به گفتهی مسئولان در سراسر ایران 9 رادار هواشناسی بیشتر وجود ندارد. معاون سازمان هواشناسی میگوید برای پوشش کامل ایران دستکم 24 رادار نیاز است که بودجهای برای تهیه آن در نظر گرفته نمیشود.
عدم پیشبینی دقیق و به موقع تغییرات جوی، مانند طوفان کمسابقه دو سال پیش تهران، همواره سازمان هواشناسی را با انتقادهای شدید روبرو میکند. صرف نظر از خطاهای احتمالی انسانی، کمبود نیروی متخصص و مشکلات ساختاری، ظاهرا معضل اصلی سازمان هواشناسی به کمبود و بهروز نبودن امکانات و تجهیزات مربوط است.
خبرگزاری ایسنا شنبه، ۲۴ مهر از قول ابراهیم میرزایی، معاون فنی و شبکه ایستگاههای سازمان هواشناسی گزارش داد که در حال حاضر تنها ۹ رادار هواشناسی در استانهای آذربایجان شرقی، گیلان، مازندران، کرمانشاه، فارس، بوشهر، اردبیل، تهران و خوزستان مستقر هستند.
به این ترتیب ۲۲ استان، به ویژه در جنوب، شرق و غرب کشورمان به طور کامل زیر پوشش رادارهای هواشناسی قرار ندارند.
پوشش ناکافی رادارهای هواشناسی
رادارهای موجود در کشورمان یک شعاع ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلومتری را پوشش میدهند و از این طریق ۹ راداری که هم اکنون نصب شدهاند برخی از مناطق استانهای مجاور را نیز زیر نظر دارند.
میرزایی میگوید با این وجود در بخشهایی از استانهای کردستان، زنجان و همدان نقاط کور وجود دارد. این کاستی شامل تمام مناطق شرق و شمال شرقی ایران نیز میشود. این مقام مسئول افزود مطابق برنامهریزیهای سازمان هواشناسی برای پوشش کامل سراسر کشورمان باید تعداد رادارها به ۲۴ دستگاه افزایش یابد. او با بیان این که هر رادار به طور متوسط ۱۰ میلیارد تومان هزینه دارد گفت: «در حال حاضر امکان و توان آن را داریم که در هر سال سه رادار در کشور راهاندازی کنیم اما به خاطر کمبود بودجه و وضعیت نامناسب اعتبارات امکان این کار از سازمان هواشناسی گرفته شده است.»
کمبود بودجه، به رغم وعده دولت
به عبارت دیگر در صورت فراهم شدن بودجه برای خرید و نصب ۱۵ رادار مورد نیاز، این کار دستکم ۵ سال طول خواهد کشید.
مرتضی اکبرپور معاون آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران مرداد ماه سال پیش به ایسنا گفته بود که پس از طوفان سهمگین سال ۹۳ تهران، قرار شد دولت ۱۰ میلیارد تومان در اختیار سازمان هواشناسی بگذارد که این کار هنوز انجام نشده است.
اکنون بیش از دو سال از آن زمان میگذرد و مسئولان سازمان هواشناسی هنوز در انتظار دریافت این بودجه هستند که با آن یک رادار بیشتر نمیتوان خرید.استانهایی مانند مازندران که دارای رادار هواشناسی هستند نیز درگیر کمبود بودجهاند و امکانی برای بهروز کردن تجهزات خود ندارند.
نوربخش داداشی، مدیرکل هواشناسی استان مازندران سوم فروردین به خبرگزاری فارس گفت: «هواشناسی مازندران با کمبود امکانات مالی مواجه است و پیگیر خرید تجهیزات فنی هواشناسی هستیم که با توجه به هزینه بالای آن از توان اعتبارات استانی خارج است.»
مقایسه ایران با ژاپن و انگلیس
داوود پرهیزگار، رئیس سازمان هواشناسی آذر ماه ۹۳ در یک نشست خبری گفته بود که بودجه تشکیلات هواشناسی ژاپن که یک پنجم خاک ایران وسعت دارد سالانه ۷۰۰ میلیون دلار است در حالی که بودجه این سازمان ۲۷ و نیم میلیون دلار بیشتر نیست. با این حساب بودجه هواشناسی ژاپن بیش از ۲۵ برابر و با در نظر گرفتن نسبت مساحت دو کشور ۱۲۷ برابر بودجه سازمان مشابه آن در ایران است.
احد وظیفه، مدیر کل پیشبینی و هشدار سازمان هواشناسی کشور زمانی در واکنش به انتقادها با تاکید بر ضرورت ارتقاء سطح علمی و تامین تجهیزات گفته بود: «به عنوان مثال کشور انگلیس با اعتباری بالغ بر ١٠٠ میلیون پوند ابررایانهای خریداری کرد که توانایی پیشبینیاش ١٠هزار برابر بیشتر از توانایی پیشبینی در کشور ماست.»
معاون فنی و شبکه ایستگاههای سازمان هواشناسی میگوید رادارهای این سازمان از کشور آلمان خریداری میشود که "از مهمترین رادارهای جهان هستند و هنوز هم از لحاظ تکنولوژی حرف اول را در دنیا میزنند".
او خاطر نشان کرد که بر اساس توافق سازمان هواشناسی و پژوهشگاه فضایی وزارت ارتباطات قرار است این پژوهشگاه راداری با تکنولوژی روز دنیا بسازد که انتظار میرود نسخه آزمایشی آن سال ۹۶ آماده شود. آلمان، بریتانیا و آمریکا از پیشگامان ساخت و استفاده از رادار در ایستگاههای هواشناسی هستند و نسل اول این رادارها را ابتدای دهه ۵۰ قرن بیستم تولید کردند.