سرنوشت مبهم گوشی محبوب آمریکایی این روزها سوژه داغ گپ‌و‌گفت ایرانی‌ها شده است. چند وقت پیش رسانه‌ها نوشتند اپل به دلیل نداشتن نمایندگی در کشور، کالای قاچاق به شمار می‌آید و با اجرای طرح رجیستری گوشی‌های قاچاق، از ابتدای مردادماه اپراتورها دیگر به اپل خدمات‌رسانی نمی‌کنند. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که سازمان تنظیم مقررات ارتباطات در تازه‌ترین اخبار منتشر شده، اعلام کرده است خدمات ارتباطی اپراتورها به گوشی‌هایی ارایه نمی‌شود که از مردادماه به بعد به‌عنوان کالای قاچاق شناسایی شوند؛ بنابراین مالکان سابق گوشی‌های اپل همچنان می‌توانند این خدمات را از اپراتورها دریافت کنند. با این حال خداحافظی اپل از بازار همچنان برای کاربران ایرانی علامت سوال است.
غلامحسین کریمی، رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی در این‌باره به «رونامه شهروند» توضیح می‌دهد: خداحافظی اپل از بازار ایران درواقع نوعی بزرگنمایی رسانه‌ای بوده و موضوع تنها به منقضی‌شدن اعتبارنامه واردکنندگان رسمی مربوط می‌شود. این مسأله به آن معناست که واردکنندگان رسمی اپل پس از تمدید اعتبارنامه‌هایشان می‌توانند همچنان این گوشی آمریکایی را وارد کنند و دولت با کالاهایی که از مجرای رسمی و قانونی وارد می‌شود، مشکلی ندارد. این ادعای کریمی مورد تأیید برخی از مسئولان دستگاه‌های نظارتی است و آنها معتقدند بحث ایجاد نمایندگی مستقیم تنها به دلیل حمایت از مصرف‌کنندگان ایرانی مطرح شده است.
اپراتورها کدام گوشی‌های قاچاق را پشتیبانی نمی‌کنند؟
طبق اعلام قبلی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، موعد اجرای رجیستری گوشی موبایل فرا رسید و از ابتدای مردادماه گوشی‌های جدیدی که IMEI آنها در سامانه وزارت صنعت ثبت نشده باشد، قاچاق تلقی می‌شود و در شبکه اپراتورهای موبایل قابل استفاده نخواهد بود. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که رسانه‌ها به نقل از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده‌اند از این پس گوشی‌های اپل به دلیل نداشتن نمایندگی در ایران، قاچاق محسوب شده و اپراتورها به صاحبان این نوع گوشی خدمات ارتباطی ارایه نمی‌دهند. از زمان اعلام این خبر تاکنون، ابهام و گمانه‌زنی درباره سرنوشت اپل در ایران ادامه دارد.
با وجود اين تازه‌ترین خبرها حاکی از آن است که کمیته‌ای متشکل از نمایندگان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، وزارت صنعت، معدن و تجارت، رگولاتوری و اپراتورهای تلفن‌همراه تشکیل شده است تا برای جزییات اجرای طرح رجيستری تصمیم‌گیری کنند. بر این اساس دو سناریو ارایه شده است که سناریوی اول مردود و سناریوی دوم در دستور کار قرار گرفته است. سناریوی اول به دستگاه‌های مجری طرح رجيستری حکم می‌کند که سیم‌کارت روی تمامی گوشی‌های قاچاق قطع شود اما این سناریو طبق اعلام سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی رد شده است و سناریوی دوم که مورد پذیرش قرار گرفته است به دستگاه‌های اجرایی حکم می‌کند كه خدمات ارتباطی به تمامی گوشی‌های قاچاق و غیرقاچاقی که تا قبل از اجرای طرح رجيستری خریداری شده‌اند، ارایه شود و این ممنوعیت ارایه خدمات تنها برای گوشی‌های قاچاقی اجرا شود که از این پس به بازار عرضه می‌شوند.
بر این اساس گوشی‌های موبایلی که از طریق مجراهای رسمی به کشور وارد شده‌اند صاحب یک کد اختصاصی می‌شوند که این کد در سامانه وزارت صنعت ثبت می‌شود و توسط سازمان تنظیم مقررات ارتباطات و اپراتورهای موبایل بررسی و تطبیق داده می‌شود. در صورتی که این سامانه گوشی موردنظر را شناسایی نکند، اپراتورهای تلفن‌همراه به آن خدمات ارتباطی ارایه نمی‌دهند.
ابلاغیه رسمی برای قطع خدمات به اپل نداشته‌ایم
این موضوع درحالی اعلام می‌شود که نحوه برخورد بازار ایران با گوشی اپل هنوز برای بسیاری از کاربران علامت سوال است. رسانه‌ها نوشته‌اند اپل تنها در صورتی می‌تواند در بازار ایران حضور داشته باشد که نمایندگی رسمی دایر کند و حالا در شرایطی که طرح رجیستری کلید خورده است، ایرانی‌ها هنوز به‌درستی نمی‌دانند که آیا هنوز هم می‌توان به خرید گوشی‌های اپل امیدوار بود یا بازار کشورشان تا مدت نامعلوم با این گوشی پرطرفدار آمریکایی خداحافظی کرده است؟
روابط‌عمومی همراه اول در واکنش به اجرای طرح رجیستری موبایل و سرنوشت اپل به «شهروند» اعلام می‌کند: هنوز ابلاغیه رسمی برای جلوگیری از ارایه خدمات به گوشی‌های قاچاق نداشته‌ایم اما این موضوع به صورت شفاهی با اپراتورها در میان گذاشته شده و قرار است طرح در مدت زمان یک ماه به صورت آزمایشی اجرا شود تا نقاط ضعف آن شناسایی و برطرف شود.
