صدور اسناد مالکیت زمین برای واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی علاوه‌بر امنیت روانی سرمایه‌گذاران، از بابت داشتن مالکیت زمین می‌تواند به آنها کمک موثری در امور بانکی و دریافت تسهیلات کند.
کارشناسان معتقدند که اسناد اراضی برای سرمایه‌گذاری که در واحد صنعتی صادر شده است ارزش افزوده ایجاد می‌کند، این در حالی است که هیچ واحد صنعتی بدون سند در شهرک‌ها وجود ندارد و اگر شهرکی سند مالکیت نداشته باشد به دلیل احداث در اراضی منابع ملی یا مستقر نشدن واحدهای صنعتی در آن است. در حقیقت هدف از ایجاد شهرک‌های صنعتی، توسعه صنعتی کشور در خارج از مناطق شهری است تا تاثیرات منفی بر ساکنان شهری را به حداقل رسانده، آلایندگی را کم کرده و با دسترسی آسان به مسیر حمل‌ونقل، کمترین بار ترافیکی را در مناطق شهرنشین به بار آورد.
این در حالی است که براساس قانون خارج از محدوده شهرک‌های صنعتی امکان انتقال سند مالکیت زمین به واحدهای صنعتی وجود ندارد و قرارداد زمین در قالب اجاره است؛ اما داخل شهرک‌های صنعتی سندهای مالکیت آماده است و حتی قبل از انتقال سند مالکیت، امکان ترهین اراضی نیز وجود دارد؛ به این صورت که زمین شهرک صنعتی در کمتر از یک روز به سرمایه‌گذار تحویل داده می‌شود. در حالی که اگر سرمایه‌گذار بیرون از شهرک‌های صنعتی برای احداث واحد صنعتی اقدام کند باید حدود 6 ماه معطل شود. همچنین این سند مالکیت در نزد بانک‌ها به عنوان وثیقه معتبر است در حالی که سند قراردادی واحدهای صنعتی بیرون از محدوده‌های شهرک‌های صنعتی در نزد بانک‌ها به عنوان وثیقه مورد قبول قرار نمی‌گیرد.
اسناد تفکیکی از سند مادر
سیدمسعود عظیمی، مدیر شهرک‌های صنعتی استان یزد درباره سازوکار صدور سند ثبتی و تفکیکی اراضی در شهرک‌های صنعتی به صمت گفت: شرکت شهرک‌های صنعتی زمانی که زمینی را تحویل می‌گیرد باید نسبت به دریافت اسناد مادر آن نیز اقدام کند. سپس این سند را زون‌بندی می‌کنند و اسناد تفکیکی یا صورتمجلس تفکیکی روی این سند مادر تنظیم می‌شود. این اسناد تفکیکی ذیل سند مادر دراختیار شرکت شهرک‌های صنعتی قرار می‌گیرد. در این میان صاحبان صنایعی که واحد صنعتی خود را به بهره‌برداری رسانده و تسویه‌حساب می‌کنند، می‌توانند سند مالکیت درخواست کنند. البته به شرطی که تخلف ساختمانی نداشته باشند این سند برای آنها صادر می‌شود. شرکت شهرک‌های صنعتی نیز تا حدود ۳۰ سال نسبت به نقل و انتقال سند نظارت می‌کند تا در صورت تغییر نوع فعالیت واحد صنعتی مشکلی به وجود نیاید. عظیمی درباره سازوکار انتقال سند نیز گفت: صدور سند مالکیت برای صاحبان صنایع در شهرک‌های صنعتی مزیت‌های زیادی دارد؛ از جمله اینکه می‌توانند برای گرفتن تسهیلات آن را دراختیار بانک گذاشته یا از آن به عنوان وثیقه استفاده کنند.
با این حال اگر صاحب سند واحد صنعتی بخواهد زمین خود را بفروشد باید با رعایت زون‌بندی این کار را انجام دهد. به این معنی که اگر زمین در زون صنایع شیمیایی است باید در همین زون باشد و نمی‌توان در آن زمین، واحد صنعتی غذایی فعالیت کند. به علاوه اینکه اگر تغییر زون لازم باشد باید با سازمان محیط‌زیست هماهنگ شود و در صورت تایید این سازمان سند انتقال می‌یابد. مدیر شهرک‌های صنعتی استان یزد درباره مختصات اعطای سند به صاحبان صنایع در شهرک‌های صنعتی این استان نیز گفت: استان یزد با داشتن ۲۹ شهرک و ناحیه صنعتی در دست بهره‌برداری و ۲ شهرک مصوب (الکترونیک و ندوشن) جزو استان‌های سرآمد در دریافت اسناد ثبتی است به گونه‌ای که از حدود ۶ هزار و ۶۴۰ هکتار اراضی در شهرک‌های صنعتی این استان، بیش از ۹۸ درصد سند ثبتی و بیش از ۹۵ درصد سند تفکیکی دارند. به این معنی که حدود ۱۰۰ هکتار از اراضی سند مالکیت ندارند که از این میزان ۷۵ هکتار در قرارداد با سازمان مسکن، راه و شهرسازی است.
