هفته گذشته گزارشی با عنوان «جزئیات جدید از امتیازات بی سابقه در فروش فراورده های نفتی» منتشر شد که در آن گزارش گفته شد شرکت ملی نفت ایران در حال نهایی کردن طرحی است تا در مقابل یک وام، قرارداد دو سالهای برای فروش نفت خام سبک و نفت خام سنگین و همچنین میعانات گازی و فرآوردههای پالایشگاهی به شرکت ویتول داده شود و در عوض وامی با بهره بالا دریافت کند.
بر این اساس فارس به اطلاعات جدیدی دست یافته بود که نشان میداد اجرای این قرارداد از طریق شرکت نیکو و با تعهدات یک طرفه شرکت ملی نفت ایران کلید خورده است.
اطلاعات نشان میداد در فاز اول این قرارداد، شرکت ملی نفت ایران متعهد شده است از اول ماه نوامبر سال جاری میلادی، میلیونها تن فرآورده پالایشگاهی از جمله انواع نفت کوره و انواع گازوئیل با کیفیتهای متفاوت را با تخفیفهای 15 تا 45 دلار در هر تن و برای مدت دو سال به شرکت ویتول سوئیس بفروشد و در مقابل یک میلیارد دلار وام با بهره 6.1 درصد و 2.35 درصد کارمزد اولیه به عنوان هزینه فاینانس و در مجموع 8.54 درصد، به علاوه نرخ بهره رایج بینالمللی یا لایبور دریافت کند. با این حساب نرخ بهره نهایی وام دریافتی بالغ بر ده درصد خواهد بود.
بررسیها حاکی از آن است که شرکت ویتول با این قرارداد، مرغوبترین و بازارپسندترین فرآورده های صادراتی ایران را برای یک مدت طولانی در اختیار خود گرفته و با برخورداری از این تخفیف استثنایی و بیسابقه، که در مورد یکی از این فرآوردهها به 45 دلار در هر تن بالغ میشود، عملاً سایر مشتریان و خریداران را از بازار ایران بیرون کرده و فروش این فرآوردههای با ارزش پالایشگاهی را به انحصار خود در میآورد.
اطلاعات جدید نشان میدهد که علاوه بر این امتیاز در اعطای تخفیفات بی سابقه در قیمت فرآورده های نفتی، شرکت ملی نفت ایران اقدامی دیگر، اختیار دوره تعیین قیمت پایه ی فرآورده را نیز به شرکت ویتول داده است.
بر این اساس ظاهرا شرکت سوئیسی می تواند با انتخاب دوره قیمتگذاری فرآورده ی نفتی، قیمت خرید فراورده را به اختیار خود تعیین و دهها دلار [در تن] را از این محل نصیب خود کند.
ماهیت این امتیاز به گونهای است که دلال سوئیسی می تواند فرآورده نفتی را در یک ماه برداشت، اما قیمت آنرا به دلخواه خود بر اساس ماهی (ماه قبل، همان ماه یا ماه بعد از آن) محاسبه و پرداخت کند که سطح قیمتها پایین تر بوده است.
اطلاعات رسیده به فارس نشان می دهد که شرکت ویتول در تلاش است قراردادهای مشابهی را برای فروش نفتخام و میعانات گازی پارس جنوبی به دست آورد.