ماجرای آلودگی برنج‌های ايرانی قصه تازه‌ای نيست؛ هر چند سال يك بار داستان برنج‌های آلوده‌ای كه مدتي بر سر سفره ايرانی مي‌نشيند، رسانه‌اي مي‌شود اما در نهايت اخبار گاهي به تكذيب و گاهي به انتشار اخبار برخورد و معدوم شدن اين برنج‌ها ختم مي‌شود. اين بار هم رئيس سازمان غذا و دارو از آلودگي 20 درصد برنج‌هاي انبار شده و پلمب پنج انبار بزرگ برنج به دليل آلودگي خبر داد. برنج‌هايي كه بنا به اظهار ديناروند هنوز به سفره‌هاي مردم نرسيده بودند اما اگر كسي فكر مي‌كند اين برنج‌ها در بازار توزيع شده است، مستنداتش را ارائه دهد.
ماجراي آلودگي برنج از زماني آغاز شد كه با گران شدن برنج ايراني سر وكله برنج‌هاي هندي و پاكستاني در سفره ايراني پيدا شد. اين برنج‌ها ارزان‌تر و خوش قد و قواره بودند اما چندي نگذشت كه معلوم شد به سمومي نظير آرسنيك و فلزات سنگين آلوده‌اند. سال 88 بود كه پرونده برنج‌هاي آلوده با مهر تأييد استاندارد تهران آنچنان جنجالي شد كه مجلس هم به اين پرونده ورود كرد و حتي برخي از نمايندگان براي بررسي آلودگي برنج‌هاي هندي راهي سرزمين مهاراجه‌ها شدند. با وجود اين پس از مدتي ماجرا بي‌آنكه به نتيجه خاصي برسد فروكش كرد و بازار داغ توجيه و تكذيب ماجرا را پايان داد. سال 92 دوباره اين پرونده باز شد و در نهايت با اظهار‌نظرهاي ضد و نقيض مسئولان پايان يافت. حالا دوباره ماجراي برنج‌هاي آلوده مطرح است، آن هم برنج آلوده و تاريخ‌مصرف گذشته دولتي. رسول ديناروند رئيس سازمان غذا و دارو در حاشيه همايش كشوري آزمايشگاه‌هاي برتر گفت: سلامت 20 درصد برنج‌هاي آزمايش شده در انبارها تأييد نشده كه اين ميزان زيادي است و حد اقل پنج انبار بزرگ در اين زمينه پلمب شده است.
تأييد سلامت 80 درصد برنج‌ها
بنا به تأكيد وي، برنج‌هاي موجود در انبارها آزمايش شده و سلامت 80 درصد اين برنج‌ها تأييد شده و امكان مصرف آنها وجود دارد. رئيس سازمان غذا و دارو اظهار داشت: بر اساس اطلاعاتي كه داريم برنج‌هاي آلوده وارد بازار مصرف نشده ولي اگر كسي در اين زمينه مدركي ارائه دهد آن را بررسي مي‌كنيم. ديناروند خاطرنشان كرد: انبار برنج كرمانشاه نيز به دليل آلودگي پلمب شده و ذخاير برنج موجود در آن ممنوع‌الخروج است. وي پيش از اين نيز در برابر رسانه‌اي شدن خبر توزيع برنج‌هاي آلوده دولتي از برخورد جدي با توزيع‌كنندگان برنج‌هاي آلوده خبر داده بود. وزير بهداشت، هر نوع تقلب در حوزه غذا و دارو را راهزني خواند و گفت: در دنياي امروز اين كار زشت‌ترين كار است، چراكه مردم بابت آن، اعتماد و پول پرداخت مي‌كنند.
