشکل این پروژه طولانیشدن روند نقلوانتقال سهام و عدم ورود سهام به بازاری همچون بورس یا اتاق تبادل پایاپای است که سهامداران را نگران کرده و فشار را بر روی هیأتمدیره جدید افزایش داده که یک نمونه آن تجمع چند روز پیش برخی از سهامداران مقابل مجلس شورای اسلامی است.
اما درخصوص ورود شرکت پدیده به بورس تاکنون اظهارنظرهای مختلفی صورت گرفته است.
در ٧ مرداد ماه ٩٥ وزیر اقتصاد در حاشیه شورای گفتوگوی دولت و بخشخصوصی در مشهد و در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره صورتحسابهای شرکت پدیده شاندیز اظهار کرد: صورتحسابهای شرکت پدیده شاندیز هماکنون در حال نهاییشدن است. طیبنیا ادامه داد که مراحل ورود پدیده به بورس در حال انجام است و تأکید کردیم سازمان بورس نهایت همکاری را در این ارتباط انجام دهد.
اما پس از گذشت بیش از ٣ ماه از وعده وزیر اقتصاد تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است.
آیا خریداری برای قیمت پیشنهادی سهام وجود دارد یا خیر؟
در ٢٥ مرداد ماه امسال نیز عباسعلی طوسیان، مدیر سابق بورس خراسان در میزگردی کارشناسی در این خصوص بیان کرد: پذیرش در بورس و یا فرابورس الزاماتی دارد؛ یکی از این الزامات آن است که نباید هیچ ممنوعیتی در خرید و فروش و داراییهای این شرکت وجود داشته باشد. اگر سرمایهگذاری بخواهد مالک بخشی از این پروژه باشد، باید به این نکته توجه کرد که سایر بخشهای پروژه تحت نظارت دادستانی نباشد و بخشهای دیگر هم بتواند مورد نقل و انتقال قرار گیرد؛ کسی که سرمایهگذاری میکند، باید تمام مسائل برای وی تعریفشده باشد و بداند که بازار بورس نیز بالا و پایین دارد و ریسکهای آن را قبول کند.
طوسيان با بیان اینکه قیمت سهام در بورس تابعی از عرضه و تقاضا خواهد بود، ادامه داد: ممکن است فروشنده برای فروش سهام خود قیمتی را در نظر بگیرد که هیچ خریداری برای آن پیدا نشود؛ بنابراین باید در سهام و سرمایهگذاری نقدشوندگی را همواره مدنظر داشت؛ به عبارتی باید ارزیابی کرد که آیا خریداری برای قیمت پیشنهادی سهام وجود دارد یا خیر.
بورس فقط نقش مشورتی دارد
در همین حال اما حسین فهیمی، مشاور رئیس سازمان بورس مسئولیت پدیده شاندیز را از دوش بازار سرمایه ساقط میکند. مشاور رئیس سازمان بورس در گفتوگو با اقتصاد آنلاین گفته است بورس هر آنچه باید انجام میداد، انجام داده است و از اکنون فقط نقش مشورتی دارد.
حسین فهیمی تصریح کرد: علت منتشرنشدن نتایج بازدید نماینده سازمان بورس از پدیده و جلساتی که داشتیم، این بود که قرار است هر اتفاقی که در پرونده بررسی پدیده شاندیز میافتد، از طریق استانداری خراسان رضوی و دادستانی خراسان رضوی انجام شود. ما صرفا برای حضور در جلسات بررسی حضور داشتیم.
وی تأکید کرد: سهامداران باید صرفا به اخباری که از طریق استانداری خراسان رضوی و دادستانی خراسان رضوی منتشر میشود، توجه کنند؛ در واقع اخباری که از منابع غیررسمی و مراجع دیگری منتشر میشود، قابل اعتنا نیست.
اما یکی از مواردی که همیشه سهامداران پدیده را امیدوار کرده است مصوبه شورایعالی امنیت ملی کشور در خصوص این شرکت است.
بورس مصوبه شورای امنیت ملی را تأیید کرده است
در این خصوص بهتازگی نماینده مردم درگز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه بورس مصوبه شورای امنیت ملی را تأیید کرده است، گفت: نپذیرفتن مسئولیت توسط بورس در خصوص پدیده رد مصوبه شورای امنیت ملی است.
عبدالله حاتمیان درخصوص مصاحبه اخیر مشاور رئیس سازمان بورس مبنی بر اینکه بورس در قبال پدیده مسئولیتی نداشته و نقش مشورتی دارد، تصریح کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار از لحاظ قانونی باید به تعهد خود عمل کند.
وی ادامه داد: اینکه در ٣٠ مرداد ماه مصوبهای مبنی بر نظارت بورس بر خرید و فروش سهام پدیده را امضا کرده باید بر مبنای همان صورتجلسه عمل کنند. نماینده مردم درگز در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: قوه قضائیه باید به موضوع پدیده ورود جدی داشته باشد و کار باید با محوریت قوه قضائیه پیش رود.
حاتمیان خاطرنشان کرد: قوه قضائیه نباید اطالهدادرسی کند و باید روند حل مشکلات و رسیدگی به آنها را تسریع ببخشد.
گشایش اتاق خارج از حمایت بورس مضرات دارد
اما در پایان علی حامد مقدم، مدیر روابطعمومی و امور بینالملل شرکت پدیده به خبرنگار «شهروند» در خراسان رضوی گفت: فعلا ما مکلف به راهاندازی اتاق مبادله تحت نظارت بورس هستیم؛ پس بورس باید زمان گشایش اتاق تبادله سهام را اعلام کند مگر مجبور شویم خارج بورس اتاق را باز كنيم که نیازمند مجوز بالادستی است.
او در پاسخ به این سوال که اگر امکان بازگشایی اتاق مبادلات از طریق بورس میسر نباشد، چه راهحلی برای خرید و فروش سهام دارید، عنوان کرد: در این صورت مجبوریم خودمان رأسا اقدام کنیم که نیازمند مجوز لازم است که البته گشایش اتاق خارج از حمایت بورس مضراتی هم به دنبال دارد.
- شهروند