يك روز پس از نشست شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي هستهاي و در شرايطي كه انتظار ميرفت اخبار بسته شدن پرونده پيامدي ايران بعد از 12سال منجر به اخبار مثبت در بازار ارز، بورس و ساير بازارها شود، نرخهاي بازار ارز روز گذشته با افزايش مواجه شد و شاخص بورس نيز ريزش داشته است.
به گزارش تعادل، كارشناسان معتقدند كه علاوه بر اخبار شوراي حكام بايد به واقعيتهاي رشد تقاضاي ارز در آستانه سال ميلادي جديد، كاهش قيمت نفت، نگراني از افزايش نرخ بهره و تقويت دلار امريكا توجه داشت؛ زيرا اين تحولات باعث رشد تقاضا و كاهش عرضه ارز و تقويت نرخ دلار ميشود.
صرافان بازار ارز و سكه نرخ هر دلار امريكا را روز چهارشنبه 25 آذر 94 با 20 تومان رشد نسبت به روز سهشنبه سه هزار و 640 تومان و هر قطعه سكه تمام بهار آزادي طرح جديد را با سه هزار تومان افزايش 913 هزار تومان تعيين قيمت كردند. همچنين نرخ هر يورو در بازار آزاد با 18 تومان كاهش، سه هزار و 990 تومان و هر پوند نيز با 15 تومان كاهش پنج هزار و 485 تومان معامله شد.
هر قطعه سكه تمام بهار آزادي طرح جديد و قديم نيز به ترتيب 913 و 912 هزار تومان تعيين قيمت شده است. همچنين نرخ هر نيم سكه بهار آزادي بدون تغيير قيمت، 463 هزار تومان و هر ربع سكه نيز مانند روز سه شنبه 256 هزار تومان فروخته شد. هر سكه يك گرمي نيز بدون تغيير قيمت 167هزار تومان و هر گرم طلاي 18 عيار نيز 93 هزار و 400تومان خريد و فروش شد؛ همچنين هر اونس طلا با سه دلار رشد 1066دلار قيمتگذاري شد. اين در حالي است كه نيروي انتظامي چهارشنبه هفته گذشته عمليات ضربتي عليه دلالان در بازار ارز را اجرا كرد و اين روند در هفته كنوني نيز ادامه يافته و عرضه ارز در پاساژ افشار انجام نميشود.
تقويت نرخ يورو
ناظران با اشاره به دلايل رشد نرخ يورو در هفتههاي اخير، معتقدند كه اصلاحات اقتصادي بانك مركزي اروپا، كمك به تقويت اقتصاد حوزه يورو، حمايت از برنامههاي حل مشكل يونان و موضوعاتي مانند كاهش قيمت نفت و كاهش هزينه تمام شده توليد وتجارت ازجمله هزينه حمل و نقل ، سوخت و... مسائلي هستند كه در مجموع به تقويت ارزش يورو و اقتصاد حوزه يورو منجر شده است.
نگراني از رشد نرخ بهره در امريكا
عدهيي از صاحبنظران نيز معتقدند، برخي فعالان اقتصادي در ايران و ساير نقاط جهان، اخبار تحولات سياست پولي و افزايش احتمالي نرخ بهره در امريكا را دنبال ميكنند و از آنجا كه برنامههايي براي افزايش نرخ بهره در امريكا توسط فدرال رزرو اعلام شده است، درنتيجه اين تحولات باعث تقويت ارزش دلار خواهد شد و اثر خود را بر ساير بازارهاي ارزي، نرخ طلا، سكه و... خواهد گذاشت. اين موضوع موجب شده كه متاثر از تقويت ارزش دلار و رشد نرخ بهره در امريكا، تمايل بازار به افزايش نرخ دلار بيشتر شود و از آنجا كه عدهيي از فعالان اقتصادي، بازرگانان و واردكنندگان نگران رشد نرخ دلار هستند، درنتيجه تقاضاي خود براي دلار را افزايش دادهاند و همين موضوع موجب تشديد روند رشد نرخ دلار و تقاضا براي دلار شده است.