فروش برنج‌هاي آلوده به هيئت‌ها با تمديد تاريخ انقضا
اظهارات ديناروند و وزير بهداشت در حالي است كه براساس خبر منتشر شده، محموله‌هاي متعدد برنج وارداتي تاريخ مصرف گذشته از انبارهاي شركت غله و خدمات بازرگاني متعلق به شركت بازرگاني دولتي ايران در برخي استان‌ها بارگيري شده بود و در سال جاري در برخي نقاط كشور توزيع و تعدادي از اين محموله‌ها هم كشف شده است. مبدأ اين برنج‌هاي وارداتي هند، تايلند، اروگوئه، آرژانتين، امريكا و برخي كشورهاي ديگر گزارش شده است. بر اساس اسناد منتشر شده از سوي خبرگزاري تسنيم دي‌ماه سال گذشته طي نامه‌اي به سرپرست اداره كل هماهنگي توزيع و فروش شركت بازرگاني دولتي، با درصدي از كاهش قيمت فروش برنج‌هاي در حال انقضا موافقت مي‌شود. در اين نامه پيشنهاد شده برنج‌ها به‌صورت سبدي فروخته شود، مثلاً برنج اروگوئه كه مورد كشش بازار است، كنار برنج‌هاي داراي محدوديت انقضا قرار گيرد. طبق اطلاعات منتشر شده، مديرعامل يكي از شركت‌هاي غله و خدمات بازرگاني با وجود نامه‌نگاري درباره ممنوعيت فروش برنج‌هاي هندي 1121 با برند سانيدو، اواخر مهرماه امسال در نامه‌اي به شركت بازرگاني دولتي با توجه به درخواست خريد برنج در ماه‌هاي محرم و صفر خواستار ابلاغيه جديد اين شركت براي فروش اين برنج‌ها شد.
همچنين شركت غله و خدمات بازرگاني منطقه6 هم در نامه‌اي به شركت بازرگاني دولتي با وجود تأكيد وزارت بهداشت بر توقيف برنج‌هاي تاريخ مصرف گذشته شركت بازرگاني دولتي، خواستار دستور جديد اين شركت براي رفع توقيف و فروش برنج‌هاي تاريخ گذشته شده بودتا از ضرر و زيان به اموال دولتي جلوگيري شود. طي جلسه‌اي در 31 شهريورماه سال جاري در شركت بازرگاني دولتي، موضوع اتمام تاريخ انقضاي برنج‌هاي موجود در انبار و تلاش حوزه بازرگاني داخلي براي تمديد تاريخ آن مطرح مي‌شود كه نهايتاً اول آذر 94 براي آخرين بار و به‌مدت سه ماه تمديد مي‌شود.
وضعيت نامشخص 108 ميليارد پول دولت و سلامت ملت
اين در حالي است كه اداره كل نظارت و ارزيابي فرآورده‌هاي غذايي وزارت بهداشت اواخر مهرماه امسال در نامه‌اي به معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت، خواستار صدور دستور توقيف تمامي محموله‌هاي برنج تاريخ مصرف گذشته متعلق به شركت بازرگاني دولتي در تمامي استان‌ها شده است. بر اين اساس اين محموله‌ها تا زمان تعيين تكليف قانوني، اجازه رفع توقيف، جابه‌جايي، عرضه و فروش را نداشتند. معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت همچنين بخشي از برنج‌هاي موجود در انبارهاي شركت غله و خدمات بازرگاني يكي از استان‌ها را به‌دليل بالا بودن بيش از حد استاندارد سرب و كادميوم موجود در آنها غير قابل مصرف اعلام كرد كه اين گزارش به وزير صنعت هم اعلام شد. دانشگاه علوم پزشكي كه آزمايشات مورد نظر را انجام داده، همچنين تصريح كرده كه برنج‌هاي شركت غله و خدمات بازرگاني غيرقابل مصرف است.
از سوي ديگر چك‌هاي فروش ترهيني برنج در سال 93 توسط شركت بازرگاني دولتي به‌رغم دو بار تمديد سه‌ماهه باز هم برگشت خورده است و تكليف بيش از 108 ميليارد تومان پول دولت مشخص نيست، حتي پاي سازمان بازرسي و ديوان محاسبات كشور نيز به اين پرونده باز شده است. ظاهراً تاكنون چندين بار مسئولان وزارت جهاد كشاورزي در خصوص توزيع برنج‌هاي تاريخ مصرف گذشته با مسئولان شركت بازرگاني دولتي مكاتبه كرده و خواستار پاسخگويي شدند كه خبري از اين پاسخگويي در دست نيست.
برنج تاريخ گذشته در سفره
هر چند رئيس سازمان غذا و دارو تأكيد دارد برنج‌هايي كه با مجوز اين سازمان توزيع شده‌اند حتماً تأييديه آزمايشگاه مرجع را دارند اما اخبار و شنيده‌ها حكايت از ادامه تلاش‌ها براي تبديل برنج‌هاي تاريخ انقضا گذشته دولتي به پول و توزيع آن با تغيير بسته‌بندي و برند و حتي به شكل فله‌اي حكايت دارد. برنج‌هايي كه شايد در قالب غذاي نذري يا غذاي خانگي يا رستوراني بر سر سفره ما هم آمده باشد.
زهرا چیذری - جوان آنلاین