«نان صنعتی باید جایگزین نان سنتی شود. » این ایده بسیاری از فعالان عرصه نان است. چراکه بر اساس برنامه‌ریزی‌های دولت در برنامه‌های توسعه‌ای کشور، به‌تدریج باید شاهد این موضوع باشیم که نان سنتی جای خود را به نان صنعتی داده است.
بر این اساس و به گفته کاوه زرگران، رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، با وجودی که قرار بود تا پایان سال 1394 حدود 40 درصد از نان مصرفی مردم در کشور از نان صنعتی تامین شود اما تا امروز شاهد چنین سهمی نبوده‌ایم. این در حالی است که به گفته فعالان این حوزه، مهم‌ترین عامل، ایجاد فرهنگ استفاده از نان صنعتی به جای نان سنتی است. زرگران با اشاره به اینکه بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار بر این بود که تا پایان سال‌جاری حدود نیمی از نان مصرفی مردم نان صنعتی باشد گفت: این در حالی است که این میزان اکنون کمتر از 2 درصد است و این موضوع نشان می‌دهد در این زمینه موفق عمل نکرده‌ایم.
در این‌باره رییس اتحادیه نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم گفت: این امر دلایل مختلفی دارد اما مهم‌ترین عامل آن فرهنگ‌سازی است به این معنی که باید برای مردم تعریف شود و آنها نان صنعتی را به عنوان بخشی از نان مصرفی خود خریداری کنند. محمد جواد کرمی در گفت‌وگو با صمت بیان کرد: یکی از راهکارها این است که دولت از طریق صدا و سیما و مطبوعات اقدام به فرهنگ‌سازی کند تا مردم مصرف خود از نان صنعتی را افزایش دهند. با این حال، این امر که در برنامه پنجم توسعه برنامه‌ریزی شده بود فعلا محقق نشده است.
به گفته کرمی مردم به استفاده از نان گرم عادت دارند، این در حالی است که در تمام دنیا نان را به صورت سرد خریداری کرده و آن را در منزل گرم و مصرف می‌کنند. بنابراین باید برای مردم تعریف شود که نان را می‌توان در حالتی غیراز حالت گرم نیز استفاده کرد. براساس گفته‌های کرمی نوع نگرش مردم به نان مهم است آنها تمایل به استفاده از نان سنتی دارند.
دولت از نان سنتی حمایت می‌کند
به گفته رییس اتحادیه نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم سیاست‌های دولت به گونه‌ای است که از نان سنتی حمایت می‌کند. کرمی به عامل دیگر این موضوع اشاره کرد و افزود: از سوی دیگر دولت آرد نان را یارانه‌ای کرده اما به بخشی آرد یارانه‌ای می‌دهد و به بخش دیگر این آرد را نمی‌دهد؛ بنابراین این موضوع باعث می‌شود شرایط رقابتی میان نان سنتی و نان صنعتی از بین رفته و به عبارتی از نان سنتی حمایت شود. به گفته او، این روش اشتباه است چراکه اگر قرار بر دادن یارانه است باید به دوطرف داده شود و مردم در این فضای سالم رقابتی نان مصرفی خود را انتخاب کنند.
نان صنعتی گران است
گران بودن نان صنعتی و لزوم فرهنگ‌سازی برای استفاده بیشتر از نان صنعتی از مهم‌ترین موضوعاتی است که فروشندگان و مردم به آن اشاره می‌کنند. عباس محبوبی از فروشندگانی است که در محدوده نارمک تهران سوپرمارکت دارد. او در گفت‌وگو با صمت با اشاره به اینکه مردم کمتر به نان‌های صنعتی روی می‌آورند اظهار کرد: شاید یکی از دلایل این موضوع گران بودن نان صنعتی است. به این ترتیب مردم به خرید نان صنعتی تمایل چندانی نشان نمی‌دهند و نان سنتی را انتخاب می‌کنند. او همچنین معتقد است: تا حدودی باید به مردم حق داد چراکه به نظر من نیز هیچ نانی نمی‌تواند جایگزین نان سنتی شود.
سعید طلوعی از دیگر فروشندگانی است که با صمت درباره نان صنعتی گفت‌وگو می‌کند. او می‌گوید: این امر نیازمند فرهنگ‌سازی است، اگرچه به نظر می‌رسد فرهنگ‌سازی در این زمینه زمانبر و نیازمند برنامه‌ریزی صحیح و دقیق است. به گفته او، گاهی افراد برای تنوع در مواد و برنامه‌های غذایی خود از نان صنعتی استفاده می‌کنند؛ بنابراین اگر قرار باشد روزی این نان به عنوان وعده اصلی و به طور متوالی مورد استفاده مردم قرار گیرد، نباید انتظار داشت که این اتفاق به زودی رخ دهد.
