اخذ قیمت صادراتی گاز از مشترکان پرمصرف در نظام جدید تعرفه گاز بخش خانگی، یک گام مهم و رو به جلو در اصلاح یارانههای انرژی و تقویت عدالت اجتماعی و مقابله با مصارف غیرضرور است که منجر به کاهش ناترازی گاز در زمستان نیز خواهد شد.
به گزارش تسنیم، نادیا محرابی کارشناس انرژی در رابطه با لزوم اصلاح الگوی توزیع یارانههای انرژی در کشور و حذف یارانه انرژی برای مصارف خارج از الگوی بهینه گفت: یکی از ریشهایترین چالشهای نظام یارانههای انرژی کشور، مصرف غیرضروری و غیربهینه گاز توسط بخش اندکی از مشترکان پرمصرف در بخش خانگی است؛ بخشی که بهویژه در فصل سرد سال سهم تعیینکنندهای در شکلگیری ناترازی گاز دارد. بررسی الگوی مصرف نشان میدهد که بخش عمدهای از افزایش مصرف زمستانی نه ناشی از نیازهای ضروری خانوادهها، بلکه نتیجه رفتار مصرفی گروه محدودی از مشترکان پرمصرف است.
وی در ادامه افزود: در چنین شرایطی، اصلاح تعرفههای گاز و اتصال قیمت مصرف خارج از الگوی بهینه به نرخ صادراتی، بهعنوان سیاست جدید دولت، اقدامی هدفمند برای مقابله با مصرف غیرضروری و هدایت رفتار مشترکان پرمصرف به سمت مصرف مسئولانه تلقی میشود. واقعیت آن است که تا پیش از اجرای نظام جدید تعرفهگذاری، گاز برای همه مشترکان تقریبا با قیمتی یکنواخت و یارانهای عرضه میشد؛ موضوعی که عملا هیچ تفاوتی میان مصرف ضروری و مصرف غیرضرور قائل نبود.
این کارشناس انرژی با اشاره به اقدام دولت در اخذ قیمت صادراتی گاز از پرمصرفها در نظام تعرفهای جدید گاز برای بخش خانگی خاطرنشان کرد: این ساختار قیمتی نادرست در اعطای یارانه انرژی بیشتر به پرمصرفها و نفع نبردن مردم عادی از یارانه انرژی در مقابل پرمصرفها، باعث میشد مشترکانی که چندین برابر متوسط جامعه گاز مصرف میکنند، از یارانه بیشتری نیز برخوردار شوند و انگیزهای برای اصلاح رفتار مصرفی نداشته باشند. تعرفههای جدید دولت با هدف قرار دادن همین نقطه ضعف طراحی شدهاند؛ بهگونهای که مصرف درون الگوی بهینه همچنان مشمول یارانه باقی میماند، اما مصارف غیرضروری و مازاد با قیمتی نزدیک به قیمت صادراتی گاز محاسبه میشود.
محرابی در ادامه افزود: اخذ قیمت صادراتی گاز از مشترکان پرمصرف، بیش از هر چیز یک سیگنال قیمتی شفاف به این گروه ارسال میکند که بیانگر این است که منابع انرژی کشور محدود است و استفاده بیرویه از آن هزینه واقعی دارد. زمانی که هر مترمکعب گاز مصرفی خارج از الگوی بهینه با قیمتی معادل نرخ صادراتی محاسبه میشود، مصرفکننده پرمصرف ناگزیر به بازنگری در رفتار خود خواهد شد. تجربه سیاستهای مشابه در دیگر کشورها نیز نشان داده است که ابزار قیمت، مؤثرترین راهکار برای مهار مصرف غیرضروری انرژی است؛ راهکاری که بدون ایجاد محدودیت فیزیکی یا نارضایتی عمومی، مصرف را بهصورت تدریجی و پایدار کاهش میدهد.
وی در پایان گفت: اخذ قیمت صادراتی گاز از مشترکان پرمصرف در نظام جدید تعرفه گاز بخش خانگی، یک گام مهم و رو به جلو در اصلاح یارانههای انرژی و تقویت عدالت اجتماعی و مقابله با مصارف غیرضرور است که نه تنها منجر به اصلاح الگوی مصرف بدترین و پرمصرفترین مشترکان گاز خانگی خواهد کرد بلکه منجر به کاهش ناترازی گاز در زمستان نیز خواهد شد.