البته برای ۵۰ هکتار در حال پیگیری هستیم که سند بگیریم. ۲۵ هکتار نیز مشکل وقف دارد که هنوز سازمان مسکن، راه و شهرسازی نتوانسته مشکل را حل کند و به سازمان شهرک‌های صنعتی تحویل دهد. ۹ هکتار نیز جزو نواحی صنعتی انتقالی از مناطق دیگر بوده و در حوزه شهری قرار دارد که درباره آن با سازمان مسکن، راه و شهرسازی در حال مذاکره هستیم. عظیمی با بیان اینکه ۱۰۰ هکتار عدد ناچیزی در مقابل اراضی دارای سند است، گفت: این اراضی شامل شهرک تخصصی - صنعتی الکترونیک، ۹ هکتار از ناحیه صنعتی حسن‌آباد و ۲۵ هکتار از ناحیه صنعتی مروست است.
نحوه دریافت سند
واگذاری زمین به صاحبان صنایع در شهرک‌های صنعتی نیز به این صورت است که برای خرید زمین صنعتی، متقاضی زمین صنعتی با دریافت مجوز از سازمان صنعت، معدن و تجارت به شرکت شهرک‌های صنعتی مراجعه و زمین مورد نظر خود را انتخاب می‌کند. صنعتگر باید در مدت یک هفته نسبت به پرداخت و انجام تعهدات اقدام کند و سپس با عقد قرارداد و تحویل زمین، قطعه زمین مورد نظر به وی واگذار می‌شود. شرکت شهرک‌های صنعتی پس از گرفتن سند تفکیکی از ثبت و اسناد و در صورت انجام تعهدات متقاضی در زمینه تسویه‌حساب با شرکت، دریافت پروانه بهره‌برداری از سازمان صنعت، معدن و تجارت و دریافت پایان ساخت می‌تواند سند شش‌دانگ زمین خود را دریافت کند. البته در هر زمان که خدمات دیگری در شهرک ارائه شود متقاضی موظف به پرداخت قدرالسهم مربوط است.
امنیت سرمایه‌گذاری با صدور سند
سهراب بنام، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کهگیلویه و بویراحمد نیز به صمت گفت: استان کهگیلویه و بویراحمد با داشتن ۲۱ شهرک و نواحی صنعتی که ۱۳ مورد از آنها در حال بهره‌برداری یا واگذاری به متقاضیان سرمایه‌گذاری است، جزو استان‌هایی است که بیشترین سند ثبتی و تفکیکی برای شهرک‌های صنعتی آن صادر شده است. یعنی بیش از ۹۵ درصد اراضی دراختیار شهرک‌های صنعتی دارای سند ثبتی است و برای تمامی واحدهای صنعتی و صنعتگرانی که در شهرک‌های صنعتی مستقر هستند سند مالکیت زمین صادر می‌شود به‌طوری‌که از هزار و ۴۸۳ هکتار اراضی دراختیار شهرک‌های صنعتی، هزار و ۴۳۷ هکتار اراضی دارای سند ثبتی هستند. به عبارتی، حدود ۹۷ درصد اراضی سند ثبتی دارند و فقط ۴۶ هکتار زمین سند ثبتی ندارند. هزار و ۳۳۵ هکتار از این اراضی نیز دارای سند تفکیکی هستند.
به عنوان نمونه، شهرک‌های صنعتی همچون یاسوج۱، یاسوج۲، یاسوج۳، گچساران و ناحیه صنعتی امامزاده جعفر دارای پروانه بهره‌برداری و سند مالکیت هستند. بنام افزود: مناطقی سند ثبتی ندارند که واحد صنعتی در آنجا مستقر نیست. با این حال شرکت شهرک‌های صنعتی از جهت صدور سند برای واحدهای صنعتی هیچ‌گونه مشکلی ندارد. می‌توان گفت شهرک صنعتی که سند مالکیت برای آن صادر نشده باشد در استان وجود ندارد. اگر هم شهرکی سند مالکیت ندارد یا واحد صنعتی در آن مستقر نیست یا جزو زمین‌ها و اراضی منابع ملی است که البته از طریق اداره منابع طبیعی در حال پیگیری دریافت سند برای آن هستیم. مانند شهرک صنعتی لیچک که مشمول چنین قاعده‌ای است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کهگیلویه و بویراحمد درباره ضرورت صدور اسناد مالکیت برای صنعتگران مستقر در شهرک‌های صنعتی گفت: صنعتگران می‌توانند از سند مالکیت صادر شده برای پیگیری امور بانکی خود مانند دریافت تسهیلات، وثیقه و ترهین استفاده کنند. به غیر از امور بانکی، اسناد اراضی برای سرمایه‌گذاری که در واحد صنعتی صادر شده است ارزش افزوده ایجاد می‌کند. به علاوه اینکه صنعتگران احساس امنیت می‌کنند که مالک زمینی هستند که سند دارد. به گزارش صمت نکته مهم و ضروری که از سخنان این دو مدیر شهرک صنعتی به ذهن می‌رسد مربوط به امتیازهایی است که شهرک‌های صنعتی برای سرمایه‌گذاران دارند. سرمایه‌گذارانی که از طریق اینترنت می‌توانند زمین مورد نظر واحد صنعتی خود را مشاهده، بررسی و درخواست کنند و سپس در کمتر از یک روز آن را تحویل بگیرند و پس از فرآیند تولید مالک آن شوند.