عربستان با كسری شديد بودجه مواجه است. با كاهش قيمت نفت در سال گذشته ذخاير عربستان نيز حدود 73ميليارد دلار كاهش پيدا كرده است. اين درحالي است كه هزينههاي اين پادشاهي در همان سطح قبلي باقي مانده و علاوه بر آن، اين كشور همچنان براي جنگ در يمن پول خرج ميكند. براساس آمار برآورد شده، عربستان از ابتداي حمله به يمن 725ميليارد دلار صرف هزينههاي جنگي كرده است.
به گزارش فايننشال تايمز، بانك مركزي عربستان به دنبال آن است تا با فروش اوراق قرضه به بانكهاي خارجي كاهش شديد ذخاير نفتي را جبران كند. حمله به يمن از سوي 9كشور عربي جز عمان حمايت ميشود اما بخش عمده هزينههاي اين جنگ از سوي عربستان تامين ميشود. بحرين، قطر، كويت، امارات، مغرب، سودان، اردن و مصر ازجمله كشورهايي هستند كه در جنگ عليه يمن به عربستان پيوستهاند.
به گزارش پايگاه اينترنتي الوعي نيوز، گرچه حمله به يمن با مشاركت چند كشور و تحت عنوان ائتلاف عربي آغاز شد اما عربستان اصليترين كشوري است كه هزينههاي جنگ را به دوش ميكشد؛ چراكه رهبري ائتلاف «توفان قاطع» را برعهده دارد و به تنهايي 100جنگنده اين كشور در تجاوز به يمن شركت ميكنند. همچنين مرزهاي عربستان با يمن صحنه درگيريهاي نظامي است كه خسارتهايي را به روستاها، شهرها و پايگاههاي عربستان نيز وارد كرده است. مصر سهم بيشتري از كمكهاي شوراي همكاري خليج فارس به دليل جنگ يا اهداف ديگر دريافت ميكند. در كنفرانس شرمالشيخ مصر در اواسط مارس گذشته عربستان، كويت و امارات متعهد شدند تا 12/5ميليارد دلار را به صورت كمك، سرمايهگذاري و گذاشتن وديعه در بانك مركزي مصر به قاهره ارايه دهند اما كمكهايي كه به اردن، مغرب و سودان شده به حدود 5/5 ميليارد دلار ميرسد.
عربستان براي جنگ با يمن دو ماهواره نظامي كرايه كرده كه هزينه هر يك از اين ماهوارهها به ازاي هر ساعت يك ميليون دلار است. به اين ترتيب هزينه دو ماهواره ظرف يك شبانهروز 48ميليون دلار است و هزينه پرداخت شده براي كرايه اين دو ماهواره ظرف يك ماه به يك ميليارد و 440ميليون دلار ميرسد كه اگر اين مبلغ را در 6 ماه ضرب كنيم حاصل ضرب 8 ميليارد و 640 ميليون دلار خواهد بود.همچنين هزينه حاصل از تحليل و بررسي و نمايش و برآورد اطلاعات از تصاوير و معلومات ماهواره نظامي روزانه پنج ميليون دلار است و براي دو ماهواره روزانه 10ميليون دلار و ماهانه 300ميليون دلار و ظرف 6 ماه يك ميليارد و 800 ميليون دلار براي اين منظور هزينه شده است.
بخششهاي عربي
عربستان به امريكا و اتحاديه اروپا به مدت سه ماه نفت با قيمت پايين فروخته است. امريكا روزانه نزديك به 10ميليون بشكه از كشورهاي عرب حوزه
خليجفارس خريداري ميكند. در اينجا عربستان به دليل تخفيف قائل شده روزانه 150ميليون دلار در ازاي نفت صادر شده خود از دست ميدهد كه مبلغ ياد شده ظرف سه ماه به 13ميليارد دلار بالغ ميشود. ميزان تخفيف ارايه شده از سوي عربستان به اتحاديه اروپا ظرف سه ماه حدود 4ميليارد دلار است. رياض براي جلب حمايت سودان 2ميليارد دلار، مغرب 1.5ميليارد دلار و پاكستان 2ميليارد دلار پرداخت كرده است. عربستان همچنين براي طرحهاي ساخت قاهره جديد به مصر 250ميليارد دلار پرداخت كرده است. حمله عربستان به يمن از ششم فروردين آغاز شده و تاكنون بيش از 4 هزار يمني كشته شدهاند.