مردم با نان صنعتی آشنا نیستند
مریم موسوی از مشتریانی است که درباره نان صنعتی به صمت می‌گوید: شاید یک عامل این باشد که مردم آشنایی و همچنین اعتمادی به نان صنعتی ندارند و نانی را می‌پسندند که جلوی چشم خودشان پخت شود و از سوی دیگر گرم باشد.
لیلا اسدی نیز درباره این موضوع در گفت‌وگو با صمت اظهار می‌کند: مردم کمتر از نان صنعتی استفاده می‌کنند و این امر نیازمند برنامه‌ریزی دولت برای فرهنگ‌سازی استفاده بیشتر از نان صنعتی است. اگر دولت با همکاری نهادهای مربوط به این امر نپردازد نباید از مردم هم انتظار داشت که به این زودی به خرید نان صنعتی روی بیاورند.
استفاده از نان صنعتی، به جای نان سنتی به‌عنوان بخشی از برنامه پنجم توسعه که حال روبه پایان است، بدون برنامه‌ریزی صحیح و دقیق و اجرای درست آن و از سوی دیگر نظارت بر اجرای این برنامه امکان‌پذیر نیست. بنابراین به نظر می‌رسد پیش از هرچیز دولت باید با همکاری مردم و نهادهای مربوط و با کمک گرفتن از اتحادیه‌های نان این موضوع را حل کند تا دیگر شاهد این‌گونه موضوعات نباشیم که با نزدیک شدن به پایان برنامه پنجم توسعه، بخشی از این برنامه هنوز در مراحل ابتدایی خود باقی مانده است.
اول رفع مشکل، بعد فرهنگ‌سازی
مجری طرح توسعه نان صنعتی شرکت بازرگانی دولتی ایران با تاکید براینکه اگر در سطح ملی فرهنگ‌سازی کنیم می‌توانیم سهم مصرفی مردم را از نان‌های صنعتی بیشتر کنیم، اظهار کرد: شرکت بازرگانی دولتی ایران به عنوان مجری و متولی این طرح معرفی شده اما نیاز به حمایت و همکاری بخش‌های دیگر هم دارد. ضرغام فولادوند در گفت‌وگو با صمت تصریح کرد: طرح توسعه نان‌های صنعتی یک طرح ملی است که باید با همکاری تمام نهادهای دولتی و بخش خصوصی ذی‌نفع در زمینه آن اقدام کرد. به گفته وی، با استفاده از طرح توسعه نان صنعتی شاهد کاهش ضایعات و هزینه‌ها در این بخش و همچنین افزایش بهداشت محصولات خواهیم بود. این پارامترها برای مردم مفید است، بنابراین باید آن را در جامعه نهادینه کنیم.
فولادوند با اشاره به مشکلات مالی کارخانه‌های نان صنعتی به دلیل تحریم و اوضاع اقتصادی کشور، گفت: این واحدها دچار بحران مالی شدند و دولت نیز پیگیر رفع مشکلات آنهاست، ضمن اینکه موضوع فرهنگ‌سازی را هم در دستور کار داریم. وی ادامه داد: قصد دولت این است تا ریشه مشکلات را بیابد و در راستای حل آن اقدام کند که باید در این بخش با بخش خصوصی هماهنگ و واحد شویم تا پس از رفع مشکلات، با فرهنگ‌سازی ذائقه مردم را به سمت نان صنعتی پیش ببریم.
به گفته مجری طرح توسعه نان صنعتی شرکت بازرگانی دولتی ایران اگر نان‌های سنگک، لواش و... به روش صنعتی پخت شود و یکسان‌سازی نرخ ارز نیز انجام شود به‌طور قطع مردم به انتخاب خود این نوع نان‌ها را استفاده می‌کنند چراکه به نفع آنهاست. فولادوند تصریح کرد: هیات دولت تصمیم گرفته تا به واحدهای تولیدی نان‌های صنعتی که دچار مشکل هستند، کمک کند. این واحدها ماشین‌آلات خود را وارد کردند و حالا با نوسانات نرخ ارز باید بازپرداخت چند برابری بدهند. در همین زمینه دولت قصد ارائه استمهال دارد تا مدت بازپرداخت هم بیشتر شود.