این منبع درباره وضع ارایه خدمات به گوشی‌های اپل نیز توضیح می‌دهد: درباره گوشی‌های اپل هم هنوز تکلیف رسمی نداشته‌ایم اما تا آنجا که موضوع به اپراتورها اطلاع‌رسانی شده، بناست ارایه خدمات به گوشی‌های اپلی که تا قبل از اجرای طرح در دست مردم است، ادامه داشته باشد. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که روابط‌عمومی گمرک نیز به «شهروند» اعلام می‌کند كه هنوز اطلاعیه رسمی مبنی بر ممنوعیت واردات گوشی‌های اپل نداشته‌اند و اعلام دقیق‌تر این موضوع مشروط به بررسی نامه‌های جدیدی است که در ابتدای هفته جاری به گمرک ارسال می‌شود.از آنسو محمدرضا فرنقی‌زاد، سخنگوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به «شهروند» می‌گوید متولی اصلی اجرای طرح رجیستری گوشی تلفن‌همراه وزارت صنعت، معدن و تجارت است و سرنوشت اپل برای این وزارتخانه نیز مبهم است.
برای حمایت از مصرف‌کننده، موضوع نمایندگی مطرح شد
منوچهر طاهایی مدیر روابط عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با بیان این‌که بحث ایجاد نمایندگی اپل در ایران، ناظر به رعایت حقوق مصرف‌کنندگان بوده است، به «شهروند» اعلام می‌کند، بنا شده است جزییات این موضوع را محمود نوابی رئیس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان یا مجتبی خسروتاج معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت به رسانه‌ها اعلام کنند اما هیچ کدام از این دو مقام آگاه حاضر به پاسخگویی تلفن خود نمی‌شوند و یکی از اعضای خانواده نوابی به «شهروند» می‌گوید: رئیس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان گوشی تلفن‌همراه خود را درخانه جا گذاشته است. جالب اینجاست که غلامرضا کاوه سخنگوی سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نیز مطابق با ادعای یکی از اعضای خانواده‌اش، گوشی خود را در خانه جا گذاشته است!
درباره اپل بزرگنمایی شد
با این وجود غلامحسین کریمی رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی به «شهروند» توضیح می‌دهد: هیچ ابلاغیه رسمی مبنی بر منع واردات گوشی‌های اپل به اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی به‌عنوان یکی از متولیان اصلی واردات گوشی تلفن‌همراه، نداشته‌ایم و درواقع آنچه در رسانه‌ها اعلام شده، به نوعی بزرگنمایی بوده است. او ادامه می‌دهد: درکشور ما 3 واردکننده رسمی از طریق نمایندگی‌های غیرمستقیم اپل در هنگ‌کنگ و امارات، این گوشی را به کشور وارد می‌کنند که چون اعتبارنامه آنها منقضی شده، وزارت صنعت، معدن و تجارت خواهان ثبت سفارش رسمی و تمدید اعتبارنامه‌ها بوده است و درواقع دولت هیچ منعی برای واردات رسمی و قانونی ندارد. این موضوع درباره سایر برندهای گوشی تلفن‌همراه نیز صدق می‌کند.
رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی تأکید می‌کند: دولت برای حمایت از واردات رسمی و کاهش قاچاق تلفن‌همراه تعرفه واردات گوشی را از 60 درصد در 3 سال گذشته به 6 درصد کاهش داده است که 9 درصد ارزش‌افزوده را نیز مصرف‌کنندگان می‌پردازند و نه واردکننده. بنابراین با این کاهش درست و منطقی تعرفه، انگیزه‌ای برای قاچاق تلفن‌همراه نمی‌ماند.
کریمی همچنین درپاسخ به این‌که چه برندهای گوشی تلفن‌همراه در ایران نمایندگی مستقیم دارند، توضیح داد: درحال حاضر برندهای هوآوی، ال.جی و سامسونگ نمایندگی مستقیم دارند و سایر برندهای سونی، آی.تی.سی، نوکیا، موتورولا و... که به صورت رسمی وارد می‌شوند، از طریق نمایندگی‌های غیرمستقیم پشتیبانی می‌شوند. این درحالی است که هیچ منع قانونی و به‌ویژه پس از اجرای برجام برای ثبت نمایندگی‌های رسمی در ایران وجود ندارد.او ادامه می‌دهد: در مورد اپل هم شرکت‌های واردکننده مدعی شده‌اند درحال مذاکره با این کمپانی برای کسب نمایندگی مستقیم هستند اما هنوز مدرکی ارایه نداده‌اند. گرچه دولت برای حمایت از مصرف‌کنندگان، با ایجاد نمایندگی مستقیم در ایران مشکل قانونی ندارد.گفتنی است، یک مقام آگاه در دستگاه‌های ناظر نیز ادعای کریمی را تصدیق می‌کند و توضیح می‌دهد؛ این اقدام دولت با هدف حمایت از مصرف‌کنندگان بوده و درصورتی که واردات از مجرای رسمی و قانونی انجام شود، مسأله برند مطرح نیست.