سال ميلادي جديد و رشد تقاضاي ارز
دكتر سهراب اشرفي، كارشناس و تحليلگر بازار ارز نيز در گفتوگو با خبرنگار تعادل در اين زمينه گفت: بازار ارز با ديگر بازارها متفاوت است و بيشتر روي روال طبيعي عرضه و تقاضا حركت ميكند و كمتر تحت تاثير اخبار سياسي و پيشبينيهاي آينده بهبود درآمد ارزي و... است.
وي در تحليل علت عدم ريزش نرخ ارز بعد از بسته شدن پرونده پيامدي در شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي اتمي گفت: در شرايط كنوني به هيچوجه انتظار سقوط دلار را نميتوانيم داشته باشيم؛ زيرا دو هفته به پايان سال ميلادي باقي مانده و متقاضيان با شروع سال جديد، به سفرهاي خارجي خواهند رفت و تقاضاي بيشتري براي خريد ارز خواهند داشت. وي اضافه كرد: لذا نرخ دلار به خاطر رشد گردشگري، سفرهاي خارجي و شروع سال جديد و افزايش واردات و خريد كالا در اين فصل، افزايش يافته است. بهطوري كه ديروز، بازار با رشد تقاضاي خريد همراه بود و شاهد حضور بيشتر متقاضيان در بازار ارز بوديم. وي افزود: بازار در شرايطي با كاهش قيمت مواجه ميشود كه عرضه ارز نسبت به تقاضاي ارز افزايش يابد و نرخ دلار در كف بازار بريزد اما در شرايط كنوني كه تقاضاي بالا وجود دارد عرضه ارز به همان نسبت رشد نكرده و لذا نميتوان انتظار ريزش نرخ ارز را داشت. وي تصريح كرد: بانك مركزي در حال حاضر از طريق صرافي پارسيان، دلار عرضه ميكند و روزانه معادل 50هزار دلار به تمام صرافيهاي مجاز براي فروش پرداخت ميكند تا عرضه و تقاضا را متعادل كند. اگر اين رقم و عرضه ارز توسط بانك مركزي افزايش يابد در آن صورت ميتوان انتظار كاهش نرخ ارز را داشت اما وقتي عرضه ارز تقريبا ثابت است، با رشد تقاضا به خاطر سفرهاي خارجي و سال ميلادي جديد، نرخ ارز نيز افزايش مييابد.
دخالت بانك مركزي در بازار ارز
كامياب، معاون ارزي بانك مركزي نيز درباره وضعيت بازار ارز و گراني دلار و اقدامات بانك مركزي براي تعادلبخشي به قيمتها از طريق افزايش تزريق ارز گفت: بانك مركزي روي بازار ارز كار ميكند. اين مسوول بانك مركزي درخصوص جمعآوري ضربتي دلالان ارزي از بازار در يك هفته اخير و اينكه آيا اين همان گام چهارم بانك مركزي و شوراي امنيت ملي در بازار ارز است؟ گفت: بانك مركزي مقررات ناظر بر عمليات ارزي را سال گذشته ابلاغ كرده و اقدام اخير در بازار ارز براي اجراي اين مقررات بوده است.وي با اظهار بياطلاعي از شناسايي دلالان پيش از دستگيري افزود: بانك مركزي به دنبال تكتك آنها نبوده است؛ آييننامهيي را ابلاغ كرديم و بايد مقررات آن اجرايي شود و اگر كسي آن را اجرا نكرد، بايد با آن برخورد شود.
برخورد با معاملات فردايي در فضاي مجازي
كامياب در مورد معاملات فردايي و واكنش بانك مركزي به اقدام تعدادي از دلالان در فضاي مجازي كه معاملات فردايي انجام ميدهند، گفت: معاملات فردايي مورد تاييد بانك مركزي نيست و تا آنجا كه بتوانيم جلوي آن را ميگيريم و برخورد ميكنيم.
وي در پاسخ به اينكه آيا بخشي از افزايش قيمت ارز به معاملات فردايي مربوط ميشود؟ گفت: معاملات فردايي بهطور عمده معاملات صوري براي متاثر كردن بازار و براي سوءاستفاده سفتهبازان است.