با وجود كسري بودجه عربستان امسال، مركز دادههاي رسمي پول عربي سعودي موسوم به «ساما» در جديدترين گزارش خود اعلام كرد، عربستان با آغاز جنگ يمن در نخستين گام 100ميليارد ريال سعودي معادل حدود 26ميليارد دلار امريكا از ذخاير ارزي خود را براي تامين هزينه جنگ اختصاص داد. عربستان جنگندههاي رافائل به ارزش 36ميليارد دلار خريداري كرده است. مقامات سعودي همچنين پرداخت 26ميليارد دلار جهت خريد جنگندههاي فرانسوي رافائل و اهداي آنها به مصر را برعهده گرفتهاند. انعقاد معامله سياسي با روسيه براي عربستان 30ميليارد دلار هزينه در پي داشت. سعوديها از ابتداي حمله به يمن تاكنون 300 تانك و زرهپوش بسيار مدرن خود را در مرزهاي عربستان با اين كشور از دست دادهاند. اين كشور همچنين براي جلب حمايت برخي از كشورها رشوههاي كلاني پرداخت كرده است.
باتلاق كسر بودجه
با ادامه جنگ عليه يمن، افزايش هزينههاي تجهيزات نظامي و كاهش قيمت نفت تاثيرات منفي بر اقتصاد و ذخاير پولي كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس ميگذارد و بالا رفتن هزينهها اين كشورها را وادار ميكند تا ذخاير پولي خود را براي حمايت از جنگ و پوشش دادن قراردادها و هزينههاي جنگي خود خرج كنند. همچنين افزايش پيشبينيها نسبت به كاهش ميانگين رشد در عربستان كه صاحب بزرگترين اقتصاد در جهان عرب است عرصه را براي رياض تنگتر خواهد كرد. تعدادي از مسوولان محلي كاهش رشد اقتصاد عربستان را از 3/6 طي سال 2014 به 2/6 طي سال 2015 پيشبيني ميكنند. مسوولان اقتصادي همچنين پيشبيني كردهاند كه ميزان كسري بودجه عربستان به 15درصد در سال 2015 در مقايسه با 11درصد در سال 2014 برسد. پيامدهاي منفي بر اقتصادهاي كشورهاي عربي موجب كاهش سرمايهگذاري خارجي در طرحهاي بلندمدت، كاهش گردشگري و افزايش هزينههاي نقل و انتقال و خدمات ديگر ميشود. اين پيامدها ميتواند موجب ناكام گذاشتن تلاشها براي متنوع كردن منابع درآمدي در كشورهاي عربي شود كه به شكل اساسي به صادرات نفت و گاز وابسته است.
نايجل سيليتو، مديرعامل شركت مشاوره بازار ذخاير مالي «اينسايت ديسكاوري» در اين باره گفت: «مديران مالي پيشبيني ميكنند كه نهادهاي دولتي عربستان 50 تا 70ميليارد دلار از ذخاير خارجي كشور را در6ماه گذشته برداشت كردهاند. برخي ديگر از مديران مالي ميزان برداشت عربستان را حتي بيش از اين 70ميليارد دلار تخمين زدهاند.» از فصل سوم سال 2014 ذخاير خارجي عربستان در قالب اوراق قرضه خارجي تا 71ميليارد دلار كاهش پيدا كرده كه به معني كاهش تقريبي 72.8ميليارد دلار در كل داراييهاي اين كشور بوده است. براساس گزارش صندوق بينالمللي پول در اوايل سال 2015 عربستان با صندوقي كه 734ميليارد دلاري ذخيره ارزي در آن نگهداري ميشود، بيشترين ذخاير ارزي در منطقه را به خود اختصاص داده است.
* تعادل