برنامه يكسان سانسازي نرخ ارز
در شرايطي كه معاون ارزي بانك مركزي در روزهاي اخير، خبر از تهيه برنامه يكسانسازي نرخ ارز و كاهش فاصله نرخ دولتي و نرخ بازار آزاد داده است، اخبار ديگري از جمله كاهش قيمت نفت، موجب شده كه كارشناسان خبر از افزايش نرخ ارز در آينده بدهند.
زيرا به دنبال كاهش قيمت نفت، درآمد ارزي كشور نيز كاهش يافته و در نتيجه عرضه ارز نيز تحت تاثي قيمت نفت كاهش خواهد يافت و به دنبال آن، نرخ ارز تمايل به افزايش خواهد داشت. اين موضوع در كنار احتمال لغو تحريمها، رشد تقاضا براي واردات، ارز و... احتمال رشد نرخ ارز را تقويت كرده است. اما در عين حال، برخي كارشناسان معتقدند كه توليد و صادرات نفت ايران در ماههاي آينده افزايش خواهد يافت و درنتيجه درآمد ارزي باوجود كاهش قيمت نفت بيشتر خواهد شد. از سوي ديگر، برخي صاحبنظران معتقدند كه تا پايان سال 95 نميتوان انتظار افزايش قيمت نفت و رشد درآمد ارزي كشور را داشت و در نتيجه بازار ارز، بورس، مسكن و ساير صنايع و بازارها نيز در ماههاي آينده با تحول جدي مواجه نخواهند شد.
چالش بانك مركزي براي اجراي برنامه تك نرخي
معاون ارزي بانك مركزي با بيان اينكه برنامه يكسانسازي نرخ ارز در حال تهيه است، درخصوص راهاندازي بورس ارز گفت: بانك مركزي تنها با راهاندازي بازار مشتقات ارزي موافقت كرده است. غلامعلي كامياب در جمع خبرنگاران با بيان اينكه بانك مركزي در حال تهيه برنامه يكسانسازي نرخ ارز است، درخصوص نرخ مورد نظر بانك مركزي براي ارز تك نرخي، اظهارداشت: فعلا نميتوانم در اين مورد
پاسخ دهم. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا بانكهاي خارجي درخواستي براي همكاري با نظام بانكي ايران در پساتحريم داشتهاند، گفت: تعداد درخواستهاي همكاري بسيار زياد است. وي ادامه داد: اين درخواستها از سوي بانكهاي بزرگ كشورهاي اروپايي و تعدادي نيز از سوي كشورهاي آسيايي بوده است؛ البته برخي از اين تقاضاها نيز براي ايجاد شعبه در كشور بوده است. معاون ارزي بانك مركزي گفت: افتتاح حساب، ايجاد روابط كارگزاري، انجام عمليات بانكي، گشايش اعتبار اسنادي، ضمانتنامه، حواله و غيره هم در دستور كار است، اما در نهايت با ايجاد روابط كارگزاري، همه اين مراحل و پرداختها امكان پذير ميشود.
راهاندازي بازار مشتقات ارزي
وي در پاسخ به پرسشي درباره راهاندازي بورس ارز و اينكه مسوولان بورس اعلام كردهاند در صورت تك نرخي نشدن ارز، باز اين بورس راهاندازي ميشود، تصريح كرد: بانك مركزي تنها با راهاندازي بازار محصولات مشتقات ارزي موافقت كرده است.
كامياب افزود: اطلاعي درباره زمان راهاندازي اين بورس ندارم زيرا سازمان بورس بايد آن را راهاندازي و آماده كند اما بانك مركزي برنامه آن را آماده كرده است. معاون ارزي بانك مركزي در مورد پيمانهاي پولي دوجانبه با كشورهايي همچون روسيه، تركيه و عراق نيز گفت: اين پيمانهاي پولي دوجانبه را همچنان ادامه ميدهيم.
عملياتي شدن پيمان پولي ايران و روسيه
وي در پاسخ به اين پرسش كه «شنيده شده در سفر اخير پوتين به تهران، مسائل و مشكلاتي درباره پيمانهاي پولي مطرح شده است» افزود: ايران و روسيه قراردادي را در اين زمينه منعقد كردهاند و موضوع نهايي شده است؛ به زودي اين برنامه عملياتي ميشود و هيچ مشكلي وجود ندارد.